محموله عظیم ایران راهی مسکو شد | اقتصاد فارسی

به گزارش اقتصاد آنلاین ، تازه‌ترین آمار‌ها نشان می‌دهد مبادلات کشاورزی ایران و روسیه در ۹ ماهه نخست سال ۲۰۲۵ با رشد قابل‌توجه ۲۰ درصدی همراه شده است؛ رشدی که حکایت از تغییر محور همکاری‌های دو کشور دارد، به‌گونه‌ای که وزن تجارت از حوزه انرژی عبور کرده و اکنون بخش کشاورزی به ستون اصلی روابط اقتصادی تهران–مسکو تبدیل شده است.

افزایش وزن ژئواکونومیک ایران در بازار کشاورزی روسیه

«اُکسانا لوت»، وزیر کشاورزی روسیه با اعلام این رشد، ایران را «یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین شرکای روسیه» در حوزه کشاورزی معرفی کرد. این مقام روسی تأکید کرد که خروج تدریجی اروپا از بازار‌های کشاورزی روسیه موجب شده ایران جایگاه تازه‌ای در تأمین کالا‌های اساسی این کشور پیدا کند؛ جایگاهی که اکنون از منظر ژئواکونومیک نیز برای مسکو اهمیت راهبردی دارد.

ساختار صادرات: از غلات روسیه تا محصولات تازه ایران

در بخش صادرات روسیه به ایران، همچنان غلات، دانه‌های روغنی و فرآورده‌هایی مانند روغن آفتابگردان و کلزا سهم غالب را تشکیل می‌دهند. در ماه‌های اخیر، اما صادرات عدس خشک و روغن سویا نیز افزایش محسوسی داشته است. در مقابل، ایران از مسیر صادرات میوه‌های تازه، انواع سبزیجات و آبزیان توانسته بخشی از خلأ ایجادشده در بازار خرده‌فروشی روسیه پس از کاهش واردات اروپایی را پر کند؛ روندی که از نگاه مقام‌های روسیه «پایدار و رو‌به‌رشد» ارزیابی می‌شود.

۶۰ درصد تجارت دوجانبه در اختیار کشاورزی

بر اساس آمار رسمی، ۶۰ درصد تجارت دوجانبه ایران و روسیه در حوزه کشاورزی انجام می‌شود. به همین دلیل، رشد ۲۰ درصدی این بخش می‌تواند ارزش مبادلات دو کشور در سال ۲۰۲۵ را به حدود ۳.۵ میلیارد دلار برساند؛ رقمی که یکی از بزرگ‌ترین جهش‌های غیرنفتی تجارت میان تهران و مسکو در یک دهه اخیر محسوب می‌شود.

توافق‌نامه راهبردی و توسعه کریدور شمال–جنوب

در سال جاری، ایران و روسیه اجرای «توافق‌نامه مشارکت راهبردی جامع» را آغاز کردند؛ توافقی که زیرساختی برای گسترش تجارت غیرانرژی محسوب می‌شود. ایران همچنین از ظرفیت موافقت‌نامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا بهره می‌برد و هم‌زمان توسعه کریدور حمل‌ونقل شمال–جنوب باعث کاهش زمان و هزینه انتقال محموله‌ها شده است. طبق برنامه‌ریزی‌ها، خط کشتیرانی مشترک دو کشور نیز به‌زودی راه‌اندازی خواهد شد؛ اقدامی که وزن تجارت کشاورزی را بیش از پیش تقویت می‌کند.

روند صعودی تجارت در ۲۰۲۴ و چشم‌انداز ۲۰۲۵

تجارت دوجانبه ایران و روسیه در سال ۲۰۲۴ به حدود ۴.۸ میلیارد دلار رسید؛ افزایشی ۱۶.۲ درصدی که نتیجه گسترش همکاری‌ها در بخش زیرساخت، انرژی، کشاورزی و ترانزیت عنوان شده است. دو کشور اکنون در حال مذاکره برای رفع محدودیت‌های مالی و اتصال سامانه‌های پرداخت هستند؛ الگویی که روسیه مشابه آن را با هند نیز دنبال می‌کند.

با توجه به روند فعلی، برآورد می‌شود حجم تجارت ایران و روسیه در سال ۲۰۲۵ به حدود ۵.۸۵ میلیارد دلار برسد؛ عددی که نشان می‌دهد محور همکاری دو کشور از «گسترش کمّی» به سمت «تقویت پایداری و شکل‌گیری ساختار تازه‌ای از روابط اقتصادی» در حال حرکت است.