علائم هشداردهنده کم‌خونی شدید | چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ | اقتصاد فارسی

کم‌خونی مشکلی است که در آن سلول‌های قرمز سالم یا هموگلوبین کافی برای حمل اکسیژن به بافت‌های بدن وجود ندارد. هموگلوبین یک پروتئین موجود در سلول‌های قرمز است که اکسیژن را از ریه‌ها به تمام اندام‌های دیگر بدن حمل می‌کند. ابتلا به کم‌خونی می‌تواند باعث خستگی، ضعف و تنگی نفس شود.

انواع مختلفی از کم‌خونی وجود دارد. هر کدام علت خاص خود را دارند. کم‌خونی می‌تواند کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشد. شدت آن می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. کم‌خونی می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده از یک بیماری جدی باشد.

در این مقاله از گسترش نیوز به بررسی کامل علائم کم خونی و  عوامل، عوارض  و پیشگری و درمان آن میپردازیم.

کم‌خونی چیست؟

کم‌خونی یک اختلال خونی است که زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های قرمز خون کافی نداشته باشید یا سلول‌های قرمز خون شما به درستی کار نکنند. برخی انواع کم‌خونی ارثی هستند، اما افراد ممکن است این وضعیت را در طول زندگی خود به دست آورند یا توسعه دهند.

کم‌خونی می‌تواند زندگی شما را به روش‌های مختلفی تحت تأثیر قرار دهد. برخی انواع این وضعیت علائم خفیفی دارند که با درمان تسکین می‌یابند. انواع دیگر جدی‌تر هستند، مانند برخی که افراد ارث می‌برند و باعث مشکلات پزشکی مادام‌العمر می‌شوند. کم‌خونی شدید می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. این وضعیت ممکن است نشانه‌ای از شرایط جدی مانند سرطان نیز باشد.

انواع کم خونی

اکتسابی

کم‌خونی بیماری مزمن

کم‌خونی همولیتیک خودایمنی

کم‌خونی ماکروسیتیک و کم‌خونی مگالوبلاستیک

کم‌خونی نورموسیتیک

کم‌خونی پرنیشیوز

کم خونی ارثی

کم‌خونی دایموند-بلکفان

کم‌خونی فانکونی

کم‌خونی داسی‌شکل

تالاسمی

انواع دیگر کم خونی

کم‌خونی آپلاستیک

کم‌خونی همولیتیک

کم‌خونی میکروسیتیک

کم‌خونی سیدروبلاستیک

علائم کم خونی شدید

علائم کم‌خونی بستگی به علت و شدت آن دارد. کم‌خونی می‌تواند آنقدر خفیف باشد که در ابتدا هیچ علائمی ایجاد نکند. اما علائم معمولاً ظاهر می‌شوند و با بدتر شدن کم‌خونی شدیدتر می‌گردند.

اگر بیماری دیگری باعث کم‌خونی شود، آن بیماری می‌تواند علائم کم‌خونی را پنهان کند. سپس، آزمایش برای یک وضعیت دیگر ممکن است کم‌خونی را کشف کند. انواع خاصی از کم‌خونی علائمی دارند که به علت آن اشاره می‌کنند.

علائم احتمالی کم‌خونی شامل موارد زیر است:

خستگی

ضعف

تنگی نفس

پوست رنگ‌پریده یا زردرنگ، که ممکن است در پوست سفید بیشتر از پوست سیاه یا قهوه‌ای آشکار باشد

ضربان قلب نامنظم

سرگیجه یا سبکی سر

درد قفسه سینه

دست‌ها و پاهای سرد

سردردها

دلایل کم خونی

انواع مختلف کم‌خونی علل متفاوتی دارند. آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

کم‌خونی کمبود آهن، کمبود آهن در بدن باعث این شایع‌ترین نوع کم‌خونی می‌شود. مغز استخوان برای تولید هموگلوبین به آهن نیاز دارد. بدون آهن کافی، بدن نمی‌تواند هموگلوبین کافی برای سلول‌های قرمز خون تولید کند.

افراد باردار می‌توانند این نوع کم‌خونی را در صورتی که مکمل‌های آهن مصرف نکنند، بگیرند. از دست دادن خون نیز می‌تواند باعث آن شود. از دست دادن خون ممکن است از خونریزی شدید قاعدگی، زخم، سرطان یا استفاده منظم از برخی مسکن‌ها، به ویژه آسپیرین، باشد.

کم‌خونی کمبود ویتامین، علاوه بر آهن، بدن برای تولید سلول‌های قرمز سالم کافی به فولات و ویتامین B-12 نیاز دارد. رژیم غذایی که این مواد و سایر مواد مغذی کلیدی را کافی نداشته باشد، می‌تواند منجر به عدم تولید سلول‌های قرمز خون کافی توسط بدن شود.

همچنین، برخی افراد نمی‌توانند ویتامین B-12 را جذب کنند. این می‌تواند منجر به کم‌خونی کمبود ویتامین، که به آن کم‌خونی پرنیشیوز نیز می‌گویند، شود. کم‌خونی التهابی. بیماری‌هایی که باعث التهاب مداوم می‌شوند، می‌توانند بدن را از تولید سلول‌های قرمز خون کافی بازدارند. مثال‌ها شامل سرطان، HIV/AIDS، آرتریت روماتوئید، بیماری کلیوی و بیماری کرون است.

کم‌خونی آپلاستیک، این کم‌خونی نادر و تهدیدکننده زندگی زمانی رخ می‌دهد که بدن سلول‌های خونی جدید کافی تولید نکند. علل کم‌خونی آپلاستیک شامل عفونت‌ها، داروهای خاص، بیماری‌های خودایمنی و تماس با مواد شیمیایی سمی است. کم‌خونی‌های مرتبط با بیماری مغز استخوان. بیماری‌هایی مانند لوسمی و میلوفیبروز می‌توانند بر نحوه تولید خون توسط مغز استخوان تأثیر بگذارند. اثرات این انواع بیماری‌ها از خفیف تا تهدیدکننده زندگی متغیر است.

کم‌خونی‌های همولیتیک،این گروه از کم‌خونی‌ها از نابود شدن سلول‌های قرمز خون سریع‌تر از جایگزینی توسط مغز استخوان ناشی می‌شود. بیماری‌های خونی خاص سرعت نابود شدن سلول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهند. برخی انواع کم‌خونی همولیتیک می‌توانند از طریق خانواده‌ها منتقل شوند، که به آن ارثی می‌گویند.

کم‌خونی داسی‌شکل، این وضعیت ارثی و گاهی جدی یک نوع کم‌خونی همولیتیک است. هموگلوبین غیرعادی سلول‌های قرمز خون را به شکل هلالی غیرعادی، که به آن داسی می‌گویند، مجبور می‌کند. این سلول‌های خونی نامنظم خیلی زود می‌میرند. این باعث کمبود مداوم سلول‌های قرمز خون می‌شود.

عوامل خطر

این عوامل می‌توانند خطر ابتلا به کم‌خونی را افزایش دهند:

رژیم غذایی که ویتامین‌ها و مواد معدنی خاصی را کافی نداشته باشد، عدم دریافت آهن، ویتامین B-12 و فولات کافی خطر کم‌خونی را افزایش می‌دهد.

مشکلات روده کوچک، داشتن وضعیتی که بر نحوه جذب مواد مغذی توسط روده کوچک تأثیر بگذارد، خطر کم‌خونی را افزایش می‌دهد. مثال‌ها شامل بیماری کرون و سلیاک است. دوره‌های قاعدگی، به طور کلی، داشتن دوره‌های سنگین می‌تواند خطر کم‌خونی ایجاد کند. قاعدگی باعث از دست رفتن سلول‌های قرمز خون می‌شود.

بارداری، افراد باردار که مولتی‌ویتامینی حاوی اسید فولیک و آهن مصرف نمی‌کنند، در معرض خطر افزایش‌یافته کم‌خونی هستند.

شرایط مداوم، که به آن مزمن می‌گویند، داشتن سرطان، نارسایی کلیوی، دیابت یا وضعیت مزمن دیگر خطر کم‌خونی بیماری مزمن را افزایش می‌دهد. این شرایط می‌تواند منجر به کمبود سلول‌های قرمز خون شود.

از دست دادن خون آهسته و مزمن از زخم یا منبع دیگری در بدن می‌تواند ذخایر آهن بدن را مصرف کند و منجر به کم‌خونی کمبود آهن شود. سابقه خانوادگی. داشتن عضوی از خانواده با نوعی کم‌خونی که از طریق خانواده‌ها منتقل می‌شود، که به آن ارثی می‌گویند، خطر کم‌خونی‌های ارثی مانند کم‌خونی داسی‌شکل را افزایش می‌دهد.

عوامل دیگر،سابقه عفونت‌های خاص، بیماری‌های خونی و وضعیت‌های خودایمنی خطر کم‌خونی را افزایش می‌دهد. مصرف بیش از حد الکل، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی و مصرف برخی داروها می‌تواند بر تولید سلول‌های قرمز خون تأثیر بگذارد و منجر به کم‌خونی شود. سن. افراد بالای ۶۵ سال در معرض خطر افزایش‌یافته کم‌خونی هستند.

عوارض

اگر کم خونی درمان نشود،  می‌تواند مشکلات سلامتی زیادی ایجاد کند، مانند:

خستگی شدید، کم‌خونی شدید می‌تواند انجام کارهای روزمره را غیرممکن کند.

عوارض بارداری، افراد باردار با کم‌خونی کمبود فولات ممکن است بیشتر در معرض عوارض، مانند تولد زودرس باشند.

مشکلات قلبی،کم‌خونی می‌تواند منجر به ضربان قلب سریع یا نامنظم، که به آن آریتمی می‌گویند، شود. با کم‌خونی، قلب باید خون بیشتری پمپ کند تا کمبود اکسیژن در خون را جبران کند. این می‌تواند منجر به بزرگ شدن قلب یا نارسایی قلبی شود.

مرگ،برخی کم‌خونی‌های ارثی، مانند کم‌خونی داسی‌شکل، می‌توانند منجر به عوارض تهدیدکننده زندگی شوند. از دست دادن خون زیاد به سرعت باعث کم‌خونی شدید می‌شود و می‌تواند کشنده باشد.

پیشگیری

بسیاری از انواع کم‌خونی نمی‌توان پیشگیری کرد. اما رژیم غذایی سالم ممکن است از کم‌خونی کمبود آهن و کم‌خونی‌های کمبود ویتامین پیشگیری کند. رژیم غذایی سالم شامل موارد زیر است:

آهن، غذاهای غنی از آهن شامل گوشت گاو و سایر گوشت‌ها، لوبیا، عدس، غلات غنی‌شده با آهن، سبزیجات برگ‌دار سبز تیره و میوه‌های خشک است.

فولات،این ماده مغذی و شکل مصنوعی آن اسید فولیک، در میوه‌ها و آب‌میوه‌های میوه‌ای، سبزیجات برگ‌دار سبز تیره، نخود سبز، لوبیا کلیه، بادام‌زمینی و محصولات غلات غنی‌شده مانند نان، غلات، پاستا و برنج یافت می‌شود.

ویتامین B-12،غذاهای غنی از ویتامین B-12 شامل گوشت، محصولات لبنی و غلات غنی‌شده و محصولات سویا است.

ویتامین C، غذاهای غنی از ویتامین C شامل میوه‌های مرکبات و آب‌میوه‌های آن‌ها، فلفل، بروکلی، گوجه‌فرنگی، طالبی و توت‌فرنگی است. این‌ موارد به بدن در جذب آهن کمک می‌کنند.

مدیریت و درمان کم خونی

کم‌خونی چگونه درمان می‌شود؟

درمان شما بسته به علت متفاوت خواهد بود. اگر کم‌خونی به دلیل یک وضعیت زمینه‌ای داشته باشید، پزشک شما آن وضعیت را درمان خواهد کرد. اما آن‌ها ممکن است درمان‌های خاصی برای کم‌خونی نیز انجام دهند. درمان‌ها ممکن است شامل مکمل‌های غذایی یا داروها باشد.

مکمل‌های غذایی

ارائه‌دهنده شما ممکن است مکمل‌های زیر را برای کم‌خونی توصیه کند:

مکمل‌های آهن: این مکمل به صورت کپسول یا قرص است که می‌توانید با یک لیوان آب به دهان بگیرید.

مکمل‌های اسید فولیک: ویتامین B9 (فولات) یک ویتامین ضروری است که به بدن شما در تشکیل سلول‌های قرمز خون و DNA کمک می‌کند، که بلوک‌های ساختمانی بدن شما هستند.

مکمل‌های ویتامین B12: مکمل‌های ویتامین B12 از تولید سلول‌های قرمز سالم حمایت می‌کنند.

داروها

پزشکان  ممکن است داروهای زیر را برای کم‌خونی تجویز کنند:

اریتروپوئتین: این دارو به مغز استخوان شما کمک می‌کند تا سلول‌های بنیادی خونی بیشتری تولید کند.

ایمونوسوپرسانت‌ها: اگر کم‌خونی به دلیل یک اختلال خودایمنی داشته باشید، ارائه‌دهنده شما ممکن است دارویی تجویز کند که سیستم ایمنی شما را از حمله به سلول‌های قرمز خون بازدارد.

روش‌ها

در برخی موارد، پزشک شما ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

تزریق خون برای جایگزینی سلول‌های قرمز خون.

پیوند سلول بنیادی (مغز استخوان) برای جایگزینی سلول‌های بنیادی خونی ناسالم با سالم‌ها.

جراحی برای درمان خونریزی داخلی که باعث کم‌خونی می‌شود.

در نهایت،در این مقاله از گسترش نیوز به بررسی کامل  کم خونی،علائم،عوامل،عوارض و… پرداختیم.کم خونی با علائم خفیف شروع می شود،اما اگر درمان نشود ممکن است حتی باعث مرگ شود.پس اهمیت تغذیه و سبک زندگی خود را درک کنید و در جهت  ارتقاء آنها قدم بردارید.