استعلام صرافی‌های مجاز ارز دیجیتال | کدام صرافی‌ها مورد تأیید هستند؟ | اقتصاد فارسی

در حال حاضر بانک مرکزی ایران فهرست رسمی و مشخصی از صرافی‌های مجاز ارز دیجیتال منتشر نکرده است. علت این موضوع، نبود چارچوب نهایی و یکپارچه برای صدور مجوز مستقیم در حوزه مبادلات رمزارز است. با این حال، فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران ممنوع نیست و بسیاری از پلتفرم‌های معتبر بر اساس قوانین تجارت الکترونیک و نظام صنفی فعالیت می‌کنند.

یک صرافی معتبر باید دارای نماد اعتماد الکترونیکی، پروانه کسب‌وکار‌های اینترنتی، ثبت رسمی شرکت، رعایت قوانین ضد پول‌شویی و محدودیت‌های بانکی در واریز و برداشت باشد؛ بنابراین برای اطمینان از اعتبار یک صرافی، بررسی مجوز‌های کسب‌وکار، سابقه فعالیت، امنیت دارایی کاربران، نحوه پشتیبانی و میزان شفافیت عملکرد آن اهمیت بیشتری نسبت به عنوان مورد تأیید بانک مرکزی دارد.

به طور خلاصه در حال حاضر هیچ صرافی رمزارزی مجوز مستقیم بانک مرکزی ندارد؛ اما تعدادی از صرافی‌های شناخته‌شده با رعایت مقررات مرتبط، به شکل قانونی و قابل اعتماد فعالیت می‌کنند.

چرا بانک مرکزی هنوز لیست صرافی‌های مجاز ارز دیجیتال را منتشر نکرده است؟

بازار ارز‌های دیجیتال در ایران همچنان در مرحله تدوین مقررات نهایی قرار دارد. هرچند بانک مرکزی در آذر ۱۴۰۳ سند چارچوب سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری رمزارز‌ها را تصویب کرده است، اما این سند هنوز وارد مرحله اجرایی و صدور مجوز‌های قطعی نشده است. به همین دلیل، بانک مرکزی تاکنون نام هیچ صرافی ارز دیجیتال را به عنوان دارای مجوز رسمی اعلام نکرده است.

در حال حاضر، سیاست بانک مرکزی بر سه اصل استوار است:

۱. حفظ حاکمیت ریال و جلوگیری از استفاده رمزارز‌ها به عنوان ابزار پرداخت داخلی

۲. جلوگیری از پول‌شویی و نقل‌وانتقالات بدون شفافیت مالی

۳. ایجاد محیط آزمایشی تنظیم‌گری (Regulatory Sandbox) برای ارزیابی عملکرد صرافی‌ها پیش از صدور مجوز نهایی

به بیان ساده، صرافی‌های ارز دیجیتال فعلاً در مرحله «فعالیت مجاز تحت نظارت غیرمستقیم» هستند و قرار است فهرست صرافی‌های دارای مجوز قطعی پس از تکمیل دستورالعمل‌های اجرایی منتشر شود. بنابراین، نبود لیست رسمی به معنای غیرقانونی بودن صرافی‌ها نیست؛ بلکه نشان‌دهنده در حال توسعه بودن چارچوب‌های نظارتی است.

نحوه استعلام صرافی‌های مجاز از طریق سایت بانک مرکزی

با وجود اینکه هنوز مجوز یکپارچه و رسمی برای صرافی‌های ارز دیجیتال منتشر نشده، اما بانک مرکزی فهرست صرافی‌های مجاز ارزی را به‌صورت عمومی در سایت خود منتشر می‌کند. این فهرست مخصوص صرافی‌هایی است که در حوزه تبادل ارز‌های کاغذی و حواله ارزی فعالیت قانونی دارند و زیر نظر بانک مرکزی هستند. بنابراین، برای اطمینان از قانونی بودن یک صرافی، اولین گام بررسی ثبت شدن نام آن در این فهرست است.

برای استعلام رسمی، مراحل زیر را انجام دهید:

۱. وارد سایت بانک مرکزی به آدرس cbi.ir شوید:

۲. از منوی بالا وارد بخش «نظارت بانکی» شوید.

۳. گزینه «بانک‌ها و نهاد‌های مالی مجاز» را انتخاب کنید.

۴. در لیست دسته‌بندی‌ها، گزینه «صرافی‌ها» را انتخاب کنید.

۵. در صفحه جست‌و‌جو، می‌توانید:

• نام صرافی
• نام شهر
• یا شماره مجوز صرافی

         را وارد کنید.

۶. در صورت ثبت، مشخصاتی مانند:

• نام کامل شرکت
• شماره مجوز و وضعیت اعتبار آن
• نشانی و شماره تماس رسمی

         نمایش داده خواهد شد.

در صورتی که نام صرافی در این فهرست وجود نداشت یا اطلاعات آن ناقص بود، لازم است با احتیاط بیشتری نسبت به استفاده از خدمات آن اقدام شود.

همچنین توجه داشته باشید که: این فهرست مربوط به «صرافی‌های خرید و فروش ارز» است نه صرافی‌های ارز دیجیتال، اما همان صرافی‌هایی که مجوز رسمی دارند، معمولاً استاندارد‌های امنیتی و مالی قابل‌اعتمادتری را رعایت می‌کنند. به همین دلیل، بررسی این فهرست اولین مرحله ارزیابی امنیت و اصالت یک صرافی محسوب می‌شود، حتی اگر فعالیت اصلی شما خرید و فروش رمزارز باشد.

صرافی معتبر ارز دیجیتال چه ویژگی‌هایی دارد و چگونه تشخیص دهیم؟

با توجه به اینکه هنوز مجوز رسمی و یکپارچه‌ای از سوی بانک مرکزی برای صرافی‌های ارز دیجیتال صادر نشده، تشخیص صرافی معتبر باید بر پایه شاخص‌های فنی، حقوقی و عملیاتی انجام شود. یک صرافی معتبر قبل از هر چیز باید هویت حقوقی روشن داشته باشد. یعنی نام شرکت ثبت‌شده، شماره ثبت، آدرس دفتر فیزیکی، نام مدیران و راه‌های ارتباطی رسمی، به‌طور شفاف در وب‌سایت ذکر شده باشد. عدم شفافیت در این بخش، یک نشانه مهم برای پرهیز است.

در مرحله بعد، امنیت دارایی کاربران اهمیت اصلی دارد. صرافی معتبر باید از کیف‌پول‌های سرد (Cold Wallet) برای نگهداری بخش زیادی از دارایی‌ها استفاده کند و دسترسی داخلی به این کیف‌پول‌ها نیز محدود و کنترل‌شده باشد. استفاده از سیستم‌های ورود دو مرحله‌ای، گواهی امنیت SSL، سیستم تشخیص تقلب و ثبت کامل تاریخچه تراکنش‌ها نیز نشانه‌های دیگری از امنیت قابل قبول هستند.

نکته مهم دیگر، مدیریت نقدینگی و حجم معاملات است. صرافی‌ای که حجم معاملات پایینی دارد، در زمان بازار‌های پرنوسان، ممکن است سفارش‌ها را با تأخیر ثبت کند یا اختلاف قیمت بالایی نسبت به بازار جهانی داشته باشد. به همین دلیل، بررسی حجم معاملات و دفتر سفارش (Order Book) صرافی اهمیت زیادی دارد.

همچنین، شفافیت در کارمزد‌ها موضوع کلیدی است. کارمزد خرید، فروش، برداشت و انتقال باید واضح، اعلام‌شده و بدون هزینه پنهان باشد. صرافی معتبر کارمزد را به‌صورت روشن در صفحه تعرفه‌ها اعلام می‌کند و در لحظه معامله نیز آن را شفاف نمایش می‌دهد.

پشتیبانی حرفه‌ای نیز از معیار‌های اساسی است. صرافی معتبر باید پشتیبانی پاسخگو، چندکاناله (چت آنلاین، تلفن، تیکت) و در دسترس داشته باشد؛ خصوصاً در زمان اختلال‌های احتمالی شبکه.

در نهایت، کیفیت تجربه کاربری و تنوع رمزارز‌ها نیز اهمیت دارد. صرافی‌ای که از ارز‌های محبوب و شبکه‌های انتقال مختلف پشتیبانی کند و محیط کاربری ساده و سریع داشته باشد، برای تازه‌کار‌ها و تریدر‌های حرفه‌ای مناسب‌تر است.

آیا صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران مجوز رسمی دارند؟

در حال حاضر بانک مرکزی مجوز ویژه و مستقلی برای صرافی‌های رمز ارزی، حتی قدیمی‌ترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی را نیز صادر نمی‌کند. علت این موضوع، تازه‌بودن حوزه رمزارز‌ها و در دست تدوین بودن قوانین مشخص برای آن است؛ بنابراین فهرست رسمی با عنوان «صرافی‌های مورد تأیید بانک مرکزی» فعلاً منتشر نشده و وجود خارجی ندارد.

با این حال، فعالیت صرافی‌های ایرانی غیرقانونی نیست. این پلتفرم‌ها برای فعالیت خود باید در چارچوب قوانین تجارت الکترونیک کشور عمل کنند و چند مجوز و الزام نظارتی را رعایت کنند، از جمله:

• نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) برای تأیید هویت و ثبت قانونی کسب‌وکار
• مجوز نظام صنفی رایانه‌ای برای فعالیت به عنوان یک پلتفرم آنلاین
• پروانه کسب‌وکار‌های اینترنتی جهت استفاده از درگاه‌های پرداخت رسمی
• احراز هویت کاربران (KYC) و پیروی از قوانین مبارزه با پول‌شویی
• رعایت سقف‌های واریز و برداشت تعیین‌شده توسط شبکه بانکی

به بیان ساده:

• صرافی‌ها مجوز اختصاصی رمزارز از بانک مرکزی ندارند.
• اما برای فعالیت قانونی باید مجوز‌های تجارت الکترونیک و ضوابط مالی را رعایت کنند.
• و تراکنش‌های ریالی آنها تحت نظارت سیستم بانکی کشور انجام می‌شود.

بنابراین، اعتبار یک صرافی نه با «داشتن مجوز بانک مرکزی»، بلکه با میزان شفافیت، امنیت دارایی کاربران، ساختار حقوقی روشن و پایبندی به مقررات سنجیده می‌شود.

ویژگی‌های یک صرافی ارز دیجیتال معتبر در ایران

انتخاب صرافی مناسب، مهم‌ترین قدم پیش از شروع معامله در بازار رمزارزهاست. یک صرافی معتبر باید از نظر شفافیت، امنیت، پایداری و کیفیت خدمات قابل اعتماد باشد. نخستین نشانه اعتبار یک صرافی، شفاف بودن هویت و ساختار فعالیت آن است؛ یعنی مشخص باشد چه شرکتی پشت آن قرار دارد، دفتر مرکزی کجاست و چه افرادی مدیریت آن را بر عهده دارند.

صرافی معتبر باید تیم پشتیبانی پاسخ‌گو داشته باشد؛ پشتیبانی واقعی، نه صرفاً فرم ارسال تیکت. وجود تنوع مناسب ارز‌ها و شبکه‌های انتقال نیز اهمیت دارد تا کاربر بتواند بدون محدودیت، خرید و فروش انجام دهد. همچنین شفاف بودن کارمزد‌ها پیش از ثبت سفارش و نبود هزینه‌های پنهان، نشان‌دهنده صداقت عملکرد صرافی است.

در کنار این موارد، سرعت تسویه‌ی ریالی و داشتن نقدشوندگی کافی بسیار اهمیت دارد؛ صرافی‌ای که در زمان‌های پرنوسان امکان معامله و برداشت سریع را فراهم کند، قابل اتکاتر است. از نظر امنیت نیز باید از ذخیره‌سازی سرد دارایی‌ها، احراز هویت چندمرحله‌ای و سیستم‌های کنترل برداشت‌های مشکوک استفاده شود.

در نهایت، رابط کاربری ساده و پایدار و سابقه قابل‌اعتماد بدون حاشیه و گزارش منفی، معیار‌هایی هستند که می‌توانند به کاربر کمک کنند تا با اطمینان بیشتری صرافی مناسب خود را انتخاب کند.

صرافی‌های مورد اعتماد و نزدیک به معیار‌های بانک مرکزی کدام‌اند؟

• صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس

از قدیمی‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی در کنار رمزینکس با بازار ریالی و تتری، امنیت مناسب و پشتیبانی مداوم.

• صرافی ارز دیجیتال رمزینکس

ثبت شده از سال ۱۳۹۷ در برج فناوری شریف با ماهیت دانش‌بنیان و مشتکل از نخبگان دانشگاه شریف، دارای بازار اسپات و اهرمی با بات‌های معامله گر پیشرفته و کمترین کارمزد بین صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی

• صرافی ارز دیجیتال والکس

دارای ساختار ثبت‌شده شرکتی و تمرکز ویژه بر امنیت دارایی‌ها و کیف پول سرد همچون صرافی رمزینکس

۱- آیا بانک مرکزی لیست رسمی صرافی‌های مجاز ارز دیجیتال را منتشر کرده است؟

خیر. در حال حاضر بانک مرکزی لیست رسمی و قطعی از صرافی‌های ارز دیجیتال منتشر نکرده است. فعالیت صرافی‌ها تحت مجوز‌های تجارت الکترونیک و نظام صنفی انجام می‌شود و تراکنش‌های ریالی آنها زیر نظر شبکه بانکی است.

۲- چگونه می‌توانم اعتبار یک صرافی را قبل از ثبت‌نام بررسی کنم؟

نام صرافی را در «سامانه اینماد»، «نظام صنفی رایانه‌ای» و «روزنامه رسمی» جست‌و‌جو کنید. همچنین بررسی آدرس دفتر، شماره تماس ثابت، سابقه فعالیت و شفافیت اطلاعات تیم بسیار مهم است.

۳- آیا نگهداری ارز دیجیتال در صرافی‌های ایرانی امن است؟

برای معامله روزانه مشکلی ندارد؛ اما برای نگهداری بلندمدت، توصیه می‌شود دارایی را به کیف پول شخصی (نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری) منتقل کنید. صرافی‌ها محل نگهداری دائمی نیستند.

۴- سقف واریز و برداشت در صرافی‌های ایرانی چقدر است؟

سقف برداشت و واریز ریالی بسته به سطح احراز هویت متغیر است و این رقم بسته به نوع صرافی می‌تواند بین ۲۰ میلیون تا ۱ میلیارد متفاوت باشد.

۵- مهم‌ترین علامت‌های هشدار برای انتخاب نکردن یک صرافی چیست؟

نداشتن آدرس مشخص، نبود پشتیبانی واقعی، وعده سود تضمینی، کارمزد‌های نامشخص، یا گزارش‌های منفی کاربران درباره مسدودسازی حساب.