بازبینی رشته‌ها و گرایش‌های علم کلام در راستای تحقق «حوزه پیشرو و سرآمد» | اقتصاد فارسی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم ، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی. معاون آموزش حوزه‌های علمیه، در نشست هم‌اندیشی اساتید علم کلام در حضور آیت الله اعرافی به میزبانی دفتر مدیریت حوزه‌های علمیه برگزار شد، بر ضرورت بازبینی و تعالی‌بخشی رشته‌ها، گرایش‌ها و سرفصل‌های علم کلام با توجه به پیام مهم رهبر معظم انقلاب درباره «حوزه پیشرو و سرآمد» تأکید کرد.

وی با تبریک حلول ماه رجب و میلاد باسعادت امام محمد باقر(ع)، از حضور اساتید علم کلام قدردانی کرد و گفت: این نشست با هدف ایده‌پردازی و هم‌فکری برای تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در پیام راهبردی حوزه برگزار شده و بدون تردید، تحقق این اهداف نیازمند جلسات تخصصی، هم‌اندیشی‌های مستمر و بهره‌گیری از تجارب اساتید برجسته این عرصه است.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه با بیان اینکه رشته‌ها و گرایش‌های کلام اسلامی پس از سال‌ها اجرا، نیازمند بازخوانی جدی هستند، اظهار داشت: باید بررسی کنیم آنچه تاکنون در حوزه علم کلام طراحی و اجرا شده، چه میزان با افق ترسیم‌شده در پیام رهبر معظم انقلاب فاصله دارد و برای رسیدن به آن افق، چه اصلاحات و تحولاتی لازم است.

وی با اشاره به محدودیت زمانی نشست، از اساتید خواست دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود را به‌صورت مکتوب ارائه کنند و افزود: این جلسه آغاز یک فرآیند است و پس از آن، کمیسیون‌ها و نشست‌های تخصصی متعددی برگزار خواهد شد تا نکات ارائه‌شده به‌صورت دقیق بررسی و پیگیری شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی با بیان اینکه این رویکرد پیش‌تر در حوزه فلسفه نیز دنبال شده است، تصریح کرد: در هفته‌های اخیر کمیسیون‌هایی در زمینه فلسفه و امتداد اجتماعی آن برگزار شد و در حوزه کلام نیز با همین جدیت، جلسات تخصصی ادامه خواهد یافت تا در نهایت به اصلاحات مؤثر در عرصه آموزش بینجامد.

وی با ارائه گزارشی آماری از وضعیت آموزش کلام در حوزه‌های علمیه گفت: در سطح یک حوزه، هشت عنوان درسی مرتبط با کلام و عقاید ارائه می‌شود که طلاب در مجموع حدود 680 ساعت آموزش در این حوزه می‌بینند. در سطح دو آزاد نیز دو عنوان درسی با حدود 60 ساعت آموزشی پیش‌بینی شده است. همچنین در رشته‌های تخصصی غیرکلامی در سطوح دو، سه و چهار، حداقل پنج واحد درسی مرتبط با کلام به‌همراه دروس فلسفه اسلامی وجود دارد.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه اظهار داشت: در درختواره مصوب شورای عالی حوزه‌های علمیه، 53 عنوان رشته و گرایش تخصصی کلامی پیش‌بینی شده که شامل یک عنوان در سطح دو، 17 عنوان در سطح سه و 35 عنوان در سطح چهار است. تاکنون 37 رشته و گرایش دارای برنامه درسی مصوب و ابلاغی شده‌اند که 36 مورد آن به مرحله اجرا رسیده است.

وی با بیان اینکه مراکز دارای مجوز می‌توانند این رشته‌ها را اجرا کنند، افزود: در حال حاضر امکان اجرای یک رشته در سطح دو، 15 رشته در سطح سه و 21 رشته در سطح چهار وجود دارد که برخی دارای سرفصل‌های مصوب نهایی و برخی دارای سرفصل‌های موقت هستند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی با اشاره به ظرفیت مراکز تخصصی کلام تصریح کرد: در حال حاضر 22 واحد آموزشی تخصصی کلام در کشور فعال است که 12 واحد در قم و 10 واحد در سایر استان‌ها مستقر هستند و 22 گروه علمی ـ تربیتی در این مراکز مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند.

وی افزود: در طول چند دهه گذشته، حدود 400 دوره آموزشی در رشته‌ها و گرایش‌های کلامی مجوز اجرا دریافت کرده‌اند که بسیاری از آن‌ها به مرحله پذیرش طلبه رسیده‌اند، هرچند در برخی موارد به دلیل نرسیدن به حدنصاب، دوره‌ها اجرا نشده است.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه از مصوبات جدید شورای عالی حوزه خبر داد و گفت: برای نخستین بار، امکان برگزاری دروس خارج کلام فراهم شده و طلاب می‌توانند پس از گذراندن دو سال درس خارج فقه، مسیر تحصیلی خود را در قالب درس خارج کلام ادامه دهند. همچنین دروس تکمیلی و فوق‌برنامه کلام طراحی شده و ضرورت دارد با همکاری اساتید، سطوح عالی کلام به‌صورت منسجم طراحی شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین مقیمی حاجی خاطرنشان کرد: شرکت در درس خارج کلام منوط به داشتن سطح سه کلام یا گذراندن دروس آزاد سطوح عالی کلام خواهد بود. این رویکرد، افق جدیدی را برای رشته‌هایی همچون کلام، فلسفه، تفسیر و ادبیات عرب در حوزه علمیه می‌گشاید، هرچند این دروس در حال حاضر جایگزین دروس فقه نخواهد شد.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه با اشاره به دستاوردهای پژوهشی حوزه کلام اظهار داشت: در سطح سه رشته‌های کلام اسلامی تاکنون 266 پایان‌نامه دفاع شده و 437 پایان‌نامه تصویب شده است. همچنین در سطح چهار، 18 رساله در گرایش‌های کلام امامیه، مبدأ و معاد و کلام تطبیقی به مرحله دفاع رسیده است.

وی با بیان اینکه برخی آمارها به دلیل تغییر عناوین رشته‌ها در سال‌های گذشته به‌طور کامل قابل استخراج نیست، افزود: تعداد طلاب و دانش‌آموختگان کلام بیش از آمار فعلی است و با تکمیل سامانه‌ها، آمار دقیق‌تری ارائه خواهد شد.

معاون آموزش حوزه‌های علمیه در پایان با تأکید بر ضرورت پاسخگویی علم کلام به شبهات و نیازهای روز، از اساتید خواست با مطالعه سرفصل‌های پیشنهادی منتشرشده در کانال معاونت آموزش، دیدگاه‌های خود را برای بازبینی رشته‌ها و گرایش‌های کلامی ارائه دهند.

شایان ذکر است؛ هشتمین جلسه ایده پردازی در اجرای پیام مقام معظم رهبری به حوزه های علمیه ویژه اساتید علم کلام با هدف بررسی مسائل علمی، آموزشی و راهبردی این دانش و هم‌اندیشی درباره راهکارهای ارتقای جایگاه علم کلام در مواجهه با چالش‌های فکری معاصر از سوی معاونت آموزش حوزه های علمیه برگزار شد.

انتهای پیام/