پشت پرده درآمد نفتی ایران؛ از رکورد صادرات تا کاهش قیمت | اقتصاد فارسی

به گزارش اکوایران، قیمت نفت سنگین ایران در مقایسه با سال گذشته میلادی، بیش از ۱۰ دلار کاهش یافته، داده‌های ارائه شده در گزارش ماهانه اوپک در ماه نوامبر نشان می‌دهد که این شاخص مشابه روند قیمتی سبد نفتی اوپک در سه سال اخیر، افت ۳۰ درصدی را تجربه کرده است.

بر اساس این گزارش، میانگین قیمت نفت سنگین ایران در سال ۲۰۲۴ یعنی سال گذشته میلادی، حدود ۸۱ دلار بوده که این رقم در ۱۰ ماهه سال ۲۰۲۵، با حدود ۱۳ درصد کاهش، به 70.7 دلار رسیده است.

ثبت رکوردهای جدید صادرات نفت ایران  در 2025

این در شرایطی است که در سال جاری میلادی، ایران موفق شده رکوردهای جدیدی در صادرات نفت ثبت کند. موسسه Tanker Trackers چند روز پیش در شبکه اجتماعی ایکس، گزارش داده بود که «در چهار هفته گذشته، ایران روزانه نزدیک به 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت خام صادر کرده، رقمی که از نیمه نخست سال ۲۰۱۸ تاکنون دیده نشده است.»  

پیش از توئیت این موسسه، تحلیلگر ارشد موسسه رهیابی محموله‌های نفتی «کپلر» هم گفته بود که صادرات نفت ایران در سپتامبر 2025 با رشدی حدودا ۲۰۰ هزار بشکه‌ای به بالای 2 میلیون و 100 هزار بشکه رسیده است. 

ریزش 30 درصدی ارزش نفت ایران در 3 سال 

هر چند که ایران در این سال در تولید و صادرات نفتی رکوردشکنی کرده اما نوسانات قیمتی بازار نفت، روی درآمد نفتی کشور تاثیرگذار بوده و میانگین قیمت هر بشکه نفت سنگین ایران را که در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۲ به‌ترتیب برابر با 83.4 و 101.7 دلار بوده را به نزدیکی 70 دلار در هر بشکه رسانده.

گزارش اوپک حاکی از این است که بازار نفت در این مدت تحت تأثیر رخدادهای متعدد و نوسان‌های شدید باعث شده تا نفت سنگین ایران در سه سال اخیر حدود 30 درصد از ارزش خود را از دست بدهد.

البته این روند تنها محدود به ایران نبوده، قیمت سبد نفتی اوپک (ORB) نیز در سه سال اخیر بیش از ۳۰ درصد افت کرده و از ۱۰۲ دلار به ازای هر بشکه نفت در سال ۲۰۲۲ به 70.8 دلار در ۱۰ ماهه ۲۰۲۵ رسیده است. نفت خام برنت دریای شمال نیز عملکرد ضعیف‌تری داشته و از حدود ۱۰۳ دلار سال ۲۰۲۲ به 70.1 دلار در ۱۰ ماهه ۲۰۲۵ کاهش یافته است.

چرا ارزش نفت ایران کاهش یافت؟ 

خبرگزاری شانا در گزارشی در این خصوص نوشته است که از مهم‌ترین عوامل افت ارزش شاخص‌های جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ می‌توان به «افزایش عرضه اوپک‌پلاس با هدف بازپس‌گیری سهم خود از بازار»، «تداوم چشم‌انداز منفی از اقتصاد جهانی به‌دلیل تنش‌های تجاری میان ایالات متحده آمریکا و سایر کشورها»، «انتظار تحلیلگران مبنی بر شکل‌گیری مازاد عرضه در سال ۲۰۲۶ با تداوم شرایط کنونی» و «کاهش نسبی سطح تنش‌های ژئوپلیتیک در ماه‌های اخیر» اشاره کرد، همچنین در فوریه ۲۰۲۲ همزمان با آغاز درگیری‌ها میان روسیه و اوکراین، نگرانی‌ها درباره آینده این جنگ سبب جهش قیمت نفت شد، اما با گذشت زمان، بازار به‌تدریج این شوک قیمتی را هضم کرد.