نقض و از سرگیری آتش‌بس؛ چرا جنگ همچنان در کمین غزه است؟ | اقتصاد فارسی

به گزارش اقتصادآنلاین، برای ساعاتی، جنگ دوباره همچون شبحی بر غزه سایه انداخت. در حالی که فقط ۹ روز از توافق آتش‌بس حماس و اسرائیل گذشته بود.

پس از آن‌که ارتش اسرائیل مدعی شد در جنوب غزه در حوالی رفح به سوی نیروهایش شلیک ضدتانک صورت گرفته و دو سرباز کشته شده‌اند، جنگنده‌ها بمباران گسترده‌ای را آغاز کردند. اسرائیل مدعی شد که حملات برای «برخورد با نقض آشکار آتش‌بس» انجام شده است.

منابع اسرائیلی نیز گزارش دادند که کابینه این رژیم با توقف ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه موافقت کرده است.

اما ساعاتی نگذشت که دولت نتانیاهو علام کرد «اجرای آتش‌بس را از سر گرفته» و به توافق پایبند خواهد ماند. گفته شده که اسرائیلی‌ها در پی فشار‌های سیاسی آمریکا و احتمالا دونالد ترامپ از تصمیم خود عقب‌نشینی کرده‌اند.

اما در همین فاصله کوتاه، منابع مختلف از کشته‌شدن ده‌ها فلسطینی خبر دادند.

چگونه درگیری دوباره آغاز شد؟

دفتر نخست‌وزیر و ارتش اسرائیل کشته‌شدن دو سرباز اسرائیلی را به حمله حماس مربوط دانست و آن را «حادثه تراژیک» توصیف کرد. در ادامه، نیروی هوایی و توپخانهٔ اسرائیل اهدافی شامل فرماندهان میدانی، تونل‌ها و مخازن سلاح را در بخش‌های گوناگون غزه هدف قرار داد. شاهدان و نهاد‌های محلی غزه از وقوع انفجار‌ها و گلوله‌باران در رفح و مناطق مرکزی غزه خبر دادند.

اما حماس اعلام کرد که از «هرگونه درگیری در نوار تحت کنترل اسرائیل در رفح بی‌اطلاع» است و شاخه نظامی این گروه یعنی القسام گفت ارتباط با برخی گرو‌ه‌های محلی «از مارس قطع شده» و بنابراین ممکن است گروه‌های محلی مستقل عمل کرده باشند.

حماس تاکید کرده که به آتش‌بس پایبند است؛ بنابراین اینکه کدام گروه توافق آتش‌بس را نقض کرده همچنان مبهم است.

اختلاف در آمار کشته‌شدگان

حملات اسرائیلی، همچون دو سال گذشته، تلفات سنگینی در غزه به جای گذاشت. هرچند آمار تلفات در گزارش‌ها متفاوت است.

رویترز گزارش داد که حملات اولیه «دست‌کم ۲۶ نفر» کشته برجای گذاشته است، از جمله زنان و کودکان و حداقل یک حمله به یک مدرسه اصابت کرده است.

منابع بیمارستانی و الجزیره مجموعِ تلفاتِ ثبت‌شده از آغاز آتش‌بس تا آن تاریخ را بسیار بالاتر و تا ۹۷ کشته گزارش داده‌اند.

رسانه بی‌بی‌سی از ۴۴ کشته در پی حملات در اطراف بیمارستان اروپایی رفح، پس از کشته‌شدن دو سرباز اسرائیلی خبر داده است.

به نظر می‌رسد که برای تحلیل دقیق‌تر باید در انتظار آمار رسمی وزارت بهداشت غزه، صلیب سرخ یا سازمان‌های بین‌المللی ماند.

فشار آمریکا به اسرائیل برای ادامه آتش‌بس

شعله‌ور‌شدن دوباره درگیری آمریکا را برای میانجی‌گری به تکاپو واداشت. رییس‌جمهوری آمریکا به خبرنگاران گفت آتش‌بس همچنان برقرار است، اما اشاره کرد ممکن است افرادی «شورشگر» در میان حماس دست به شلیک زده باشند.

براساس گزارش‌ها دیپلمات‌های آمریکایی نیز برای حفظ توافق و ازسرگیری کمک‌ها فعال شدند و استیو ویتکاف نماینده ویژه ترامپ و جارد کوشنر داماد او قرار است به منطقه سفر کنند.

چرا این آتش‌بس همچنان شکننده است؟

روایت‌ها و بیانیه‌های حماس نشان می‌دهد که شبکه‌ای از گروه‌های محلی وجود دارد که ارتباط مستمری با مرکز ندارند؛ این ساختار، ریسک درگیری‌های خودسرانه را افزایش می‌دهد.

نکته دیگر اینجاست که ادامه ورود کمک و پایداری آتش‌بس ظاهراً به فشار سیاسی به‌ویژه از سوی آمریکا و کشور‌های منطقه نیازمند است. هرچند یشنهاد حضور نیرو‌های بین‌المللی برای ایجاد ثبات نیز داده شده، اما تاکنون سازوکار اجرایی و ملموس چنین نیرویی روشن نشده است.

اسرائیلی‌ها ممکن است با بهانه‌جویی دست به نقض آتش‌بس بزنند. حماس تاکنون همه اسرای زنده و ۱۸ جسد از ۲۸ جسد باقی‌مانده را تحویل داده، اما می‌گوید که به باقی اجساد به دلیل حملات گسترده و حجم آوار زیاد دسترسی ندارد. اسرائیل، اما مدعی است که حماس باید همه اجساد را تحویل دهد.

در چنین شرایطی به نظر می‌رسد که آتش‌بس غزه همچنان شکننده خواهد بود و در صورت نبود تضمین‌ها و سازوکارهای اجرایی و نظارتی، جنگ در کمین است.