مقاومت ریشه در الهیات و جهان بینی ادیان الهی دارد | اقتصاد فارسی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، سیدمحمدتقی قبولی، دبیر اولین همایش بین‌المللی «الهیات مقاومت»، در آیین افتتاح این همایش در دانشگاه فردوسی مشهد، با اشاره به جایگاه تاریخی و علمی این دانشگاه اظهار کرد: دانشگاه فردوسی مشهد به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های مادر و اثرگذار کشور، همواره کوشیده است علم و پژوهش را در پیوندی عمیق با فرهنگ، هویت و نیازهای اساسی جامعه معاصر دنبال کند و از ورود به مسائل کلان و راهبردی جامعه پرهیز نداشته باشد.

وی افزود: این رویکرد به‌ویژه در حوزه علوم انسانی و الهیات نمود بیشتری داشته است؛ جایی که دانشگاه نقش مهمی در تولید اندیشه، نظریه‌پردازی و تربیت نخبگان علمی ایفا می‌کند. دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد نیز با برخورداری از استادان برجسته، تنوع رشته‌های الهیاتی و سابقه علمی معتبر، به یکی از کانون‌های فعال اندیشه‌ورزی دینی و الهیاتی در کشور تبدیل شده و میزبانی این همایش را در راستای همین رسالت علمی برعهده گرفته است.

رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به زمینه‌های شکل‌گیری این رویداد علمی بیان کرد: ایده برگزاری اولین همایش بین‌المللی «الهیات مقاومت» از نیمه دوم سال 1403 و در پی تحولات عمیق و شتابان منطقه‌ای و جهانی شکل گرفت؛ تحولاتی که بار دیگر نشان داد مقاومت صرفاً یک واکنش مقطعی یا رویکردی سیاسی نیست، بلکه حقیقتی ریشه‌دار در لایه‌های عمیق الهیات، اخلاق و جهان‌بینی ادیان الهی است.

وی ادامه داد: از همین منظر، احساس شد که این مفهوم نیازمند بررسی جدی، علمی و نظام‌مند در ساحت‌های فلسفی، کلامی، معرفتی و تمدنی است و نباید تنها در چارچوب تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی محدود بماند. بر این اساس، دبیرخانه همایش فعالیت رسمی خود را آغاز کرد تا بستری برای گفت‌وگوی عالمانه درباره الهیات مقاومت فراهم شود.

دبیر همایش بین‌المللی «الهیات مقاومت» با اشاره به روند علمی شکل‌گیری همایش گفت: یکی از مهم‌ترین بخش‌های این رویداد، برگزاری سلسله پیش‌نشست‌های تخصصی و علمی بود که از بهمن‌ماه 1403 تا آذرماه 1404 در دانشگاه فردوسی مشهد و همچنین سایر دانشگاه‌ها و مراکز علمی و حوزوی داخل و خارج از کشور برگزار شد.

وی افزود: در مجموع 36 پیش‌نشست تخصصی با موضوعات متنوع مرتبط با الهیات مقاومت برگزار شد که در آن‌ها بیش از 130 اندیشمند، استاد دانشگاه و صاحب‌نظر داخلی و خارجی دیدگاه‌ها و پژوهش‌های خود را ارائه کردند. این مجموعه نشست‌ها، سرمایه‌ای علمی ارزشمند برای گسترش مطالعات نظری و بین‌رشته‌ای در حوزه الهیات مقاومت فراهم آورده است.

قبولی در ادامه به دستاوردهای پژوهشی همایش اشاره کرد و گفت: دبیرخانه همایش در بخش تولید علم، موفق به دریافت 350 اثر علمی به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی شد. این آثار پس از طی فرایند دقیق داوری علمی، منجر به پذیرش 180 مقاله و همچنین انتخاب مجموعه‌ای از 300 چکیده برگزیده شده که در اختیار جامعه علمی و پژوهشی قرار گرفته است.

وی با تأکید بر بُعد بین‌المللی این همایش خاطرنشان کرد: بیش از 30 اندیشمند و مهمان خارجی از کشورهای مختلف، دعوت این همایش را پذیرفته‌اند که حضور آنان فرصت مغتنمی برای تقویت گفت‌وگوی علمی میان نخبگان جهان اسلام و دیگر اندیشمندان عدالت‌خواه در سطح بین‌المللی به شمار می‌رود.

دبیر همایش بین‌المللی «الهیات مقاومت» در پایان تصریح کرد: آنچه این همایش را از بسیاری رویدادهای علمی مشابه متمایز می‌کند، نگاه به الهیات مقاومت نه صرفاً به‌عنوان یک مفهوم نظری یا واکنشی، بلکه به‌مثابه یک نظام فکری و تمدنی است؛ نگاهی که می‌کوشد نسبت دین، عدالت، قدرت و آینده بشریت را در پرتو مقاومت بازتعریف کند و دانشگاه را به‌عنوان کنشگری فعال در این عرصه معرفی نماید.

الهیات مقاومت؛ از توحید و کرامت انسانی تا شبکه‌سازی نخبگانی در مقیاس جهانی

عباس جوارشکیان، دبیر علمی همایش بین‌المللی الهیات مقاومت با اشاره به اهداف کلان همایش اظهار کرد: این همایش با هدف بازخوانی و تبیین مبانی نظری، معرفتی و الهیاتی مقاومت برگزار شده و تلاش دارد با عبور از قرائت‌های صرفاً سیاسی، مقاومت را به‌عنوان یک گفتمان علمی، اخلاقی و تمدنی در سطح دانشگاهی و بین‌المللی تثبیت کند.

وی افزود: تقویت دیپلماسی علمی جبهه مقاومت، توسعه گفتمان علمی مقاومت در میان نخبگان دانشگاهی و فراهم‌سازی بستری برای تعامل، هم‌افزایی و شبکه‌سازی میان پژوهشگران داخلی و خارجی از دیگر اهداف اساسی این همایش به شمار می‌رود.

دبیر علمی همایش بین‌المللی الهیات مقاومت با تشریح محورهای علمی این رویداد گفت: محورهای همایش طیف گسترده‌ای از موضوعات نظری و گفتمانی را دربرمی‌گیرد که از جمله آن‌ها می‌توان به مبانی الهیاتی و فلسفی مقاومت، عدالت‌خواهی، توحید، عقلانیت دینی، استکبارستیزی، نسبت مقاومت با حقوق بشر، تمدن نوین اسلامی و چالش‌های معاصر پیش‌روی این گفتمان اشاره کرد.

جوارشکیان ادامه داد: هرچند مقاومت در دهه‌های اخیر بیش از همه با رویکرد اسلامی ـ شیعی در میدان مبارزه شناخته شده است، اما تحولات عمیق منطقه‌ای، به‌ویژه جنایات گسترده و بی‌سابقه رژیم صهیونیستی در غزه، در کنار ایستادگی شگفت‌انگیز و ایمان‌محور مردم مظلوم فلسطین، این گفتمان را از مرزهای مذهبی و جغرافیایی عبور داده و به یک گفتمان انسانی، اخلاقی و جهانی تبدیل کرده است.

وی تصریح کرد: ابعاد الهی و ایمانی این مقاومت الهام‌بخش، آنچنان برجسته و نافذ است که توجه اندیشمندان ادیان مختلف و جریان‌های عدالت‌خواه جهانی را به خود جلب کرده و زمینه‌ای جدی برای تأمل نظری و پژوهش علمی درباره این پدیده فراهم آورده است؛ به‌ویژه در جهانی که انسان معاصر بیش از هر زمان دیگر در سیطره نظام‌های سلطه‌گر و امپریالیستی گرفتار شده است.

دبیر علمی همایش بین‌المللی الهیات مقاومت تأکیدکرد: از این منظر، تبیین هویت الهیاتی مقاومت، چه با رویکرد اسلامی ـ شیعی و چه با رویکرد بین‌الادیانی، ضرورتی انکارناپذیر است و این تبیین باید همه ساحت‌های مقاومت، از مقاومت نظامی و اقتصادی گرفته تا مقاومت اجتماعی، فرهنگی و رسانه‌ای را دربرگیرد.

وی افزود: پرداختن به ابعاد الهیاتی مقاومت نه‌تنها به روشن شدن اصول اخلاقی و دینی آن کمک می‌کند، بلکه در شکل‌گیری یک هویت جمعی مشترک میان ملت‌های مسلمان و حتی پیروان دیگر ادیان الهی نقش‌آفرین است.

جوارشکیان با اشاره به مبانی نظری مکتب مقاومت گفت: مبانی هستی‌شناختی مقاومت بر توحید استوار است، مبانی انسان‌شناختی آن بر کرامت ذاتی انسان تأکید دارد و مبانی جامعه‌شناختی‌اش بر عدالت و اقامه قسط شکل می‌گیرد؛ همان هدفی که در متن بعثت انبیای الهی قرار دارد.

وی ادامه داد: عقلانیت، عدالت و معنویت سه ضلع اصلی مکتب مقاومت را تشکیل می‌دهند؛ اضلاعی که ریشه در هویت اسلامی انقلاب اسلامی ایران دارند. پیوند عقلانیت با معنویت و آرمان عدالت‌گستری، ظرفیت لازم برای حرکت پویا به سوی تحقق تمدن نوین اسلامی را در جهان امروز، که تحت سلطه قدرت‌های استکباری قرار دارد، فراهم می‌کند.

برنامه‌های اجرایی و بُعد بین‌المللی همایش

در ادامه این مراسم، حجت‌ اسعدی، دبیر اجرایی همایش، با اشاره به برنامه‌های پیش‌بینی‌شده برای این رویداد علمی گفت: ابلاغ پیام شیخ نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله لبنان، توسط شیخ حسن البغدادی عضو شورای مرکزی حزب‌الله، برگزاری میزهای تخصصی با حضور اندیشمندانی از کشورهای مختلف و رونمایی از سه جلد کتاب تخصصی در حوزه الهیات مقاومت از جمله برنامه‌های اصلی این همایش است.

وی افزود: اندیشمندانی از کشورهای تونس، آفریقای جنوبی، بوسنی، لبنان، عراق، نیجریه، جمهوری چک، آمریکا، مالزی، تایلند، هند و پاکستان در میزهای تخصصی این همایش حضور دارند که این تنوع جغرافیایی، نشان‌دهنده بُعد جهانی گفتمان مقاومت است.

دبیر اجرایی همایش خاطرنشان کرد: تلاش برای نهادینه‌سازی گفتمان علمی مقاومت در محیط‌های دانشگاهی جهان، تبیین عقلانیت الهی مقاومت، تدوین نظری مکتب مقاومت بر پایه سه‌گانه عقلانیت، عدالت و معنویت، تقویت دیپلماسی علمی جبهه مقاومت و شبکه‌سازی نخبگانی در سطح بین‌المللی، از اهداف راهبردی این همایش به شمار می‌رود.

حضور چهره‌های برجسته الهیات رهایی‌بخش

در بخش دیگری از این مراسم، محمد غفوری‌نژاد، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی خراسان رضوی، با اشاره به حضور چهره‌های برجسته علمی در این همایش گفت: پروفسور «فرید اسحاق» از دانشگاه ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی، از جمله مهمانان شاخص این رویداد است که به‌عنوان یکی از متفکران برجسته حوزه «الهیات رهایی‌بخش» در سطح جهانی شناخته می‌شود.

وی افزود: نام این اندیشمند برجسته بیش از 17 سال است که در فهرست 500 مسلمان تأثیرگذار جهان قرار دارد و در سال 2018 نیز بالاترین نشان افتخار آفریقای جنوبی، «نشان لوتولی»، به پاس تلاش‌های علمی و عدالت‌خواهانه به او اعطا شده است.

انتهای پیام/282/.