رویکرد فرابورس در تحول دیجیتال؛ از دارایی‌های دیجیتال تا نظارت هوشمند | اقتصاد فارسی

به گزارش اقتصادآنلاین، محمدعلی شیرازی، مدیرعامل فرابورس ایران، در همایش سالانه بازار سرمایه گفت: «تحول دیجیتال به شفافیت، دسترسی و سرمایه‌گذاری بدون محدودیت زمانی و مکانی کمک می‌کند.»

وی افزود: «تسویه سریع، دسترسی آنی به دارایی و افزایش انصاف از مهم‌ترین مزایای تحول دیجیتال است.»

کاربرد هوش مصنوعی در بورس‌ها

وی ادامه داد: «کاربرد‌های هوش مصنوعی در بورس‌های جهان بیشتر در فرآیند‌های داخلی نظیر پذیرش، نظارت بر ناشران و نظارت بر بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

شیرازی تصریح کرد: «در مجموع، فناوری هرجا در بازار‌های مالی به‌کار گرفته شده، در راستای بهبود همین فرآیند‌ها بوده است.»

سه رویکرد جهانی در مواجهه با دارایی‌های دیجیتال

شیرازی گفت: «موضوع دیگری که بر بورس‌ها اثرگذار است، گسترش دارایی‌های دیجیتال است. رویکرد‌های بازار مالی به سه بخش تقسیم می‌شود:

۱. مالی غیرمتمرکز (DeFi)؛ حوزه‌ای مبتنی بر دفاتر توزیع‌شده و خارج از نهاد‌های رسمی.

۲. مالی متمرکز (CeFi)؛ که تحت نظارت نهاد‌های قانونی فعالیت می‌کند.

۳. بازار‌های سنتی.

وی افزود: «مواجهه بورس‌ها با DLT در چند دسته قرار می‌گیرد: گروه نخست مانند بورس سوئیس، نزدک، دویچه‌بورسه و سنگاپور که این فناوری را پذیرفته‌اند.

گروه دوم مانند ایران، نیویورک، توکیو و لندن که در مرحله ارزیابی هستند؛ و گروه سوم که با احتیاط و تمرکز بر ریسک‌های قانونی برخورد می‌کنند.»

رشد صندوق‌های رمزارز در جهان

شیرازی گفت: «سوئیس سه صندوق و آمریکا یازده صندوق رمزارز دارند. این صندوق‌ها رشد قابل‌توجهی داشته‌اند و دارایی آنها عمدتاً بیت‌کوین است.»

وی افزود: «در مورد سهام و توکنایز‌کردن آن، هنوز هیچ بورسی در جهان تصمیم قطعی نگرفته است.»

توضیح درباره بهادارسازی و توکن‌سازی

وی ادامه داد: «توکن‌ها یعنی تبدیل دارایی‌های مالی به نسخه دیجیتالِ بهادار شده؛ همان‌طور که صندوق‌های رمزارز یا صندوق‌های مبتنی بر بیت‌کوین نمونه‌ای از آن هستند. این ابزار‌ها برای سرمایه‌گذاران سنتی جذاب‌اند، چون مدیریت کیف‌پول نمی‌خواهد، نظارت قانونی دارند و مانند صندوق‌های طلا و سهام، ابزار رسمی محسوب می‌شوند.»

شیرازی افزود: «ایران پنجمین کشور دنیا از نظر نسبت نگهداری بیت‌کوین به جمعیت است، و این نشان می‌دهد تمایل جامعه به این دارایی‌ها بسیار بالاست.»

چرا توکن‌سازی دارایی‌های مالی با احتیاط پیش می‌رود؟

وی تصریح کرد: «حجم مالی توکن‌سازی دارایی‌های مالی هنوز محدود است. دلیلش روشن است: باید اطمینان حاصل شود که دفاتر توزیع‌شده تحت کنترل نهاد ناظر باشند. برخی بورس‌های اروپایی حتی الزام کرده‌اند که زنجیره باید تحت مدیریت خودشان باشد.»

شیرازی گفت: «مزیت اصلی توکن‌سازی برای بازار‌های مالی نه نقدشوندگی، که سرعت در تسویه و امکان معاملات ۲۴ ساعته است. بیشترین فعالیت توکن‌سازی تاکنون در اوراق بدهی و گواهی‌های مشارکت بوده است.»

روند جهانی؛ از سوئیس تا کانادا و آمریکا

وی توضیح داد: «اولین صندوق رمزارز در سال ۲۰۱۸ در سوئیس معرفی شد. سپس کانادا در ۲۰۲۱ وارد شد و در ژانویه ۲۰۲۴ آمریکا مجوز صندوق رمزارز را صادر کرد. کشور‌های مختلف مانند آلمان، کانادا و هلند نیز چندین صندوق فعال دارند و رشد دارایی‌های آنها چشمگیر بوده است.»

تأمین مالی جمعی و نقش DLT

شیرازی گفت: «در تأمین مالی جمعی (Crowdfunding)، استفاده از دفاتر توزیع‌شده رشد بیشتری داشته است، زیرا این حوزه میان بازار عمومی و خصوصی قرار دارد و جذابیت خاصی برای معامله دارد. نمونه آن استفاده از DLT در نزدک برای توکن‌کردن سهام شرکت‌های سهامی خاص است.»

رویکرد جدید فرابورس در تحول دیجیتال

وی ادامه داد: «از دو سال پیش معاونت تحول دیجیتال را در فرابورس ایجاد کردیم. این معاونت جایگزین ساختار قبلی IT شده و مأموریت آن توسعه کاربرد‌های تحول دیجیتال و هوش مصنوعی است.»

وی افزود: «همچنین مدیر نوآوری‌های راهبردی را مستقیماً زیر نظر مدیرعامل قرار دادیم تا این مسیر رسمی و پایدار باشد.»

نظارت هوشمند بر ناشران

شیرازی گفت: «سامانه هوشمند نظارت بر ناشران را توسعه داده‌ایم تا وضعیت افشا، رتبه‌بندی ناشران، اخطار‌های نظارتی و تحلیل محتوای اطلاعیه‌ها به‌صورت هوشمند انجام شود.»

وی سخنان خود را با تأکید بر این‌که فرابورس مسیر تحول دیجیتال را با رویکردی فعال و ساختارمند دنبال می‌کند، به پایان رساند.