بازتاب روایت‌های بومی کشف حجاب در تابلوی «صحن گیلان» | اقتصاد فارسی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، در آستانه سالگرد قیام تاریخی گوهرشاد، اثری هنری با محوریت مقاومت مردم گیلان در دوران کشف حجاب رضاخانی، در رشت رونمایی شد؛ روایتی تصویری از سال‌هایی که تاریخ رسمی کمتر به آن پرداخته است. 

آیت‌الله رسول فلاحتی، نماینده ولی‌فقیه در استان گیلان و امام‌جمعه رشت، طی بازدیدی از حوزه هنری گیلان، از تابلوی نقاشی «صحن گیلان» اثر تازه‌ی هنرمند گیلانی، بهنام شیرمحمدی رونمایی کرد، این اثر با همکاری واحد هنرهای تجسمی حوزه هنری گیلان خلق شده و بازتابی هنری از یکی از حساس‌ترین برهه‌های تاریخی این استان است. 

تابلوی «صحن گیلان» با استناد به روایت‌های مردمی و تاریخی، بازتاب دهنده وقایعی است که در دوره اجرای سیاست‌های کشف حجاب (۱۳۱۴ تا ۱۳۲۰) بر زنان روستایی گیلان گذشته است، برخلاف تصور رایج که دامنه اجرای این سیاست‌ها را تنها به شهرها محدود می‌داند، گزارش‌ها و روایت‌های بومی حکایت از گسیل مأموران حکومتی (آژان‌ها) حتی به باغات و مزارع برای مقابله با پوشش اسلامی زنان دارد و این تابلو، صحنه‌ای است از این تقابل خاموش اما پرتنش. 

بهنام شیرمحمدی، هنرمند شناخته‌شده و دغدغه‌مند عرصه هنرهای تجسمی گیلان، پیش‌تر نیز با آثاری چون «شاعران آیینی فقید گیلان» و «لحظه شهادت سردار جنگل» توانسته بود توجه هنرمندان و علاقه‌مندان به تاریخ بومی را به خود جلب کند.

وی در این اثر نیز با بهره‌گیری از رنگ، فرم و نمادهای محلی، تلاشی برای بازخوانی تاریخ گیلان از منظر مردم‌نگارانه داشته است. 

حوزه هنری گیلان به عنوان نهادی مأمور به تبیین و تولید روایت‌های فرهنگی و هنری، در این پروژه بار دیگر نقش فعالی ایفا کرده است، این مجموعه با تمرکز بر هنر متعهد و بومی‌گرا، کوشیده تا جنبه‌هایی از هویت فرهنگی مردم گیلان را که کمتر در متون رسمی بازتاب یافته، به زبان هنر بازگو کند. 

چالش‌های بازنمایی تاریخ فراموش‌شده

یکی از چالش‌های اصلی در خلق آثاری از این دست، فقدان مستندات تصویری کافی و همچنین سکوت نسبی اسناد رسمی درباره نحوه اجرای سیاست‌های رضاخان در نقاط غیرمرکزی کشور است، به گفته هنرمند، تکیه بر حافظه جمعی مردم و گفت‌وگو با کهنسالان روستایی، از منابع اصلی شکل‌گیری این اثر بوده است. 

رونمایی از «صحن گیلان» می‌تواند نقطه شروعی باشد برای گسترش روایت‌های بومی در قالب آثار هنری. هنرمندان محلی با همراهی نهادهایی مانند حوزه هنری، در مسیر تقویت حافظه تاریخی جامعه و انتقال آن به نسل‌های آینده نقشی مؤثر دارند؛ به‌ویژه در موضوعاتی که دچار غفلت تاریخی شده‌اند.

انتهای پیام/