بازگشت انرژی هسته‌ای به برنامه دولت‌ها؛ بازار اورانیوم در بحران عرضه | اقتصاد فارسی

به گزارش اقتصادآنلاین، در دو سال گذشته، بازار اورانیوم و انرژی هسته‌ای به لطف افزایش تقاضای جهانی برق و بحران انرژی ناشی از جنگ روسیه در اوکراین، دوران احیا و رونق دوباره‌ای را تجربه کرده‌اند. اورانیوم دیگر بر اساس احساسات قدیمی معامله نمی‌شود و قیمت‌ها بیشتر بر پایه عوامل بنیادی حرکت می‌کنند؛ عواملی که شامل کمبود عرضه فیزیکی، ظرفیت تولید ناکافی و احیای سیاست‌محور انرژی هسته‌ای است که با سرعتی بیش از انتظار بازار‌های کالایی پیش می‌رود.

بازار اورانیوم در حال تجربه یک کسری ساختاری در عرضه است؛ وضعیتی که می‌تواند چالش‌های قابل توجهی برای بهره‌برداران نیروگاه‌های هسته‌ای ایجاد کند.

نوسان بالا در معاملات اورانیوم و سرمایه‌گذاری‌های دولتی

برخلاف بسیاری از کالاها، معاملات اورانیوم معمولاً در حجم‌های کم و با مشارکت‌کنندگان تخصصی انجام می‌شود و همین امر سوخت هسته‌ای را در برابر نوسان شدید بازار اورانیوم آسیب‌پذیر می‌کند. در همین حال، دولت‌ها در سراسر جهان در حال بازتعریف انرژی هسته‌ای به‌عنوان «زیرساخت حیاتی» و نه یک فناوری گذار هستند. ماه گذشته، دولت ترامپ مشارکتی با شرکت کانادایی «کَمِکو» (NYSE:CCJ) و شرکت «بروکفیلد است منجمنت» (NYSE:BAM) برای ساخت حداقل ۸۰ میلیارد دلار رآکتور هسته‌ای امضا کرد.

با این حال، واقعیت سخت زمان‌های طولانی ساخت‌وساز و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای، همراه با این حقیقت که برخی از سهام این حوزه بدون هیچ درآمدی در سطوح قیمتی بسیار بالا قرار دارند، باعث سقوط ناگهانی این بخش شده است. سهام شرکت‌های هسته‌ای و اورانیومی به‌طور چشمگیری از اوج‌های اخیر عقب‌نشینی کرده‌اند و بسیاری با افت‌های دورقمی مواجه شده‌اند. شاخص مرجع این بخش، یعنی ETF اورانیوم و انرژی هسته‌ای VanEck (NYSEARCA:NLR)، در ۳۰ روز گذشته ۱۶.۶ درصد کاهش داشته؛ در حالی که شاخص S&P۵۰۰ در همین مدت نزدیک به ۳ درصد رشد کرده است.

ریزش شدید سهام شرکت‌های فعال در فناوری هسته‌ای

در همین دوره، سهام شرکت توسعه‌دهنده نیروگاه‌های شکافت پیشرفته، Oklo Inc. (NYSE:OKLO)، ۴۲ درصد سقوط کرده است؛ سنترس انرژی (NYSE:LEU) ۳۵.۹ درصد، انرژی فیولز (NYSE:UUUU) ۳۳.۹ درصد، NuScale Power (NYSE:SMR) ۴۷.۷ درصد، اورانیوم انرژی کورپ (NYSE:UEC) ۲۲.۹ درصد، BWX Technologies (NYSE:BWXT) ۹.۶ درصد، کَمِکو (NYSE:CCJ) ۶.۱ درصد، ویسترا کورپ (NYSE:VST) ۱۴.۲ درصد، نانو نیوکلیر انرژی (NASDAQ:NNE) ۴۰.۲ درصد و NexGen Energy (NYSE:NXE) نیز ۷.۹ درصد کاهش یافته‌اند.

به نظر می‌رسد بازار اکنون به این واقعیت پی برده که ممکن است یک دهه طول بکشد تا صنعت بتواند از میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری جدید سود قابل‌توجهی به دست آورد. در حالی که با ۸۰ میلیارد دلار می‌توان تعداد زیادی رآکتور برای تأمین برق «دیتا سنتر الی» در ویرجینیا ساخت، رآکتور‌های سنتی معمولاً ۱۰ سال یا بیشتر زمان نیاز دارند تا تکمیل شوند. در همین حال، رآکتور‌های کوچک ماژولار (SMR) که توسط شرکت‌هایی مانند NuScale، TerraPower و X-energy تبلیغ می‌شوند، هنوز فاصله زیادی تا تجاری‌سازی دارند؛ زیرا فناوری بسیار نوپا است و با موانع اقتصادی و نظارتی بزرگی مواجه است.

وضعیت توسعه SMR و سرمایه‌گذاری شرکت‌ها

در حالی که برخی واحد‌های نمونه در کشور‌هایی مانند روسیه و چین فعال هستند، بیشتر طراحی‌ها هنوز در مرحله نظری یا ساخت اولیه قرار دارند. در واقع، NuScale اولین و تنها شرکت آمریکایی است که طراحی SMR آن توسط کمیسیون تنظیم مقررات هسته‌ای آمریکا تأیید شده است. ویژگی‌های رآکتور NuScale شامل طراحی ماژولار و کارخانه‌ای است که از یک تا ۱۲ ماژول قابل مقیاس‌پذیری دارد و هر ماژول ۷۷ مگاوات برق تولید می‌کند. ویژگی‌های کلیدی آن شامل سیستم‌های ایمنی غیرفعال مبتنی بر گرانش و همرفت، انعطاف‌پذیری در کاربرد‌های متصل به شبکه و خارج از شبکه، افزونگی از طریق ماژول‌های مستقل و نیاز به فضای کمتر نسبت به نیروگاه‌های سنتی است.

از سوی دیگر، شرکت آمازون در X-energy سرمایه‌گذاری کرده تا تا سال ۲۰۳۹ تا ۵ گیگاوات SMR را به کار گیرد.

تنها شرکت‌های Oklo، Kairos Power و TerraPower ساخت نیروگاه‌های SMR خود را آغاز کرده‌اند؛ اما هیچ‌یک ثابت نکرده‌اند که می‌توانند در مقیاس تجاری برق تولید کنند یا مجوز لازم برای ساخت یک سامانه تجاری را دریافت کنند.

ارزش‌گذاری‌های غیرواقعی و نبود درآمد پایدار

کریس گادومسکی، تحلیلگر ارشد هسته‌ای در BloombergNEF اخیراً با لحنی طنزآمیز گفته است: «خیلی چیز‌ها در جریان است، اما هیچ‌چیز در جریان نیست.»

برای بدتر شدن اوضاع، بازار سهام این شرکت‌ها را با ارزش‌هایی نامعقول بالا برده است، در حالی که بسیاری از آنها هیچ درآمدی ندارند. برای نمونه، ارزش بازار Oklo در مقاطعی به بیش از ۲۰ میلیارد دلار رسیده، با وجود این‌که این شرکت هیچ رآکتور عملیاتی، هیچ مجوز بهره‌برداری تجاری و هیچ قرارداد الزام‌آوری برای تأمین برق ندارد. تحلیلگران وال‌استریت پیش‌بینی می‌کنند Oklo تا اواخر ۲۰۲۷ یا ۲۰۲۸ درآمد قابل توجهی ایجاد نکند. ارزش بازار فعلی Oklo، برابر ۱۵.۳ میلیارد دلار است.

مشابه Oklo، شرکت NANO Nuclear Energy نیز با ارزش بازاری ۱.۶ میلیارد دلار معامله می‌شود؛ در حالی که این شرکت هیچ درآمد، هیچ محصول تجاری و هیچ برنامه زمانی برای بهره‌برداری تجاری ندارد. ارزش‌گذاری آن کاملاً بر امیدواری سرمایه‌گذاران نسبت به آینده انرژی هسته‌ای، به‌ویژه در تأمین برق دیتاسنتر‌های هوش مصنوعی، استوار است.

بازگشت نیروگاه‌های هسته‌ای متروک

با این حال، بخش هسته‌ای ممکن است از احیای نیروگاه‌های هسته‌ای تعطیل‌شده، سریع‌تر از انتظار بازار سود ببرد. شرکت Holtec International برنامه دارد نیروگاه Palisades در میشیگان را اوایل سال ۲۰۲۶ دوباره راه‌اندازی کند، در حالی که شرکت Constellation Energy Corp. (NYSE:CEG) در مسیر فعال‌سازی دوباره رآکتور «تری مایل آیلند» در سال ۲۰۲۷ قرار دارد. افزون بر این، شرکت NextEra Energy (NYSE:NEE) اعلام کرده نیروگاه Duane Arnold در آیووا تا سال ۲۰۲۹ دوباره وارد مدار خواهد شد.

منبع: Oilprice