چشم‌انداز مبهم بازار جهانی نفت در انتظار تصمیم اوپک‌پلاس | اقتصاد فارسی

به گزارش اقتصادآنلاین، اوپک‌پلاس قرار است آخر همین هفته برای بررسی گام‌های بعدی در برنامه کنترل تولید خود تشکیل جلسه دهد. گزارش‌های اولیه نشان می‌دهد این گروه احتمالاً بر ادامه توقف در بازپس‌گیری کاهش تولید پافشاری خواهد کرد. بااین‌حال، تحلیل‌گران می‌گویند این اقدام کافی نخواهد بود؛ زیرا مازاد عرضه در راه است و اوپک‌پلاس برای مهار آن به چیزی بیش از توقف در عقب‌نشینی از کاهش تولید نیاز دارد.

ابتدا به ارقام می‌پردازیم. اوپک و شرکای آن در اوپک‌پلاس از سال ۲۰۲۳، پس از سقوط قیمت‌ها از سطوح سه‌رقمی سال ۲۰۲۲، کاهش تولید نفت را آغاز کردند. در اوج این کاهش‌ها، این گروه بیش از ۵ میلیون بشکه در روز از عرضه بازار را کنار گذاشته بود. در واقع، مقدار واقعی نزدیک به ۶ میلیون بشکه در روز بود: کاهش اولیه ۲ میلیون بشکه‌ای، نخستین دور کاهش داوطلبانه از سوی هشت عضو گروه به میزان ۱.۶۵ میلیون بشکه در روز، و دور دوم کاهش داوطلبانه همان هشت عضو به میزان ۲.۲ میلیون بشکه در روز.

جزئیات کاهش تولید اوپک‌پلاس و پیامد‌های بازار

از میان این کاهش‌ها، کاهش‌های اولیه همچنان پابرجاست و تا پایان سال آینده به قوت خود باقی خواهد ماند. از دو دور کاهش داوطلبانه، ۲.۲ میلیون بشکه در روز بازگردانده شده و همچنین ۴۱۱ هزار بشکه در روز از دور نخست این کاهش‌ها نیز لغو شده است. بنا بر محاسبات رویترز، این وضعیت حدود ۳.۲۴ میلیون بشکه در روز از عرضه را همچنان خارج از بازار نگه داشته است. به‌نظر می‌رسد این مقدار برای آرام‌کردن بازار‌هایی که انتظار مازاد عرضه را می‌کشند کافی نیست.

پیش‌بینی‌کنندگان نیز کمکی به این وضعیت نمی‌کنند. تصور شکل‌گیری مازاد عرضه آن‌چنان فراگیر شده که به‌نظر می‌رسد کمتر کسی آن را زیر سؤال می‌برد. افزون بر این، میزان مازاد عرضه پیش‌بینی‌شده نیز مدام افزایش می‌یابد. طبق آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، مازاد عرضه در نفت خام می‌تواند سال آینده از رکوردشکن ۴ میلیون بشکه در روز نیز فراتر رود حتی با وجود اینکه این آژانس برآورد‌های تقاضای خود را افزایش داده است. بنا بر پیش‌بینی جی‌پی‌مورگان، مازاد عرضه نه‌تنها شدید خواهد بود، بلکه برای مدتی طولانی ادامه خواهد یافت و فشار بیشتری بر قیمت‌ها وارد خواهد کرد.

چالش ظرفیت تولید و اصلاح مبنا‌های اوپک

در حالی که پیش‌بینی‌کنندگان و تحلیل‌گران از مازاد عرضه سخن می‌گویند، اوپک در حال آماده‌شدن برای بحث درباره ظرفیت تولید پایدار حداکثری خود است. باید این ظرفیت اندازه‌گیری شود تا گروه بتواند مبنای تولیدی خود برای سال ۲۰۲۷ را تعیین کند؛ رویترز این موضوع را از قول دو نماینده اوپک گزارش داده است. طی دو سال گذشته، برخی اعضا در تولید مطابق سهمیه‌هایشان که براساس مبنا‌های تولید تعیین شده بود با مشکل روبه‌رو بوده‌اند، در حالی که برخی دیگر از فرصت استفاده کرده و بیش از سهمیه خود تولید کرده‌اند.

برای مثال، عراق و روسیه در پایبندی به هدف‌های تولیدی خود با سختی مواجه بوده‌اند. امارات متحده عربی، در مقابل، حتی موفق شد از این گروه تولیدکننده افزایش سهمیه دریافت کند تا ظرفیت تولید بالاتر خود را بازتاب داده و رسمیت بخشد. عربستان سعودی نیز بنا بر گزارش رویترز از ظرفیت تولید بالاتر سود برده است.

اختلافات آماری و اتهام دستکاری داده‌ها در اوپک‌پلاس

بااین‌حال، به‌روزرسانی مبنا‌های تولید تنها یکی از اقداماتی است که اوپک می‌تواند سال آینده برای دستیابی به تصویری روشن‌تر از میزان تولید واقعی هر عضو انجام دهد. اقدام دیگر که کارتل می‌تواند و باید انجام دهد پاک‌سازی داده‌های تولیدی خود است؛ دست‌کم به‌گفته خاویر بلاس، ستون‌نویس بلومبرگ.

بلاس در ستونی این هفته گفت اوپک‌پلاس عمداً با ارائه داده‌های نادرست اعم از خوداظهاری یا منابع ثانویه بازار را گمراه می‌کند، پس از آنکه از منابع ثانویه خواسته شد روش محاسبه تولید خود را تغییر دهند. او همچنین استدلال کرد که اوپک‌پلاس باید تولید میعانات گازی و مایعات گاز طبیعی را نیز در کنار نفت خام گزارش کند؛ زیرا سال گذشته، افزون بر ۴۰.۹ میلیون بشکه در روز نفت خام، این گروه ۸.۵ میلیون بشکه در روز میعانات و NGL نیز تولید کرده است.

افت قیمت نفت و چشم‌انداز ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶

در حالی که اوپک‌پلاس درباره مسیر آینده بحث می‌کند، قیمت نفت در مسیر پایان‌دادن به سال ۲۰۲۵ با کاهش قابل توجه قرار گرفته است؛ عمدتاً به‌دلیل انتظار برای مازاد عرضه مبتنی بر ذخایر جهانی نفت، احتمال پایان جنگ اوکراین و البته روایت کاهش تقاضای نفت که بر چین و کندشدن رشد تقاضای این کشور تمرکز دارد.

خود اوپک بازار نفت را در سال ۲۰۲۶ متعادل می‌بیند. در واقع، این سازمان رسانه‌ها را به‌دلیل برداشت نادرست از گزارش ماهانه بازار نفت سرزنش کرد؛ زیرا برخی پوشش‌های رسانه‌ای ادعا کرده بودند که این گروه انتظار مازاد عرضه را دارد، ادعایی که اوپک آن را رد می‌کند. اوپک در گزارش نوامبر گفت تولید نفت کشور‌های غیرعضو اوپک سریع‌تر از حد انتظار رشد خواهد کرد و در سال ۲۰۲۶، ۱.۳ میلیون بشکه در روز به عرضه می‌افزاید. تقاضا نیز بنا بر اعلام اوپک با نرخ ۱.۶ میلیون بشکه در روز رشد خواهد کرد و به مجموع ۱۰۶.۲ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.

پیامد‌های احتمالی کاهش تولید در آمریکا و آینده اوپک‌پلاس

آنچه به‌نظر می‌رسد هیچ‌کس انتظارش را ندارد، کاهش تولید در واکنش به محیط قیمتی پایین نفت است. این کاهش در حال حاضر اجتناب‌ناپذیر است و همین حالا در حوزه نفت شیل آمریکا رخ می‌دهد. اگر قیمت‌ها بر اثر یک توافق صلح فرضی میان روسیه و اوکراین سقوط کنند، روند کاهش سرعت خواهد گرفت و به اوپک فرصتی حیاتی می‌دهد. اینکه این گروه با این فرصت چه خواهد کرد، هنوز مشخص نیست؛ اما بازسازی اعتماد به داده‌های خود نقطه شروع مناسبی خواهد بود.

منبع: Oilprice