– اخبار استانها –
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بجنورد٬ آسیب‌های اجتماعی در مدارس، فقط یک معضل فردی یا خانوادگی نیست، بلکه نشانه‌ای از چالش‌های عمیق‌تر اجتماعی و فرهنگی در جامعه محسوب می‌شود. این آسیب‌ها طیفی گسترده را شامل می‌شود؛ از ترک تحصیل و افت تحصیلی تا درگیری‌های رفتاری، اعتیاد، خشونت، بزهکاری خرد و حتی اختلالات روانی ناشی از فشارهای اجتماعی و خانوادگی. هر یک از این موارد می‌تواند مسیر رشد و آینده نوجوان را منحرف کرده و به حلقه‌ای از مشکلات بلندمدت در محیط زندگی و جامعه منجر شود.
کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت معتقدند که ماهیت دوران نوجوانی، حساسیت مدارس را دوچندان می‌کند . تغییرات هویتی، فشارهای همسالان، فضای مجازی و ضعف مهارت‌های زندگی، دانش‌آموزان را در معرض تهدیدهای متنوعی قرار می‌دهد. به همین دلیل، مقابله با این آسیب‌ها نباید محدود به اقدامات شعاری یا واکنشی شود، بلکه نیازمند “یک رویکرد علمی، ساختارمند و مداوم” است که همه بازیگران حوزه آموزش، خانواده و نهادهای حمایتی را درگیر کند.
مقابله علمی و فرهنگی با آسیب‌های اجتماعی در مدارس، دو وجه مکمل دارد: وجه پیشگیری و وجه مداخله. در بعد پیشگیری، آموزش مهارت‌های زندگی، ارتقای سواد رسانه‌ای، پرورش هویت فرهنگی و دینی و ایجاد محیط‌های امن و شاد در مدرسه، نقش کلیدی ایفا می‌کند. در بعد مداخله، شناسایی به‌موقع، مشاوره تخصصی، پشتیبانی روانی ـ اجتماعی و بازتوانی دانش‌آموزان آسیب‌دیده، مسیر بازگشت آنها به مسیر رشد را هموار می‌سازد.
سرمایه‌گذاری در این رویکردها در عمل به معنای حفاظت از سرمایه انسانی آینده کشور است؛ چراکه هر دانش‌آموزی که از دام آسیب‌ها نجات یابد، یک نیروی مولد، سالم و اثرگذار برای جامعه خواهد بود.
بهره‌گیری از روش‌های علمی برای حل معضلات اجتماعی
علی متقیان، مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بجنورد اظهار داشت: آسیب‌های اجتماعی و روانی در نوجوانان تنها یک مسئله فردی یا خانوادگی نیست، بلکه تهدیدی برای سرمایه انسانی آینده هر جامعه به‌شمار می‌رود و مقابله با آن باید به‌صورت سیستماتیک، علمی و فراگیر انجام شود.
وی با اشاره به نشست وبیناری برنامه ملی “نماد” افزود: نخستین گام ما طراحی اطلس جامع آسیب‌های روانی و اطلس آسیب‌های اجتماعی در سطح استان است تا نقاط آسیب‌پذیر و میزان شیوع هر مشکل به‌طور دقیق شناسایی شود. بر این اساس، مرحله دوم شامل تهیه **برنامه زمان‌بندی‌شده برای غربالگری دوره‌ای، رصد و پایش مستمر** دانش‌آموزان خواهد بود.
متقیان تصریح کرد: این نقشه راه یک سند صرفاً نظری نخواهد بود، بلکه پیوست عملیاتی و سازوکارهای مشخص اجرایی خواهد داشت که از طریق ادارات آموزش و پرورش شهرستان‌ها و نواحی، مراکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی مدارس پیاده‌سازی می‌شود.
به گفته مدیرکل آموزش و پرورش استان، پس از مرحله شناسایی، نوبت به اقدامات مداخله‌ای، درمانی و مددکاری اجتماعی می‌رسد که در آن از ظرفیت مراکز مشاوره، روان‌شناسان مدارس، مددکاران اجتماعی و نهادهای همکار استفاده خواهد شد.
وی ادامه داد: این فرآیند شامل سه محور اصلی است: پیشگیری، مداخله، و بازتوانی. در محور پیشگیری، آموزش مهارت‌های زندگی و رفتارهای سالم به دانش‌آموزان و خانواده‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد. در محور مداخله، درمان و حمایت روانی از افراد آسیب‌دیده اجرا می‌شود، و در محور بازتوانی، توانمندسازی اجتماعی و بازگشت موفق به محیط تحصیل پیگیری می‌شود.
متقیان تأکید کرد: “برنامه ملی نماد” فرصتی فراهم می‌کند تا همه دستگاه‌های فرهنگی، اجتماعی و سلامت استان در قالب یک چارچوب واحد همکاری کنند و مأموریت مشترک خود را در حوزه سلامت روان دانش‌آموزان عملی سازند.
ظرفیت‌های اجتماعی مدارس فعال‌تر می‌شوند
حسین محمدی ثانی، معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش استان، نیز به خبرنگار تسنیم گفت: طرح «همیار مشاور» در مدارس با هدف توانمندسازی دانش‌آموزان و استفاده از ظرفیت همسالان برای پیشگیری و شناسایی به‌موقع مشکلات در حال اجراست.
محمدی ثانی افزود: بهره‌گیری از ظرفیت تشکل‌های دانش‌آموزی نظیر شوراهای دانش‌آموزی و بسیج دانش‌آموزی، نقش مهمی در ایجاد فضایی امن و با نشاط دارد که می‌تواند به کاهش جرایم و آسیب‌ها منجر شود.
وی خاطرنشان کرد: اجرای این طرح‌ها بدون جلب مشارکت خانواده‌ها، مشاوران و معلمان کامل نخواهد شد و آموزش مستمر به این گروه‌ها یکی از مهم‌ترین اولویت‌ها محسوب می‌شود.
مقابله با آسیب‌های اجتماعی در مدارس نه یک اقدام مقطعی بلکه یک ضرورت راهبردی برای حفظ سلامت روانی، اخلاقی و اجتماعی نسل آینده است. مدرسه به‌عنوان دومین خانه دانش‌آموز، ظرفیت بی‌نظیری در شکل‌دهی به شخصیت، ارزش‌ها و مهارت‌های زندگی دارد و اگر این ظرفیت با اقدامات هدفمند و علمی همراه شود، می‌تواند خط مقدم پیشگیری از بسیاری آسیب‌ها باشد.
اجرای برنامه‌هایی مانند «نماد» نشان می‌دهد که رویکردهای جامع، بین‌بخشی و بر پایه داده‌های دقیق، بهترین مسیر برای شناسایی، پیشگیری و درمان مشکلات است. این نوع برنامه‌ها علاوه بر کاهش خطرات، به ارتقای توان تاب‌آوری دانش‌آموزان و ایجاد محیط‌های مدرسه‌ای امن و بانشاط کمک می‌کنند.
بی‌تردید، موفقیت در این مسیر مستلزم همکاری هماهنگ آموزش و پرورش، خانواده‌ها، نهادهای اجتماعی و جامعه مدنی است. هرچه آگاهی عمومی و مشارکت جمعی در این حوزه بیشتر شود، احتمال شکل‌گیری نسلی سالم، مسئولیت‌پذیر و توانمند برای ساخت آینده‌ای بهتر افزایش خواهد یافت.
انتهای پیام/311/.
https://eghtesadefarsi.com/?p=83436
