روزانه تولید 8 فاز پارس جنوبی هدر می‌رود | اقتصاد فارسی

ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان، سومین تولیدکننده و چهارمین مصرف‌کننده این سوخت، با افزایش روزافزون تقاضا روبرو است و در کنار این افزایش تقاضا به سرمایه‌گذاری عظیم سالانه نیاز دارد.

به گزارش اکوایران، منصوره رام، مدیر سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار شرکت ملی گاز ایران، در همایش بین‌المللی سرمایه‌گذاری و تامین مالی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی با اشاره به زنجیره تامین گاز – شامل پالایشگاه‌های گازی، تأسیسات نفتی و مخازن ذخیره‌سازی – توضیح داد که این سیستم، گاز را در فصل گرما ذخیره و در زمستان به شبکه تزریق می‌کند. عمده مصرف‌کنندگان نیز نیروگاه‌ها، بخش خانگی، تجاری، صنایع و پتروشیمی‌ها هستند.

نیاز 42 میلیارد دلاری صنعت گاز در 5 سال

او هشدار داد که برای پاسخ به نیازهای آینده، سالانه سرمایه‌گذاری عظیمی لازم است. بر اساس برنامه هفتم توسعه، تامین حدود یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون مترمکعب گاز نیازمند ۴۲ میلیارد دلار سرمایه در پنج سال است. بخشی از این منابع از بودجه دولتی و فروش گاز تامین می‌شود، اما مابقی باید از بخش خصوصی و نهادهای مالی جذب گردد. چالش‌های پیش رو شامل نگرانی‌های بازگشت سرمایه، بروکراسی اداری پیچیده و نبود ساختار متمرکز برای بهینه‌سازی مصرف است. با این حال، تصویب اخیر شیوه‌نامه تامین منابع مالی در بالادست صنعت، گامی مثبت برداشته و تسریع در صدور مجوزها از سازمان برنامه و بودجه و شورای اقتصاد ضروری است.

منصوره رام از پروژه‌های آماده واگذاری به بخش خصوصی رونمایی کرد و توضیح داد که اصلاح تأسیسات دانه‌بندی، افزایش استحصال اتان با ۱۲ درصد راندمان بیشتر و بازیافت حرارت در پالایشگاه‌های پارس جنوبی، ایلام و شهید هاشمی‌نژاد از جمله این پروژه‌ها هستند که با بازده اقتصادی ۳۰ تا ۳۵ درصدی، جذابیت بالایی دارند. همچنین، فرصت‌های ذخیره‌سازی زیرزمینی گاز و در گنبدهای نمکی، گزینه‌های دیگری برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شوند.

در حوزه بهینه‌سازی مصرف، او به طرح جایگزینی ۴.۱ میلیون بخاری فرسوده و بهسازی موتورخانه‌ها اشاره کرد که با حمایت شورای اقتصاد و صدور گواهی صرفه‌جویی، مورد استقبال صنایع فولادی و پتروشیمی قرار گرفته است. این طرح تا پایان سال ۱۴۰۴ به ثمر می‌رسد. شیوه‌نامه افزایش پایداری گاز برای صنایع نیز، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مینی‌ال‌ان‌جی را تسهیل کرده و از طریق درگاه ملی مجوزها پیگیری‌پذیر است.

رام در خاتمه، برای رفع ناترازی انرژی بر افزایش تولید و ذخیره‌سازی، بهینه‌سازی و مدیریت مصرف تاکید، و از بخش خصوصی برای مشارکت در پروژه‌های شرکت ملی گاز دعوت کرد.

زیان اقتصادی 80 میلیارد دلاری هدررفت

در ادامه این مراسم، علی‌اصغر رجبی، مدیر انرژی و کربن شرکت ملی گاز ایران، بر تغییر رویکرد از تولید به مدیریت مصرف تاکید کرد و با اشاره به وضعیت تولید و مصرف انرژی کشور گفت: ایران روزانه ۹ میلیون بشکه معادل نفت خام انرژی تولید می‌کند؛ ۵ میلیون بشکه در بخش‌های برق و گاز مصرف می‌شود، ۲ میلیون بشکه صادر و متأسفانه ۲ میلیون بشکه هدر می‌رود. این هدررفت، با قیمت‌های اوج نفت، سالانه ۸۰ میلیارد دلار زیان اقتصادی به کشور تحمیل می‌کند.

رجبی به ماده ۴۶ قانون برنامه هفتم توسعه استناد کرد که هدف بازگرداندن ۱.۲۸۵ میلیون بشکه معادل نفت خام تا پایان برنامه را تعیین کرده است. این مقدار معادل ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در روز یعنی به اندازه تولید ۸ فاز پارس جنوبی است. در شرایط تحریم و محدودیت‌های فناوری، تحقق این هدف نیازمند تغییر پارادایم به مدیریت مصرف است.

او با مثال‌هایی ملموس، چالش‌ها را تشریح کرد: در ۲۱ هزار واحد مرغداری‌، سالانه ۲.۴ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌شود که ۳۳ درصد آن در سه استان شمالی است. باز و بسته کردن درها برای اکسیژن، گرما را هدر می‌دهد و مصرف گاز و دان را افزایش می‌دهد. با حسگرهای اکسیژن و بهینه‌سازی، طبق ماده ۳۲ برنامه هفتم، می‌توان تولید مرغ را تا ۵۰ درصد افزایش داد.

رجبی در پایان، بر مکانیزم‌های بازار محور برای جذب سرمایه‌گذاری تاکید کرد: اختلاف قیمت گاز در بخش‌ها، فرصتی طلایی است. با اوراق بهادار و اصلاح مقررات، بدون نیاز به فناوری خارجی یا رفع تحریم‌ها، می‌توان مصرف را بهینه و منابع را بازگرداند. وی از دانشگاهیان خواست با راهکارهای علمی میان‌رشته‌ای، به حل این چالش‌ها یاری رسانند.