از وعده تا واقعیت: آماده‌سازی بزرگ برای عبور از سرمای ۱۴۰۴ | اقتصاد فارسی

به گزارش اکوایران،‌ ایران با داشتن دومین ذخایر بزرگ گاز جهان، با چالش‌هایی در زمینه انتقال این انرژی مواجه است. شبکه گسترده و فرسوده انتقال گاز کشور، تهدیدی برای امنیت انرژی و پایداری اقتصادی به شمار می‌آید. مشکلات فنی، کمبود سرمایه‌گذاری و نوسانات مصرف، به همراه ضعف در نقاط اتصال و عدم وجود زیرساخت‌های مدرن، هر ساله خطرات جدی برای انتقال گاز و افت فشار ایجاد می‌کند.

چگونگی خطوط انتقال گاز کشور

خطوط سراسری گاز (IGAT) شبکه‌ای وسیع از لوله‌های فشار قوی در ایران هستند که وظیفه انتقال گاز طبیعی از میادین تولید به پالایشگاه‌ها، ایستگاه‌های تقویت فشار و مراکز مصرف را بر عهده دارند و نقش مهمی در تأمین انرژی و توسعه اقتصادی کشور ایفا می‌کنند.

ایران با بیش از ۳۸ هزار کیلومتر خطوط انتقال گاز، یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های گازرسانی جهان را دارد اما افزایش مصرف خانگی، صنعتی و نیروگاهی به همراه انتظارات صادراتی، فشار زیادی بر این زیرساخت وارد کرده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که این شبکه با فرسودگی و نقاط گلوگاهی روبه‌روست و در صورت عدم اقدام، امنیت گازرسانی کشور به خطر خواهد افتاد.

بیش از ۳۵ درصد از شبکه انتقال گاز کشور بیش از بیست سال عمر دارد و نزدیک به ۸ هزار کیلومتر آن با استانداردهای جهانی فاصله دارد. مشکلاتی نظیر پوسیدگی، خوردگی و ترک‌ها، آسیب‌پذیری جدی ایجاد کرده است. در ده سال اخیر، بیش از ۴۰۰ حادثه جدی یا افت فشار ناشی از فرسودگی گزارش شده که نشان‌دهنده وقوع حداقل یک حادثه در هر هفته است.

آمادگی شبکه انتقال گاز برای زمستان 1404

شبکه انتقال گاز ایران به‌عنوان شاهراه اصلی انرژی کشور، مسئولیت انتقال روزانه صدها میلیون مترمکعب گاز به مشترکان خانگی، صنعتی، نیروگاهی و صادراتی را به‌عهده دارد؛ مسئولیتی که به هیچ وجه امکان سلب از آن وجود ندارد.

به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا)، پیمان خضرایی مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران در خصوص اقدامات این شرکت برای نیمه دوم سال گفت: نیمه نخست سال به‌عنوان مرحله آماده‌سازی برای زمستان به‌شمار می‌آید. در این دوره، مجموعه‌ای از اقدام‌های گسترده و سنگین انجام می‌شود که شامل دو بخش اصلی است؛ بخش نخست، اجرای برنامه‌های تعمیر و نگهداری خطوط انتقال گاز است که از قبل پیش‌بینی‌شده و در ایستگاه‌های تقویت فشار و خطوط اصلی انجام می‌شود. خطوط انتقال پس از بررسی و بازرسی‌های انجام‌شده، تعمیر می‌شوند تا از سلامت و فشارپذیری آن‌ها اطمینان حاصل آید. این عملیات با توجه به حجم زیاد خطوط و پیچیدگی کار، بخش عمده‌ای از فعالیت‌های نیمه نخست سال را تشکیل می‌دهد.

خضرایی با بیان اینکه بخش دوم شامل تعمیرات توربین‌ها و تجهیزات ایستگاه‌های تقویت فشار است؛ ادامه داد: این دو بخش تحت نظر مدیریت تعمیر و نگهداری انجام می‌شوند. فرآیند تعمیرات و نگهداری به‌صورت مکانیزه و جامع با برنامه‌ریزی دقیق تعمیراتی و بهره‌گیری از نرم‌افزارهای پیشرفته در شرکت انتقال گاز ایران  مدیریت می‌شود. این مرحله فاز نخست آماده‌سازی برای زمستان به‌شمار می‌آید.

مدیرعامل شرکت انتقال گاز ایران افزون بر تعمیر و نگهداری، اقدام‌های دیگری که برای افزایش ظرفیت، پایداری و تاب‌آوری شبکه انجام شده است را اینگونه بیان کرد: ازجمله این اقدامات می‌توان به احداث خطوط جدید انتقال گاز و تقویت شبکه برای توزیع بهتر در مسیرهای اصلی اشاره کرد. هم‌اکنون طول خطوط لوله انتقال گاز که در حال بهره‌برداری هستند، ۴۰ هزار و ۲۶۰ کیلومتر است. شبکه انتقال گاز از ۱۱ منطقه عملیاتی تشکیل شده و برای تضمین پایداری جریان گاز، ۹۵ تأسیسات تقویت فشار در این شبکه فعال هستند. تعداد واحدهای کمپرسوری یا توربوکمپرسور که نقش اصلی در حفظ فشار خطوط ایفا می‌کنند، ۳۵۱ واحد است و عملیات نگهداری و بهره‌برداری از طریق ۶۲ مرکز بهره‌برداری خطوط لوله (یارد) در سراسر کشور انجام می‌شود.

برنامه توسعه خطوط و افزایش ظرفیت انتقال

خضرایی در ادامه به بررسی برنامه توسعه‎ای شرکت ملی گاز ایران اشاره کرد و گفت: در حوزه توسعه خطوط لوله تا پایان سال ۱۴۰۴ برنامه احداث ۹۴۸ کیلومتر خط لوله را در دستور کار دارد که تاکنون ۲۵۵ کیلومتر آن بهره‌برداری شده و در سرویس قرار گرفته است. بخشی از این خطوط در نیمه دوم سال وارد مدار می‌شوند.

بر اساس برنامه توسعه، ظرفیت شبکه انتقال گاز تا پایان سال ۱۴۰۴ افزایش می‌یابد و با اجرای طرح‌های در دست اقدام، چند خط لوله جدید و ایستگاه تقویت فشار به شبکه اضافه می‌شود تا امکان انتقال حجم بیشتری از گاز در فصول پیک، به‌ویژه زمستان فراهم شود.