استانِ تولید، سفره‌های گران؛ چرا مرغ و گوشت در کردستان ارزان نمی‌شود؟ | اقتصاد فارسی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، «کردستان قطب تولید دام و طیور است»؛ جمله‌ای که سال‌هاست از زبان مسئولان تکرار می‌شود، اما در عمل، کمتر اثری از آن در سفره مردم دیده می‌شود. اگر تولید بالاست، سؤال ساده این است: چرا قیمت‌ها همچنان بالاست؟

افزایش هزینه‌های معیشت، مرغ و گوشت را به کالاهایی نیمه‌لوکس برای بخش قابل توجهی از خانوارهای کردستانی تبدیل کرده است؛ موضوعی که بیش از آنکه ناشی از کمبود تولید باشد، به ضعف تنظیم بازار و توزیع برمی‌گردد.

تناقض زمانی پررنگ‌تر می‌شود که پای آمارهای رسمی به میان می‌آید؛ آمارهایی که از وفور نهاده، جوجه‌ریزی مستمر و تولید قابل توجه گوشت حکایت دارند، اما در بازار، نتیجه‌ای متفاوت رقم می‌خورد.

مردم می‌پرسند چگونه استانی که تولیدکننده است، باید مرغ و گوشت را با قیمت‌هایی نزدیک یا حتی بالاتر از میانگین کشور خریداری کند؟ این سؤال، نه احساسی، بلکه کاملاً اقتصادی و منطقی است.

مسئله فقط قیمت نیست؛ بی‌اعتمادی به وعده‌هاست. وعده‌هایی که هر بار با استناد به آمار تولید تکرار می‌شوند، اما در نهایت، بار گرانی بر دوش مصرف‌کننده باقی می‌ماند.

این گزارش، تلاشی است برای واکاوی این شکاف عمیق میان «ادعا» و «واقعیت»؛ شکافی که اگر پر نشود، اعتماد عمومی و امنیت غذایی مردم را تهدید می‌کند.

آمارها چه می‌گویند؟

بر اساس اعلام مدیرکل پشتیبانی امور دام استان کردستان، در 9 ماهه نخست سال جاری، حدود 250 هزار تن نهاده دامی در استان خریداری شده است؛ شامل: 155 هزار تن ذرت وارداتی، 73 هزار تن کنجاله سویا و 22 هزار تن جو، این نهاده‌ها توسط دامداران، مرغداران و کارخانجات خوراک دام خریداری شده و بیش از 90 درصد آن جذب و مصرف شده است.

فهری، مدیرکل پشتیبانی امور دام استان کردستان، همچنین از تأمین و توزیع 50 هزار تن نهاده از محل ذخایر استراتژیک استان خبر داده؛ رقمی که نشان می‌دهد استان نه‌تنها در تأمین، بلکه در ذخیره‌سازی نیز وضعیت بحرانی نداشته است.

از سوی دیگر، به گفته این مقام مسئول، میانگین ماهانه 4 میلیون و 500هزار قطعه جوجه‌ریزی در 9 ماهه اول سال انجام شده و در همین مدت، 5300 تن گوشت قرمز در استان تولید و مصرف شده است.

تناقض بزرگ؛ تولید بالا، قیمت بالا

با کنار هم قرار دادن این آمارها، یک سؤال اساسی شکل می‌گیرد: وقتی نهاده تأمین شده، جوجه‌ریزی به‌صورت مستمر انجام شده و تولید گوشت ادامه داشته، گرانی مرغ و گوشت دقیقاً در کدام حلقه اتفاق می‌افتد؟

کارشناسان معتقدند مشکل اصلی نه در تولید، بلکه در زنجیره توزیع، نظارت و قیمت‌گذاری است. فاصله معنادار قیمت درب مرغداری و بازار مصرف، ضعف نظارت بر واسطه‌ها و نبود شفافیت در شبکه توزیع، عواملی هستند که سود تولید را از تولیدکننده می‌گیرند و فشار را به مصرف‌کننده منتقل می‌کنند.

برخی دامداران و مرغداران نیز در گفت‌وگو با تسنیم می‌گویند: نهاده هست، اما قیمت تمام‌شده بالا می‌رود و سود اصلی نصیب دلال‌ها می‌شود، نه تولیدکننده و نه مردم.

بررسی‌های خبرنگار تسنیم حاکی از آن است که چندلایه بودن شبکه توزیع و نقش پررنگ واسطه‌ها، نبود نظارت مؤثر و مستمر بر قیمت مصرف‌کننده، فقدان شفافیت در مسیر توزیع نهاده تا محصول نهایی، ناتوانی در رساندن مزیت تولید استانی به سفره مردم و فاصله تصمیم‌گیری‌های اداری با واقعیت بازار چالش‌های اصلی بازار مرغ و گوشت در کردستان است.

کردستان در تولید دام و طیور و نهاده دچار کمبود نیست

آمارهای رسمی نشان می‌دهد کردستان در تولید دام و طیور و تأمین نهاده دچار کمبود جدی نیست؛ پس تداوم گرانی مرغ و گوشت، نه یک اجبار اقتصادی، بلکه نتیجه ضعف مدیریتی در تنظیم بازار است.

تا زمانی که زنجیره تولید تا مصرف شفاف نشود، نظارت از حالت شعاری خارج نشود و سود تولید به جای واسطه‌ها به مردم نرسد، «قطب تولید بودن» فقط یک عنوان باقی می‌ماند، نه یک مزیت برای سفره خانوار.

مردم کردستان حق دارند بپرسند: استانی که تولید می‌کند، چرا باید گران مصرف کند؟ پاسخ به این سؤال، آزمون جدی صداقت و کارآمدی متولیان تنظیم بازار در استان است.

سؤال‌های بی‌پاسخ از متولیان تنظیم بازار

وقتی آمار رسمی از خرید 250هزار تن نهاده دامی، جذب بیش از 90 درصدی آن، جوجه‌ریزی ماهانه 4.5 میلیون قطعه و تولید هزاران تن گوشت در استان حکایت دارد، نخستین سؤال این است: گرانی مرغ و گوشت دقیقاً در کدام نقطه از زنجیره اتفاق می‌افتد و چرا کسی پاسخگو نیست؟

از سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان باید پرسید؛ اگر تأمین نهاده انجام شده و تولید برقرار است، چرا قیمت تمام‌شده به‌گونه‌ای مدیریت نشده که نتیجه آن در سفره مردم دیده شود؟ آیا نظارت مؤثری بر نحوه توزیع نهاده‌ها و تبدیل آن به محصول نهایی وجود دارد یا آمارها صرفاً برای گزارش‌دادن مصرف می‌شوند؟

جهاد کشاورزی و سازمان صمت استان باید توضیح دهد؛ چرا فاصله قیمت درب مرغداری و بازار مصرف تا این اندازه بالاست؟ نقش واسطه‌ها، دلالی و شبکه‌های غیرشفاف توزیع چگونه رصد می‌شود و چرا برخورد مؤثری با گران‌فروشی و سودجویی دیده نمی‌شود؟

و ستاد تنظیم بازار استان باید پاسخ دهد؛ کارکرد این ستاد دقیقاً چیست وقتی بازارِ مرغ و گوشت همچنان ناپایدار و گران است؟ چند مصوبه اجرایی شده و چند تصمیم صرفاً روی کاغذ مانده؟ اگر تنظیم بازار موفق بوده، چرا مردم نتیجه آن را لمس نمی‌کنند؟

سؤال مهم‌تر اینجاست: آیا «قطب تولید بودن» استان فقط برای آمار و تریبون‌هاست، یا قرار است مزیت تولید به نفع مصرف‌کننده هم عمل کند؟ چرا در استانی تولیدکننده، مردم باید مرغ و گوشت را با قیمت‌هایی نزدیک به استان‌های مصرف‌کننده خریداری کنند؟

انتهای پیام/481