آنچه در مردادماه ۱۴۰۴ بر بازارها گذشت | اقتصاد فارسی

بازار سرمایه مردادماه خوبی نداشت و سایه رکود در بازار سرمایه سنگین‌تر بود. شاخص کل بورس تهران در مردادماه در مسیر نزولی قرار گرفت و با کاهش ۱۲.۹ درصدی زیان سنگینی را نصیب سهامداران کرد. شاخص کل بورس تهران در مردادماه کاهش بیشتری را نسبت به شاخص کل هم‌وزن ثبت کرد که نشان می دهد نمادهای شاخص ساز و بزرگان بازار سهام در مردادماه زیان بیشتری را تجربه کردند.

عرصه رقابت بر سهام تنگ شد

مردادماه سالگرد سقوط تاریخی بازار سهام است که از   ۱۳۹۹ رقم خورد. اکوایران بازدهی شاخص کل بورس تهران در مرداد از سال ۹۹ تا ۱۴۰۴ را محاسبه کرده است.بررسی اکوایران نشان می‌دهد که در مردادماه سال جاری بیشترین کاهش شاخص کل بورس تهران رقم خورده و کاهش این شاخص حتی بیشتر از مردادماه سال ۹۹ است.

همچنین نرخ سود بدون ریسک بالاست و سود اوراق اخزا به بالای ۳۵ درصد رسیده است. در شرایطی که نرخ سود بدون ریسک برای کنترل تورم بالاست نااطمینانی‌های سیاسی معامله‌گران بازار سرمایه را سردرگم کرده و تقاضای سهام را کاهش داده است. به نحوی که میانگین ارزش معاملات بازار سهام و حق تقدم در مردادماه به ۳۳۱۷ میلیارد تومان رسیده که کمترین مقدار میانگین ارزش معاملات در بازه ۶ ماهه‌ی گذشته است. خروج ۱۱ هزار و ۹۸۹ میلیارد تومانی پول از سهام و حق تقدم(بدون احتساب صندوق‌های سهامی) هم رکود سنگین بازار سهام را تایید می‌کند.

تاثیر مکانیسم ماشه بر بازار  سرمایه

از سوی دیگر با نزدیکی به سررسید احتمالی فعالسازی مکانیسم ماشه و تنش‌های منطقه‌ای فضای انتظاری بازار سرمایه دچار ابهام شد و در چنین شرایطی معامله‌گران نسبت به خرید سهام با وجود ارزندگی احتیاط بیشتری‌کردند در این وضعیت بالا بودن سود بدون ریسک عرصه رقابت را برای سهام تنگ‌تر کرده است.

میانگین ارزش معاملات صندوق‌های درآمد ثابت که سود بالای ۳۰ درصدی دارند نسبت به ماه قبل رشد کرده است و برآیند ورود پول حقیقی به صندوق های درآمد ثابت در مردادماه بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان است که تاییدکننده افزایش احتیاط در میان معامله ‌‌‌‌‌‌‌گران است.

با وجود رشد دلار و سکه در مردادماه میانگین ارزش معاملات صندوقهای طلا در مردادماه نسبت به تیرماه کاهش پیدا کرد و حدود ۳۷۴۹ میلیارد تومان است ولی ورود پول حقیقی به صندوق های طلا قابل توجه است و ۱۲ هزار و ۷۰۸ میلیارد تومان پول حقیقی وارد صندوقهای طلا شدند. که دومین رکورد ورود پول حقیقی به صندوق های طلا در شش ماهه گذشته است.

بررسی صنایع بورسی در مردادماه

در این گزارش اکوایران برآیند ارزش معاملات صنایع بورسی در مردادماه را محاسبه کرده است:

بررسی ها نشان می دهد ، بانک‌ها بیشترین ارزش معاملات در میان صنایع بورسی در مردادماه را ثبت کرده‌اند و پس از آن فلزات اساسی رکورددار ارزش معاملات ماهانه بوده است این در حالی است که بانک‌ها و فلزات اساسی جزء صنایعی هستند که بیشترین خروج‌ پول حقیقی را نیز در مردادماه داشتند.   صنعت استخراج کانه های فلزی بیشترین ورود پول حقیقی را در میان صنایع بورسی در مردادماه ثبت کرد و رتبه سوم ارزش معاملات بورسی در مرداد را داشته است.

تکنیکالیست‌ها خوش‌بین هستند

بازار سرمایه به خاطر مواردی که مطرح شد در مسیر اصلاحی قرار گرفته و کام سهامداران را تلخ کرده است، ولی با این وجود برخی از تحلیلگران تکنیکالیست معتقدند که بازار سهام در شرایط کنونی از نظر تکنیکالی برای یک نوسان مثبت رو به بالا در شرایط مناسبی است و در صورتی که حجم معاملات در نوسان رو به بالا رشد کند و جریان پول حقیقی مثبت شود یک نوسان مثبت رو به بالا بعید نیست.

بازار ارز  بخشی از ریسک‌ها را پیشخور کرد

با توجه به این گزارش می توان گفت، بازار ارز در مردادماه با افزایش قیمت مواجه شد. بررسی جریان پول حقیقی بازار سرمایه در مردادماه دلیل نوسان مثبت بازار ارز را مشخص می‌کند بازار سهام از نااطمینانی رنج می‌برد و بازار ارز و طلا با افزایش نااطمینانی با استقبال مواجه می‌شوند و همانطور که صندوق های طلا در مردادماه با ورود پول حقیقی مواجه شدند بازار ارز هم در مردادماه با فعالیت معامله گران افزایشی رشد کرد البته بررسی اکوایران نشان می‌دهد بازار ارز در حال حاضر فاصله زیادی با سقف تاریخی خود در فروردین ماه دارد تنش‌های منطقه‌ای، بازار ارز را تحریک می‌کند و احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه قدرت مانور معامله گران افزایشی را بالا برده تا در بازار احتمال وقوع چنین اتفاقی را پیشخور کنند معامله‌گران آینده را خریداری می‌کنند، غالبا معامله‌گرها وقتی یک ریسک را در آینده محتمل می‌بینند آن را در قیمت‌های خود لحاظ می‌کنند به همین خاطر اگر ریسک محتمل در بازار، در آینده به وقوع بپیوندد بازار بخشی از ریسک را در قیمت‌گذاری لحاظ کرده و قدرت نوسانی معامله‌گران افزایشی کم می‌شود و اگر سایه ریسک از سر بازار کم شود بازاری که ریسک را در قیمت‌گذاری خود لحاظ کرده با تعدیل قیمت مواجه می‌شود.

اهمیت نفت برای بازار ارز

یکی از موارد مهمی که در قیمت‌گذاری بازار ارز اثر دارد میزان فروش نفت و درآمدهای نفتی کشور است که خبرها در این حوزه هم بر نوسانات قیمت ارز موثر بوده است. به صفر رساندن درآمدهای نفتی کشور یکی از اهداف ترامپ از ابتدای دوره ریاست‌جمهوری‌اش بوده که تا به حال در رسیدن به این هدف ناکام بوده است.

بر اساس داده های گزارش ورتکسا(یک شرکت فعال در حوزه ردیابی نفت‌کش‌ها) فروش نفت ایران در ماه جولای حدودا روزانه یک‌ و نیم میلیون بشکه نفت بوده است که اگرچه پایین‌تر از رکورد فروش ماه ژوئن است ولی همچنان مقدار بالایی است ترامپ از ابتدای ریاست جمهوری خود صادرات نفت ایران را هدف قرار داده است و  با تحریم‌های مختلف به دنبال ضربه زدن به صادرات نفت ایران و به صفر رساندن آن بوده است، بررسی نمودار صادرات نفت ایران نشان میدهد که تا کنون اثر محدودیت‌های ترامپ بر صادرات نفت موقت بوده و ایران  بلافاصله  بعد از اعمال محدودیت‌ها خود را بازیابی کرده است و صادرات نفت ایران بهبود پیدا کرده است. آمریکا تحریم‌ها و محدودیت‌های قابل توجهی را  بر صادرات نفت ایران اعمال کرد ولی بر اساس گزارش ورتکسا اثر فوری این اقدامات بر صادرات نفت ایران بسیار محدود بوده است.

به هرحال با فعالسازی و یا عدم فعالسازی مکانیسم ماشه، صادرات نفت ایران عامل مهمی است که بازار ارز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اگر صادرات نفت ایران حفظ شود نوسانات بازار ارز می‌تواند محدود شود.

حباب درهم رشد کرد

بررسی اکوایران نشان می‌دهد که در مردادماه درهم بیشترین نوسان قیمتی را تجربه کرد و بیشتر از سایر اقلام ارز رشد کرده است علت رشد بیشتر درهم افزایش ناگهانی و قابل توجه حباب درهم در روزهای پایانی هفته است.

حباب درهم  که از حاصل اختلاف نرخ دلار‌ی درهم و دلار تهران محاسبه می‌شود در پایان هفته رشد محسوسی را تجربه کرده و به ۱۹۵۴ تومان رسیده است این درحالی است که میانگین حباب درهم در مردادماه منفی ۲۶۳ تومان است و درهم در روزهای آخر ماه یک رفتار خلاف معمول را تجربه کرده است. بررسی اختلاف تتر با دلار ازاد هم نشان میدهد که پنجشنبه سی‌ام مرداد تنها روز در مردادماه است که اختلاف تتر با دلار آزاد مثبت  شده است آن هم در شرایطی که میانگین ماهانه اختلاف تتر با دلار آزاد منفی ۵۹۰ تومان است ‌. در واقع بررسی اختلاف تتر با دلار آزاد و حباب درهم نشان می دهد که تتر و درهم در روزهای پایانی مردادماه یک حرکت خلاف معمول را ثبت کرده اند و در صورتی که  این بی‌نظمی کاهش پیدا کند نوسان بازار ارز کمتر خواهد شد.

حباب طلا و سکه بالا رفت

بازار طلا با نوسان دلار و اونس جهانی طلا نوسان می‌کند. بررسی اکوایران نشان می‌دهد که در مردادماه اونس جهانی طلا روند نزولی داشته و از کانال ۳۴۰۰ دلاری در ابتدای ماه عقب نشسته است و ۱.۷ درصد کاهش پیدا کرده است. نرخ بهره فدرال رزرو در تعیین قیمت اونس طلا مؤثر است و در تاریخ ۱۶ و ۱۷ سپتامبر(۲۵ و ۲۶ شهریور) جلسه فدرال رزرو برای تعیین نرخ بهره برگزار خواهد شد که بر قیمت اونس جهانی طلا مؤثر خواهد بود.

در ماه جاری با تکیه بر رشد قیمت دلار قیمت اقلام طلا و سکه بر خلاف طلای جهانی رشد کرده است. اکوایران حباب سکه در مردادماه را با نمودار میانگین متحرک ساده سیزده روزه حباب سکه بررسی کرده است میانگین متحرک سیزده روزه حباب سکه در نیمه دوم مردادماه به کانال ۱۴ درصد افزایش پیدا کرده و حباب سکه هم در روزهای پایانی با افزایش به بالای کانال ۱۵ درصدی نشان می‌دهد که معامله‌گران سکه در روزهای پایانی ماه جسورتر شده اند. بررسی حباب اقلام سکه و طلا نشان میدهد که در روزهای پایانی مرداد حباب طلای آب‌شده هم افزایش یپدا کرده و از محدوده منفی ابتدای ماه به ۹۸۰ هزار تومان در روزهای پایانی ماه رسیده است که تایید کننده فعالیت بیشتر   معامله گران افزایشی در بازار طلا است.