به گزارش بازار، ابراهیم نقدی، معاون حقوقی و نظارت گمرک گفت: در راستای اجرای ماده ۶۱ قانون برنامه هفتم توسعه و با هدف تسریع مبادلات تجاری و کاهش زمان ترخیص کالا انجام می‌شود.
به گفته نقدی، «در اجرای تکلیف ماده ۶۱ قانون برنامه هفتم، نام مرز یا گمرک خاصی قید نشده، بلکه شاخص‌هایی برای بنادر، مرزهای پرتردد و گمرکات کشور در نظر گرفته شده است.»
وی افزود: «این شاخص‌ها بر اساس آمار، اعداد و ارقام و به صورت کمی برای اجرای بند ۶۱ قانون برنامه هفتم تعیین می‌شود و شامل وزن و تعداد کامیون‌های حامل کالا، حجم و ارزش کالاهای وارداتی و صادراتی عبوری است.»
نقدی تأکید کرد: «حتی قبل از ابلاغ این قانون، وظیفه گمرک تسریع مبادلات و تجارت مرزی در کوتاه‌ترین زمان ممکن بوده است.» وی فرآیندهای گمرکی را در سه حوزه مبادی هوایی، دریایی و زمینی (ریلی و جاده‌ای) تشریح کرد.
معاون حقوقی و نظارت گمرک افزود: در مبادی هوایی، ساعت کاری خطوط توسط شرکت‌های هواپیمایی و سازمان هواپیمایی کشوری تعیین می‌شود، اما به گفته نقدی، «فعالیت گمرک در این مبادی به صورت شبانه‌روزی است.»
وی افزود: «فرودگاه امام خمینی در تهران، فرودگاه‌های مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان و سایر فرودگاه‌های بین‌المللی به صورت شبانه‌روزی فعالیت گمرکی خود را دنبال می‌کنند.»در مبادی دریایی نیز وضعیت مشابهی حاکم است.
نقدی با اشاره به بندر شهید رجایی در بندرعباس که «۲۱ درصد از وزن و ۲۲ درصد از ارزش مبادلات تجاری در سال گذشته را به خود اختصاص داده»، اظهار داشت: «در این بندر، خدمات ایکس‌ری، درب خروج ترانزیت، امور بندری و پاس کشتی به صورت شبانه‌روزی است.»
وی همچنین به بندر بوشهر اشاره کرد و گفت: «فعالیت گمرکی در این بندر برای کالاهای اساسی، نهاده‌های دامی و کالاهای فسادپذیر به صورت شبانه‌روزی است و فرآیندهای قانونی مانند مجوزهای قرنطینه، استاندارد و بهداشت تا آخرین کامیون حاضر در بندر به صورت ۲۴ ساعته انجام می‌شود.»
نقدی در ادامه به گمرک خارک اشاره کرد و افزود: «بیش از ۹۰ درصد صادرات نفتی و پتروشیمی کشور در این بندر صورت می‌گیرد و فعالیت‌ها به صورت شبانه‌روزی است.»
چالش‌های مرزهای زمینی و رایزنی‌های بین‌المللی
در گمرکات و مرزهای زمینی، معیارها متفاوت است، زیرا تصمیم‌گیری‌ها تنها به ایران وابسته نیست.
نقدی گفت: «در مرزهای زمینی، منافع دو کشور درگیر است و یک طرف به تنهایی تصمیم‌گیرنده نیست.»
وی به محدودیت‌های کشورهای همسایه شمالی مانند ارمنستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان در تعداد تردد و ساعات کاری اشاره کرد و گفت: «شروع فعالیت‌های ترانزیتی در مرزهای شمالی به تنهایی در اختیار گمرک ایران نیست.» برای رفع این موانع، گمرک ایران رایزنی‌های گسترده‌ای را آغاز کرده است.
نقدی اظهار داشت: «هفته گذشته، رئیس گمرک ارمنستان برای رایزنی در این زمینه دعوت شد و یکی از خواسته‌های ما افزایش عبور ۵۰ تا ۱۰۰ کامیون در گمرک نوردوز به صورت روزانه بوده است.»
وی همچنین به سفر هیئت گمرکی ایران به ترکمنستان در سال گذشته اشاره کرد و افزود: «ما خواستار افزایش تردد کامیون‌های ایرانی از مرزهای باجگیران، اینچه‌برون، لطف‌آباد و سرخس شدیم. هفته گذشته توافقی امضا شد که بر اساس آن، ساعت عبور و مرور کامیون‌های ترانزیتی دو ساعت زودتر آغاز خواهد شد.»
ضرورت همکاری نهادهای مرتبط و شفاف‌سازی معطلی کالاها
نقدی با تأکید بر ضرورت همکاری نهادهای مرتبط مانند قرنطینه، واحد گذرنامه، استاندارد و بهداشت، اظهار داشت: «همکاری این نهادها بر اساس الزام قانون است.»
وی برای شفاف‌سازی افزود: «علت معطلی کالا در گمرک، نه ساعت کاری، بلکه پیچیدگی فرآیندهای سازمانی و مقرراتی است.»
وی با استناد به زمان‌سنجی گمرک اعلام کرد: «میانگین سرعت ترخیص کالا در گمرک حدود ۵ ساعت است، اما وقتی کالایی ۱۵ روز در سازمان استاندارد، ۱۰ روز برای ویرایش ثبت سفارش یا یک ماه برای اخذ کد ساتا معطل می‌شود، این را نمی‌توان به عنوان معطلی در امور گمرک تلقی کرد.»
