چالش تازه برای صادرات نفت ایران؛ دعوای نفتی ترکیه و عراق پایان یافت | اقتصاد فارسی

به گزارش اکوایران، صادرات نفت خام از منطقه کردستان عراق به ترکیه که بیش از دو سال پیش متوقف شده بود، دوباره از سر گرفته شد. این توقف به دلیل اختلافات حقوقی میان بغداد و آنکارا بر سر صادرات مستقل نفت از سوی اقلیم کردستان به وجود آمده بود.  

رویترز در گزارشی یادآوری کرده که ترکیه در مارس ۲۰۲۳ جریان نفت خط لوله کرکوک ـ جیهان را قطع کرده بود. این تصمیم در پی حکمی از دیوان داوری اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) گرفته شد که ترکیه را موظف می‌کرد بابت صادرات غیرمجاز نفت از کردستان در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ حدود ۱.۵ میلیارد دلار به عراق بپردازد. بغداد پیش‌تر این شکایت را ثبت کرده و ادعا کرده بود که تنها شرکت دولتی سومو (SOMO) اختیار صادرات نفت عراق را دارد اما با توافق اخیر میان دولت عراق، دولت اقلیم کردستان و شرکت‌های نفتی بین‌المللی، صادرات نفت کردستان از سر گرفته شد.

ترکیه روزانه چقدر نفت از عراق وارد می‌کند؟

وزارت نفت عراق اعلام کرد که عملیات از روز شنبه «با سرعت و بدون مشکل فنی جدی» آغاز شده است. در مرحله نخست روزانه بین ۱۸۰ تا ۱۹۰ هزار بشکه نفت به بندر جیهان ترکیه منتقل خواهد شد و انتظار می‌رود این رقم به ۲۳۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد.

وزیر انرژی ترکیه هم در شبکه اجتماعی ایکس خبر آغاز واردات از عراق را تایید کرده است. از سوی دیگر گفته می‌شود ایالات متحده، طرفین را برای دستیابی به این توافق تحت فشار قرار داده بود؛ چرا که افزایش عرضه می‌تواند بخشی از نگرانی‌ها درباره قیمت جهانی نفت را کاهش دهد.

به گفته محمد النجار، نماینده عراق در اوپک، استفاده مجدد از خط لوله کرکوک ـ جیهان و توسعه زیرساخت‌ها در بندر بصره ظرفیت صادراتی این کشور را بالا خواهد برد.

او تاکید کرد اعضای اوپک حق دارند در صورت افزایش ظرفیت تولید ناشی از پروژه‌های جدید، خواستار سهمیه‌های بالاتر شوند. همچنین باسم محمد، معاون وزارت نفت عراق، به رویترز گفت از سرگیری صادرات نفت کردستان صادرات کل عراق را به حدود ۳.۶ میلیون بشکه در روز خواهد رساند، هرچند بغداد همچنان به سقف تولید ۴.۲ میلیون بشکه در روز تعیین‌شده توسط اوپک پایبند می‌ماند.

برای اقلیم کردستان، این تحول می‌تواند بخشی از فشار اقتصادی ناشی از قطع صادرات را کاهش دهد و از طرف دیگر، بازگشت نفت کردستان با تلاش‌های اوپک‌پلاس برای افزایش تولید و رقابت در بازار جهانی همسو شده است.

تاثیر صادرات نفت از کردستان عراق بر بازار ایران

نفت کردستان عراق در شرایطی به بازار عرضه شده که قیمت‌ها به شدت تحت تاثیر تحولات ژ ئوپلیتیک قرار دارند، صادرات هر چند کم هم می‌تواند روی بازار تاثیر گذار باشد، از سوی دیگر افزایش صادرات نفت در این منطقه می‌تواند کسری‌های ناشی از محدودیت عرضه انرژی از سوی ایران را جبران کند و به نظر می‌رسد ایالات متحده که سیاست مهار صادرات نفت ایران را دنبال می‌کند، از افزایش عرضه استقبال خواهد کرد.

همچنین، عراق دومین تولیدکننده اوپک است و با افزایش ظرفیت صادراتی‌اش، برای گرفتن سهم بیشتر در بازار آسیا (مخصوصاً چین و هند) رقابت می‌کند.

این بازارها، بازارهایی هستند که ایران هم به‌صورت غیررسمی و با سیاست‌های قیمتی به آن‌ها نفت می‌فروشد. ازسرگیری صادرات نفت از کردستان، می‌تواند رقابت ایران در این بازارها را سخت‌تر کند، چون مشتری‌ها گزینه‌های بیشتری خواهند داشت و حتی می‌تواند درآمدهای نفتی ایران را تحت تاثیر قرار دهد.