هزینه اپلای تحصیلی: استرالیا بهتر است یا کانادا؟ | گزارش اقتصادی

استرالیا و کانادا به‌ عنوان دو مقصد محبوب دانشجویان بین‌المللی، اگرچه از نظر کیفیت آموزشی در سطح بالایی قرار دارند، اما در هزینه‌های اپلای تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند؛ از هزینه ویزا و پذیرش دانشگاه گرفته تا مخارج جانبی مانند ترجمه مدارک، معاینات پزشکی، بیومتریک و الزامات مالی. آشنایی با این تفاوت‌ها به افراد کمک می‌کند تصویر واقع‌بینانه‌تری از بودجه موردنیاز خود داشته باشند و از تصمیم‌های هیجانی جلوگیری کنند. در این مقاله، هزینه‌های اپلای برای ویزای تحصیلی در استرالیا و کانادا را به‌ صورت شفاف و مقایسه‌ای بررسی می‌کنیم تا مسیر انتخاب مقصد تحصیلی آگاهانه‌تر شود.

هزینه‌های اصلی اپلای به استرالیا

هزینه‌های اپلای به استرالیا معمولا از چند بخش اصلی تشکیل می‌شود که مهم‌ترین آن، هزینه ویزاست. مبلغ ویزا بسته به نوع آن از چند صد دلار تا چند هزار دلار استرالیا متغیر است و در ویزاهای مهارتی بیشترین سهم هزینه را دارد. همچنین متقاضیان باید هزینه آزمون زبان، ارزیابی مدارک و سوابق شغلی، آزمایش‌های پزشکی و گواهی عدم سوءپیشینه را نیز در نظر بگیرند. در صورت اقدام خانوادگی یا نیاز به اسپانسر ایالتی، این هزینه‌ها افزایش پیدا می‌کند و در مجموع، اپلای به استرالیا معمولا نیازمند برنامه‌ریزی مالی دقیق از همان ابتدای مسیر است.

هزینه اپلیکیشن و پذیرش دانشگاه

هزینه اپلیکیشن و پذیرش دانشگاه‌های استرالیا معمولا با پرداخت مبلغی برای بررسی پرونده آغاز می‌شود که در بیشتر دانشگاه‌ها بین ۵۰ تا ۱۵۰ دلار استرالیا است، هرچند در برخی رشته‌ها یا دانشگاه‌ها ممکن است تا حدود ۳۳۰ دلار هم برسد و اغلب غیر قابل برگشت است. پس از دریافت پذیرش، مهم‌ترین هزینه مربوط به شهریه دانشگاه است که با توجه به مقطع و رشته، سالانه حدود ۲۳ تا ۵۰ هزار دلار استرالیا متغیر است.

هزینه ویزای دانشجویی استرالیا

هزینه ویزای دانشجویی استرالیا از اول جولای ۲۰۲۵ افزایش بسیاری داشته و مبلغ پایه آن برای متقاضی اصلی به ۲٬۰۰۰ دلار استرالیا رسیده است. این رقم تنها مربوط به فرد اصلی است و در صورت اقدام برای همراه، برای هر عضو خانواده هزینه جداگانه‌ای در نظر گرفته می‌شود. این افزایش در راستای سیاست‌های جدید دولت استرالیا برای مدیریت بهتر برنامه‌های مهاجرت تحصیلی اعمال شده و باعث شده هزینه ویزا تحصیلی استرالیا به یکی از بخش‌های مهم در برنامه‌ریزی مالی دانشجویان بین‌المللی تبدیل شود.

هزینه معاینه پزشکی، بیمه OSHC، بیومتریک

معاینه پزشکی بسته به کشور و نوع آزمایش‌ها معمولا بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ دلار استرالیا هزینه دارد و در صورت نیاز به تست‌های تکمیلی ممکن است بیشتر شود. بیمه OSHC که برای دانشجویان بین‌المللی الزامی است، به‌ طور میانگین سالانه حدود ۵۰۰ تا ۷۰۰ دلار استرالیا هزینه دارد. همچنین بیومتریک شامل انگشت‌نگاری و عکس، بسته به محل انجام، حدود ۸۵ تا ۱۶۰ دلار استرالیا یا بیشتر است.

هزینه ترجمه مدارک و تمکن مالی

برای اپلای و امور مهاجرتی استرالیا، ترجمه رسمی مدارک باید حتما توسط مترجم مورد تأیید NAATI انجام شود و هزینه آن بسته به نوع مدرک متفاوت است. مدارک معمول مانند شناسنامه، سند ازدواج یا گواهی‌نامه معمولا به ‌صورت صفحه‌ای محاسبه می‌شوند و هر صفحه حدود ۴۵ تا ۸۰ دلار استرالیا هزینه دارد. همچنین برای ترجمه‌های فوری ممکن است مبلغ بیشتری دریافت شود. برای ویزای دانشجویی استرالیا (ساب‌کلاس ۵۰۰)، متقاضی باید تمکن مالی مشخصی را اثبات کند. در حال حاضر، مبلغ تمکن برای دانشجوی اصلی حدود ۲۹٬۷۱۰ دلار استرالیا برای یک سال است که هزینه‌های زندگی را پوشش می‌دهد. اگر همسر همراه باشد، حدود ۱۰٬۴۰۰ دلار استرالیا و برای هر فرزند حدود ۴٬۴۵۰ دلار استرالیا به این مبلغ اضافه می‌شود.

هزینه‌های اصلی اپلای به کانادا

هزینه‌های اصلی اپلای به کانادا با توجه به نوع مسیر مهاجرتی متفاوت است، اما چند پرداخت ثابت در همه روش‌ها وجود دارد. برای اقامت دائم از مسیر Express Entry، هزینه دولتی پرونده برای هر بزرگسال حدود ۱٬۵۲۵ دلار کانادا است و برای هر فرزند وابسته حدود ۲۶۰ دلار کانادا دریافت می‌شود. در ویزاهای تحصیلی و کاری، هزینه‌ها کمتر است؛ به ‌طور مثال استادی پرمیت ۱۵۰ دلار و ورک پرمیت حدود ۱۵۵ دلار کانادا هزینه دارد. متقاضی باید هزینه بیومتریک (۸۵ دلار)، آزمایش پزشکی و آزمون زبان را نیز در نظر بگیرد.

هزینه پذیرش دانشگاه‌ها و کالج‌ها

هزینه پذیرش دانشگاه‌ها و کالج‌ها در کانادا معمولا شامل مبلغی جدا از شهریه برای بررسی اپلیکیشن است که بسته به مؤسسه و رشته، حدود ۵۰ تا ۲۵۰ دلار کانادا برای هر درخواست دریافت می‌شود و اغلب غیر قابل ‌استرداد است. پس از پذیرش، شهریه سالانه اصلی‌ترین هزینه محسوب می‌شود که برای دانشجویان بین‌المللی معمولا از حدود ۷ هزار دلار شروع می‌شود و در برخی رشته‌ها و دانشگاه‌ها به ۳۰ هزار دلار کانادا یا بیشتر می‌رسد.

هزینه Study Permit کانادا

هزینه Study Permit کانادا به‌ صورت پایه برای متقاضی اصلی ۱۵۰ دلار کانادا است که این مبلغ صرفا بابت بررسی و پردازش درخواست ویزای تحصیلی دریافت می‌شود. این هزینه در زمان ثبت اپلیکیشن به اداره مهاجرت کانادا پرداخت می‌شود و مستقل از شهریه دانشگاه یا سایر مخارج تحصیل است.

هزینه بایومتریک، مدیکال، CAQ برای کبک

برای اقدام تحصیلی یا کاری در استان کبک، متقاضیان علاوه بر هزینه‌های فدرال، باید هزینه‌های جداگانه‌ای را نیز در نظر بگیرند. هزینه گواهی پذیرش کبک (CAQ) حدود ۱۳۲ دلار کانادا است. پس از آن، در مرحله فدرال، هزینه بایومتریک برای هر نفر ۸۵ دلار کانادا محاسبه می‌شود که برای خانواده حداکثر تا ۱۷۰ دلار کانادا سقف دارد. معاینات پزشکی نیز بسته به کشور، شهر و مرکز مورد تأیید اداره مهاجرت متفاوت است و معمولا هزینه‌ای متغیر دارد. این مبالغ جدا از هزینه اصلی ویزا بوده و مخصوص پرونده‌های مرتبط با استان کبک هستند.

هزینه تمکن مالی و ترجمه

در پرونده‌های تحصیلی و مهاجرتی کانادا، تمکن مالی و ترجمه رسمی مدارک دو هزینه مهم و اجتناب‌ناپذیر هستند. برای مثال، در مسیر تحصیلی، متقاضی باید توانایی مالی حداقل ۲۰٬۶۳۵ دلار کانادا برای یک سال زندگی را اثبات کند که این مبلغ جدا از شهریه دانشگاه است. هزینه ترجمه مدارک نیز بسته به نوع و پیچیدگی آن متفاوت است؛ مدارکی مانند پاسپورت یا شناسنامه معمولا برای هر صفحه حدود ۱۸ تا ۴۰ دلار کانادا هزینه دارند.

مقایسه شهریه دانشگاه‌ها

شهریه دانشگاه‌ها برای دانشجویان بین‌المللی در استرالیا بالاتر از کاناداست، هرچند هزینه‌ها در هر دو کشور به رشته، دانشگاه و شهر بستگی دارد. استرالیا بازه‌ای حدود ۲۰ تا ۴۵ هزار دلار استرالیا برای بسیاری از رشته‌ها دارد، در حالی‌که کانادا در برخی مقاطع به‌ ویژه کارشناسی، ممکن است به میانگین‌های بالاتری برسد. همین تفاوت‌ها باعث می‌شود انتخاب بهترین کشور برای مهاجرت تحصیلی کاملا وابسته به بودجه، مقطع تحصیلی و اولویت‌های فردی باشد.

شهریه دوره کارشناسی

در مقطع کارشناسی، شهریه سالانه دانشجویان بین‌المللی در استرالیا معمولا بین ۲۰٬۰۰۰ تا ۴۵٬۰۰۰ دلار استرالیا است. در کانادا، میانگین شهریه کارشناسی برای سال ۲۰۲۵/۲۰۲۶ حدود ۴۱٬۷۴۶ دلار کانادا برآورد می‌شود که در بسیاری موارد بالاتر از کف شهریه‌های استرالیاست. با این حال، دانشگاه، رشته (مثل مهندسی یا پزشکی) و محل تحصیل نقش تعیین‌کننده‌ای در رقم نهایی دارند.

شهریه دوره کارشناسی ارشد

در مقطع کارشناسی ارشد، استرالیا معمولا شهریه‌ای در بازه ۲۲٬۰۰۰ تا ۵۰٬۰۰۰ دلار استرالیا در سال دارد، در حالی ‌که میانگین شهریه ارشد در کانادا حدود ۲۴٬۰۲۸ دلار کانادا است. این اختلاف نشان می‌دهد که کانادا در مقطع ارشد اغلب مقرون‌به‌صرفه‌تر است، هرچند برنامه‌های تخصصی یا دانشگاه‌های ممتاز ممکن است هزینه‌ها را در هر دو کشور افزایش دهند.

مقایسه هزینه زندگی دانشجویی

هزینه زندگی دانشجویی در کانادا نسبت به استرالیا مقرون‌به‌صرفه‌تر است، مخصوصا در بخش مسکن و هزینه‌های روزمره. بر اساس برآورد سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، دانشجویان در کانادا معمولا ماهانه فشار مالی کمتری را نسبت به شهرهای بزرگ استرالیا تجربه می‌کنند. البته شهر محل تحصیل نقش مهمی دارد؛ برای مثال تورنتو و ونکوور در کانادا یا سیدنی و ملبورن در استرالیا جزو گران‌ترین گزینه‌ها هستند. این مقایسه‌ها عمدتا با استناد به داده‌های سایت‌های آماری معتبری مانند Numbeo انجام می‌شود.

اجاره مسکن

بیشترین تفاوت هزینه زندگی دانشجویی بین کانادا و استرالیا در بخش اجاره مسکن دیده می‌شود. اجاره یک واحد اشتراکی خارج از دانشگاه در کانادا معمولا بین ۵۵۰ تا ۹۵۰ دلار کانادا در ماه است، در حالی که همین نوع اقامت در استرالیا حدود ۸۰۰ تا ۱٬۵۰۰ دلار استرالیا هزینه دارد. این اختلاف قیمت برای دانشجویانی که قصد مدیریت دقیق بودجه دارند، عامل تعیین‌کننده‌ای در انتخاب کشور مقصد است.

غذا، حمل‌ونقل، تلفن و اینترنت

هزینه خوراک دانشجویی در کانادا و استرالیا اختلاف زیادی ندارد؛ هزینه ماهانه غذا در استرالیا حدود ۷۸۰ تا ۸۵۰ دلار استرالیا و در کانادا حدود ۷۲۰ تا ۸۰۰ دلار کانادا برآورد می‌شود. هزینه حمل‌ونقل عمومی ماهانه در استرالیا بین ۹۰ تا ۲۲۰ دلار استرالیا و در کانادا حدود ۱۰۰ تا ۱۶۰ دلار کانادا است. اما تلفن و اینترنت در کانادا معمولا گران‌تر است و مجموع این خدمات حدود ۱۸۰ دلار کانادا در ماه هزینه دارد، در حالی که در استرالیا مجموع هزینه‌های مشابه اغلب پایین‌تر است.

تفاوت درآمد کار دانشجویی در دو کشور

تفاوت درآمد کار دانشجویی در استرالیا و کانادا بیشتر به دستمزد ساعتی مربوط می‌شود تا تعداد ساعات مجاز کار. در هر دو کشور، دانشجویان در طول ترم اجازه دارند حداکثر ۲۴ ساعت در هفته کار کنند. تفاوت اصلی در میزان درآمد است؛ در استرالیا دانشجویان معمولا ساعتی حدود ۲۴ تا ۳۰ دلار استرالیا دریافت می‌کنند، در حالی که این رقم در کانادا اغلب بین ۱۵ تا ۲۰ دلار کانادا است. به همین دلیل، با وجود ساعات کاری مشابه، درآمد ماهانه کار دانشجویی در استرالیا معمولا بیشتر خواهد بود.

هزینه‌های پنهان و تفاوت‌های مهم مالی

هزینه‌های پنهان و تفاوت‌های مهم مالی معمولا بعد از شروع زندگی دانشجویی خودشان را نشان می‌دهند، نه در مرحله اپلای. در استرالیا، هزینه‌های روزمره مثل اجاره، خوردوخوراک و حمل‌ونقل در شهرهای بزرگ معمولا بالاتر است، در حالی که بسیاری از شهرهای دانشجویی کانادا فشار مالی کمتری دارند. یکی از تفاوت‌های کمتر دیده‌شده، هزینه‌های مرتبط با آب‌وهواست؛ دانشجویان در کانادا اغلب مجبور به پرداخت هزینه قابل‌توجهی برای پوشاک زمستانی در بدو ورود هستند، در حالی که این موضوع در اغلب شهرهای استرالیا مطرح نیست. مجموع این عوامل در بلندمدت تأثیر بسیاری بر مدیریت بودجه دانشجویی می‌گذارد.

هزینه سفر، ریجکتی ویزا، تمدید ویزا

هزینه سفر، ریسک ریجکتی و هزینه تمدید ویزا از نکات مهمی هستند که گاهی نادیده گرفته می‌شوند. هزینه بلیت پرواز به هر دو کشور بسته به زمان و مبدا متغیر است. از نظر ریجکتی، استرالیا و کانادا الگوهای نسبتا مشابهی دارند و بیشترین ریجکتی‌ها به نبود توجیه منطقی برای هدف تحصیل، ضعف در مسیر تحصیلی یا ابهام در برنامه آینده برمی‌گردد؛ عواملی که حتی مدت زمان صدور ویزای تحصیلی استرالیا یا کانادا را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. در بحث تمدید، تفاوت کاملا محسوس است؛ تمدید استادی پرمیت در کانادا حدود ۱۵۰ دلار کانادا هزینه دارد، در حالی که تمدید ویزای دانشجویی در استرالیا معمولا با هزینه‌ای بسیار بالاتر انجام می‌شود.

تفاوت نرخ ارز AUD و CAD برای ایرانیان

برای دانشجویان ایرانی، تفاوت بین AUD و CAD فقط به نرخ جهانی این دو ارز محدود نمی‌شود، بلکه به شرایط بازار ارز داخل ایران وابستگی مستقیم دارد. در بازار آزاد، هر دلار کانادا معمولا گران‌تر از دلار استرالیا است و برای تهیه آن باید ریال بیشتری پرداخت شود. از آنجا که دسترسی عمومی به نرخ‌های رسمی یا نیمایی بسیار محدود است، بیشتر دانشجویان ناچارند ارز موردنیاز خود را با نرخ بازار آزاد تهیه کنند. در نتیجه، نوسان ریال در برابر این دو ارز و تفاوت قیمت آن‌ها در داخل ایران، نقش مهمی در هزینه نهایی تحصیل و برنامه‌ریزی مالی دانشجویان ایرانی دارد.

نرخ مالیات و هزینه‌های بانکی

در مقایسه نرخ مالیات و هزینه‌های بانکی، تفاوت‌های مهمی بین استرالیا و کانادا برای دانشجویان بین‌المللی وجود دارد. در استرالیا، مزیت اصلی آستانه معاف از مالیات بالاتر است؛ تا ۱۸٬۲۰۰ دلار استرالیا در سال هیچ مالیاتی دریافت نمی‌شود و این موضوع برای دانشجویانی با درآمد پاره‌وقت کاملا به‌صرفه است. در کانادا، اگرچه معافیت مالیاتی فدرال و استانی مجموعا پایین‌تر است، اما دانشجویان می‌توانند از اعتبارهای مالیاتی آموزشی استفاده کنند. از نظر بانکی، کانادا معمولا گزینه‌های ساده‌تر و کم‌هزینه‌تری دارد؛ بسیاری از بانک‌ها حساب دانشجویی با کارمزد ماهانه صفر و انتقال‌های داخلی رایگان ارائه می‌دهند، در حالی که هزینه انتقال بین‌المللی پول در استرالیا معمولا بالاتر است. اطلاعات رسمی این موارد در سایت‌های ATO استرالیا (ato.gov.au) و Government of Canada (canada.ca) در دسترس است.