خاموشی سراسری اینترنت در افغانستان/ طالبان یک گام نزدیک‌تر به تمامیت‌خواهی | اقتصاد فارسی

به گزارش اقتصاد آنلاین، مقامات طالبان روز دوشنبه ۲۹ سپتامبر قطع کامل ارتباطات را در سراسر افغانستان اعمال کردند؛ اقدامی که تنها چند هفته پس از آغاز قطع اتصال‌های فیبر نوری در چندین ولایت برای مقابله با آنچه طالبان «فساد اخلاقی» می‌داند، صورت گرفت. برخی رسانه‌های داخلی در ایران گزارش دادند که پس از قطع اینترنت در افغانستان، تعدادی از کانال‌های تلگرامی مرتبط با نرخ ارز غیرفعال شده‌اند. 

 خبرگزاری فرانسه در گزارشی به جزییات این اتفاق پرداخت و نوشت:

سازمان نت‌بلاکس (NetBlocks)، که در زمینه امنیت سایبری و حکمرانی اینترنت فعالیت دارد، این قطعی را یک «خاموشی کامل» توصیف کرده و تأکید کرده است که سطح اتصال به اینترنت به کمتر از ۱ درصد حالت عادی رسیده است.

چند دقیقه پیش از این اتفاق، یک مقام دولتی به AFP (خبرگزاری فرانسه) گفته بود که این قطعی که از سوی حکومت اعمال می‌شود، «تا اطلاع ثانوی» ادامه خواهد داشت.

این مقام مسئول که نخواست نامش فاش شود، به AFP گفت: «ارتباطات قطع خواهد شد، این روند به‌صورت تدریجی امشب انجام می‌شود، بین ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ دکل مخابراتی از کار خواهند افتاد.»

او افزود: «هیچ راه یا سیستم دیگری برای ارتباط وجود ندارد… بخش بانکی، گمرکات، تمام کشور تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.»

خاموشی سراسری با تصمیم رهبر طالبان

مقامات طالبان در افغانستان از اوایل ماه جاری شروع به محدود کردن دسترسی به اینترنت کردند و اتصال‌ها را در چندین ولایت قطع نمودند.

این اقدام به دستور رهبر طالبان، هبت‌الله آخوندزاده، اجرا شده و منجر به پایان اینترنت پرسرعت در چندین منطقه شده است.

خدمات تلفنی در بسیاری از کشور‌هایی که زیرساخت‌های ارتباطی محدودی دارند، اغلب از طریق اینترنت منتقل می‌شوند و از خطوط فیبر نوری مشترک استفاده می‌کنند.

نت‌بلاکس در گفت‌و‌گو با AFP توضیح داد: «در حال حاضر یک قطع ملی در خدمات مخابراتی برقرار است… قطع فیزیکی دسترسی به اینترنت از طریق فیبر نوری، به‌طور طبیعی موجب قطع خدمات تلفن ثابت و همراه نیز می‌شود.»

این سازمان افزود: «ممکن است قطع دسترسی به اینترنت در حالی که خدمات تلفنی همچنان در دسترس بماند، نیاز به آزمون و خطا داشته باشد».

فساد اخلاقی؛ بهانه یا اعتقاد؟

در تاریخ ۱۶ سپتامبر، عطاالله زاید، سخنگوی ولایت بلخ در شمال افغانستان، ممنوعیت کامل اینترنت فیبر نوری را در این منطقه اعلام کرد.

وی در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «این اقدام به‌منظور جلوگیری از فساد اخلاقی انجام شده و اقدامات دیگری نیز برای پاسخ به نیاز‌های ارتباطی در سراسر کشور اعمال خواهد شد.»

در آن زمان، خبرنگاران AFP از اعمال محدودیت‌های مشابه در ولایت‌های بدخشان و تخار (شمال) و نیز قندهار، هلمند، ننگرهار و ارزگان (جنوب) خبر دادند.

در هفته‌های اخیر، اتصال اینترنت بسیار کند یا ناپایدار بوده است.

در سال ۲۰۲۴، دولت کابل از شبکه فیبر نوری به طول ۹۳۵۰ کیلومتر که عمدتاً توسط دولت‌های پیشین مورد حمایت ایالات متحده ساخته شده بود، به عنوان یک «اولویت» برای نزدیک کردن کشور به جهان و بیرون آوردن آن از فقر تمجید کرده بود.

از زمان بازگشت به قدرت در سال ۲۰۲۱، طالبان محدودیت‌های متعددی را مطابق با تفسیر سخت‌گیرانه خود از شریعت اسلامی اعمال کرده‌اند.

کدام کشورها دسترسی به اینترنت جهانی را قطع کردند؟ 

خاموشی اینترنت در افغانستان فقط منجر به اختلال در سیستم اقتصادی این کشور نخواهد شد. حکومت طالبان تلاش دارد تا از این طریق حکومت خود را به شکل تمامیت‌خواهانه‌تری تثبیت کند. کنترل کامل بر اینترنت داخلی امکان پیشبرد سیاست‌های طالبان را بیش از پیش فراهم می‌کند و مردم را محدودتر خواهد کرد. به طور مثال، بسیاری از زنان که ادامه تحصیل آنها پس از ۱۲ سالگی در افغانستان ممکن است از طریق آموزش مجازی بر بستر اینترنت آموزش می‌دیدند. حالا با قطعی اینترنت این گروه نیز فرصت ادامه تحصیل خود را از دست دادند. مقامات طالبان گفتند که این تصمیم رهبر آنها هبت‌الله آخوندزاده بوده که به صورت شفاهی ابلاغ شده است. پس از ابلاغ این تصمیم هیاتی از مقامات اقتصادی حکومت طالبان برای ابراز مخالفت قصد دیدار با آخوندزاده را کردند. اما برخی منابع می‌گویند که آنها موفق به این دیدار نشدند و برخی دیگر نیز از پافشاری آخوندزاده بر تصمیم خود خبر دادند.

با این سیاست، افغانستان در کنار کشور‌های انگشت‌شماری قرار می‌گیرد که از اینترنت داخلی یا ملی استفاده می‌کنند. کوبا، چین، کره شمالی و روسیه از جمله این کشور‌ها هستند که تلاش دارند اتصال به اینترنت جهانی را برای شهروندان خود قطع کنند. البته حکومت طالبان هنوز جایگزینی برای قطعی اینترنت جهانی ارائه نداده و مقامات آن نیز به شکل رسمی در این باره اظهارنظر نکرده‌اند.