طرح تفکیک زباله در روستاهای مازندران؛ گامی برای مهار بحران مزمن پسماند | اقتصاد فارسی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، طرح تفکیک زباله از مبدا اقدامی زیست‌محیطی، گامی اجتماعی و فرهنگی برای تغییر سبک زندگی روستاییان در مدیریت منابع و حفاظت از طبیعت شمال کشور به شمار می‌آید.

مازندران، استانی است که به‌واسطه جنگل‌های هیرکانی و سواحل دریای خزر از زیباترین و حساس‌ترین زیست‌بوم‌های کشور محسوب می‌شود، این استان سال‌هاست درگیر معضلی به‌نام زباله است.

روزانه هزاران تُن پسماند در این استان تولید و در حاشیه جنگل‌ها و رودخانه‌ها رها می‌شود. شیرابه‌های سیاه و بدبوی حاصل از این انباشت، همانند زخمی پنهان در دل خاک نفوذ کرده و سفره‌های آب زیرزمینی و رودخانه‌ها را آلوده ساخته است. در چنین شرایطی آغاز طرح تفکیک زباله از مبدأ در 1100روستای استان، می‌تواند به‌عنوان روزنه‌ای تازه برای مدیریت علمی و پایدار پسماند قلمداد شود؛ اقدامی که اگر با آموزش، فرهنگ‌سازی و حمایت دستگاه‌های اجرایی همراه شود، راه برون‌رفت از این بحران قدیمی را هموار خواهد کرد.

طرح تفکیک زباله در روستاهای مازندران  یک پروژه فنی برای کاهش حجم زباله نیست؛ بلکه حرکتی اجتماعی است که می‌تواند نقش مردم، به‌ویژه روستاییان را در حفاظت از محیط زیست پررنگ‌تر کند.

تجربه نشان داده است که بدون مشارکت مردمی، هیچ طرح پسماندی به سرانجام نمی‌رسد. در واقع، ریشه بحران زباله در مازندران تنها به کمبود امکانات بازنمی‌گردد، بلکه به نبود فرهنگ جداسازی و مصرف مسئولانه نیز مرتبط است.

روستاها به‌دلیل ارتباط نزدیک با زمین و کشاورزی، اهمیت ویژه‌ای در این فرآیند دارند. در بسیاری از این مناطق، حجم زیادی از زباله‌های تر قابلیت تبدیل به کمپوست و کود آلی دارند؛ منابعی که اگر به‌درستی مدیریت شوند، به چرخه کشاورزی بازمی‌گردند و نیاز به کودهای شیمیایی را کاهش می‌دهند. از سوی دیگر، زباله‌های خشک همچون پلاستیک، شیشه و فلز، نه‌تنها نباید وارد خاک و رودخانه‌ها شوند، بلکه می‌توانند منبع درآمدی پایدار برای روستاها به شمار آیند.

با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که اجرای چنین طرحی نباید تنها به نصب سطل‌های رنگی و تبلیغات کوتاه‌مدت محدود شود. آموزش مستمر به خانواده‌ها، مدارس و دهیاری‌ها، ایجاد زیرساخت‌های لازم برای جمع‌آوری تفکیک‌شده و البته ضمانت اجرایی در ادامه مسیر، لازمه موفقیت این طرح است. تجربه مراکز دپوی زباله در جنگل‌های شمال نشان داده که اگر حلقه آموزش و نظارت نادیده گرفته شود، حتی بهترین طرح‌ها هم به سرنوشت انباشت‌های قدیمی دچار خواهند شد.

امروز، روستاهای مازندران می‌توانند به الگویی برای شهرها بدل شوند. اگر این طرح در 1100 روستا به‌خوبی اجرا شود، شهرهای استان نیز می‌توانند با الگوبرداری، گام‌های مؤثرتری در مسیر مدیریت پسماند بردارند. به‌ویژه که مازندران به‌عنوان قطب گردشگری کشور، سالانه میلیون‌ها مسافر را میزبانی می‌کند و حجم زباله تولیدی چند برابر میانگین جمعیتی افزایش می‌یابد.

امید حسن زاده مقیم مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران از آغاز برنامه جامع تفکیک زباله از مبدأ در 1100 روستا و 24 شهر استان خبر داد.این اقدام با هدف مقابله با معضل دیرینه پسماند در مازندران به‌ویژه در مناطق گردشگرپذیر صورت می‌گیرد.

 مقیم تصریح کرد: رفع مشکل پسماند در استان از اهمیت بالایی برخوردار است و با ورود استاندار مازندران، تأمین اعتبار لازم از بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام مدیریت پسماند انجام شده است.

وی اظهار کرد: طرح‌های کلیدی در دست اقدام است که به منظور رفع چالش پسماند استان اجرایی می‌شود.

این مسئول گفت: برای چهار سایت زباله در شهرهای بهشهر، نور، تنکابن و قائم‌شهر تأمین اعتبار صورت گرفته است  و پروژه‌های مربوط به تولید کمپوست از خرداد و اوایل تیر امسال آغاز شده است که پیش‌بینی می‌شود این چهار طرح تا پایان سال جاری بهره‌برداری شوند.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران افزود: برنامه‌هایی برای تثبیت لندفیل‌های موجود و احداث لندفیل‌های بهداشتی جدید و نصب تصفیه‌خانه‌های شیرابه مطابق با استاندارد‌های زیست محیطی داریم که در این چهار سایت در دست اجراست.

وی بیان کرد: این برنامه از سال آینده به سایر سایت‌های پسماند استان نیز گسترش می‌یابد.

حسن‌زاده مقیم اجرای طرح «تفکیک زباله از مبدأ» را هم یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین برنامه‌ها اعلام کرد و گفت: این طرح به دستور استاندار مازندران به صورت یکسان در مناطق شهری و روستایی برای کنترل حجم ورودی زباله به لندفیل‌ها در حال اجراست.

وی با اشاره به اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا در مناطق روستایی اظهار کرد: این طرح در 1100 روستا با حمایت اداره کل امور روستایی و شورا‌های استانداری آغاز شده است. 

وی گفت: دهیاران به عنوان مجریان اصلی آموزش دیده‌اند و به زودی تعداد روستا‌های تحت پوشش طرح تفکیک زباله افزایش می‌یابد.

حسن‌زاده مقیم با بیان اینکه در 24 شهر استان مازندران، طرح تفکیک زباله از مبدأ با روش‌هایی مانند جمع‌آوری سیار، کیوسک‌های بازیافت و آموزش چهره به چهره به شهروندان در حال اجراست خاطرنشان کرد: این طرح به تدریج به دیگر شهر‌های استان نیز گسترش می‌یابد.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند مازندران افزود: با اجرای این برنامه‌های آموزشی و فرهنگی، حجم زباله‌ها به مرور زمان کاهش می‌یابد و روند کلی مدیریت و پردازش پسماند در استان تسهیل می‌شود.

حسن اصغریان رستمی مدیرکل امور روستایی و شورا‌های استانداری مازندران هم در بازدید از مناطق روستایی مرکزی مازندران از کاهش 70 تُنی زباله در بخش دابودشت از فروردین‌ماه امسال خبر داده بود.

وی به  آماری که پیش از آغاز رسمی طرح تفکیک زباله از مبدا در این منطقه به ثبت رسیده بود اشاره کرد و افزود: اجرای این طرح و آمارها نشان‌دهنده مشارکت مؤثر مردم و نهاد‌های محلی در مدیریت پسماند است.

حسن اصغریان رستمی اظهار کرد: طرح تفکیک زباله از مبدا در بیش از هزار روستای استان در حال اجراست.

 وی گفت: دهیاران، اعضای شورا‌های اسلامی روستا، مدیران مدارس و بهداشتی، روحانیون و فرماندهان پایگاه‌های بسیج در قالب کمیته اجرایی روستایی، نقش موثری در پیشبرد این طرح دارند.

وی به برگزاری نخستین جشنواره تفکیک زباله از مبدا که در ساری برگزار شده بود اشاره کرد و یادآور شد: این جشنواره‌ها با هدف ترویج فرهنگ روستای سبز و پاک و حفظ محیط زیست برپا می‌شود.

اصغریان بیان کرد: به دستور استاندار مازندران، مشوق‌هایی برای روستا‌های فعال در این طرح در نظر گرفته شد.

وی با اشاره به وجود  2327 روستای دارای دهیاری در استان بیان کرد: بیش از 40 درصد مشمول اجرای طرح شده‌اند و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال این رقم به بیش از 1500 روستا برسد.

به گزارش تسنیم، بحران زباله در مازندران بحرانی تازه‌ای نیست، اما اجرای طرح تفکیک در روستاها نوید تغییر می‌دهد. تغییری که اگر با استمرار، آموزش، و حمایت از اقتصاد چرخشی همراه باشد، می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر برای جنگل‌ها، رودخانه‌ها و زمین‌های کشاورزی شمال رقم بزند. آغاز از روستاها می‌تواند کلید حل معضلی باشد که سال‌ها گریبان‌گیر مازندران بوده است.

انتهای پیام/