بازار، گروه اصناف و بازرگانی: نشست بررسی پیامدهای توقف ثبتسفارش کاغذ و مقوا با حضور فعالان صنعت چاپ، نمایندگان دولت، واردکنندگان و تولیدکنندگان برگزار شد؛ نشستی که در آن، اغلب سخنرانان تأکید کردند مشکل اصلی بازار، کمبود کالا نیست، بلکه بینظمی سیاستهای ارزی، توقف مقطعی ثبتسفارش و انتقال ناعادلانه ریسک به چاپخانهداران است.
بحران کاغذ و مقوا نه از کمبود کالا، بلکه از بینظمی سیاست ارزی، توقف ثبتسفارش و انتقال ریسک به حلقه نهایی زنجیره تأمین شکل گرفته است؛ جایی که چاپخانهدار هم مصرفکننده است و هم قربانی
مقوا با ارز 150 هزار تومانی؛ چه کسی پاسخگو است؟
بابک عابدین، رییس اتحادیه صنف چاپخانهداران و صحاف تهران، در تشریح شرایط موجود، گفت: سیاست ارزی کشور بهگونهای تنظیم شده که صنایع آببر، که توسعه آنها در کشور ممنوع است، همچنان ارز دریافت میکنند، اما در زنجیره کاغذ و مقوا، ثبتسفارش متوقف شده و کالا به مصرفکننده نهایی با نرخ دلاری تا ۱۴۵ هزار تومان میرسد. وی افزود: این در حالی است که سرمایه ارزی کشور با نرخهای پایینتر هزینه شده، اما خروجی آن به قیمتهای نجومی فروخته میشود و هیچ توجیه اقتصادی ندارد.
او با انتقاد از تصمیمات اخذشده به بهانه «بهینهسازی»، اظهار داشت: کسانی که جلو ثبتسفارش مقوا را گرفتند و مانع خروج ۹۰ درصدی کالا از گمرک شدند، باید پاسخگو باشند. عابدین تصریح کرد: امروز مقوا در بازار نیست یا اگر هست، به قیمت معادل دلار ۱۵۰ هزار تومان عرضه میشود؛ این موضوع باید رسانهای شود تا مشخص شود چه کسانی باعث این وضعیت شدهاند.
رییس اتحادیه چاپخانهداران با تأکید بر نابرابری ریسک در زنجیره تأمین، وی گفت: واردکننده و تولیدکننده میتوانند فروش را متوقف کنند یا قیمت را تغییر دهند، اما چاپخانهدار به دلیل قرارداد، نه میتواند فروش را متوقف کند و نه قیمت را اصلاح. او افزود: چاپخانهدار مالک واقعی تقاضاست و بدون او اساساً بازاری برای کاغذ و مقوا وجود ندارد، اما تمام ریسک نوسانات ارزی به این بخش منتقل شده است.
عابدین با اشاره به اثرات تورمی افزایش قیمت مقوا توضیح داد: در بستهبندی، ۷۰ تا ۸۰ درصد قیمت تمامشده به مقوا مربوط است و افزایش ۳۰ درصدی قیمت آن، حداقل ۱۵ تا ۲۰ درصد تورم مستقیم بر کالای نهایی تحمیل میکند.
وی گفت: در دارو این اثر تا ۲۰ درصد و در برخی کالاهای آرایشی و بهداشتی حتی تا ۴۰ درصد است.
ادامه قیمتگذاری دلاری کاغذ و مقوا و بیپاسخ ماندن تصمیمات بهینهسازی، فشار تورمی را مستقیماً به دارو، مواد غذایی و کالاهای اساسی منتقل میکند و مصرفکننده نهایی هزینه آن را میپردازد
بی نظمی و سوداگری
در ادامه نشست، یکی از فعالان بازار با اشاره به وضعیت واردات، گفت: میانگین قیمت FPD چین امروز بین ۵۸۰ تا ۶۰۰ دلار است و با دلار ۱۳۰ هزار تومانی، قیمت تمامشده همین حدود است، اما در بازار داخلی، کالا با قیمتهایی نزدیک به دو برابر عرضه میشود. وی افزود: دلیل این اختلاف، نه نرخ ارز، بلکه بینظمی و فضای سوداگری است.
سخنران دیگری با انتقاد از رفتار برخی واردکنندگان، اظهار داشت: واردکنندگانی که هنوز کالا را با دلار ۴۰ یا ۷۰ هزار تومانی وارد کردهاند، امروز با استناد به دلار ۱۳۰ هزار تومانی قیمتگذاری میکنند. وی گفت: این رفتار، یک بیانصافی آشکار است و ظلمی است که به کل زنجیره تحمیل میشود.
در بخش دیگری از نشست، به اجبار چاپخانهها برای ورود مستقیم به واردات اشاره شد. یکی از حاضران گفت: چاپخانهای که مصرف سالانه مرکبش حدود ۵۰۰ هزار دلار بوده، مجبور شده دو میلیون دلار واردات انجام دهد و بخشی از آن را در بازار بفروشد؛ این انحراف سرمایه، نتیجه ناکارآمدی سیاستهای تأمین مواد اولیه است.
پیشنهاد اصلی اتحادیه چاپخانهداران، راهکاری تنظیمگرایانه برای مدیریت بحران پایان سال بود. بابک عابدین در پاسخ به سئوال خبرگزاری بازار در اینباره توضیح داد: پیشنهاد ما مطالبه صنفی نیست، بلکه یک راهکار اقتصادی است. وی افزود: تجمیع تقاضای چاپخانههای بزرگ و متوسط در بازه زمانی مشخص، ثبتسفارش کاغذ و مقوا بهصورت کنسرسیومی، شفاف و تحت نظارت مستقیم اتحادیه و وزارت صنعت، معدن و تجارت، با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، راهکار پیشنهادی ماست.
او ادامه داد: تخصیص ارز خارج از نوبت، حتی از تالار دوم، فقط برای تأمین نیاز واقعی تولید، میتواند بخش قابل توجهی از فشار تقاضای کاذب را از بازار آزاد خارج کند و دلالان را کنترل کند. عابدین گفت: برآورد ما برای سه ماه پایانی سال، حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تن مقواست و اگر این میزان بهصورت شفاف تأمین شود، جو هیجانی بازار فروکش میکند.
در این نشست تأکید شد که اتحادیه قصد حذف بازرگانان را ندارد. عابدین تصریح کرد: واردکنندگان معتبر و شناسنامهدار که به کارخانههای خارجی متصل هستند، میتوانند با سود مشخص و عادلانه در کنار چاپخانهها بایستند، اما توزیع باید مستقیم به واحدهای مولد انجام شود.
در نشست فعالان صنعت چاپ، اتحادیه چاپخانهداران تهران پیشنهاد ثبتسفارش کنسرسیومی، تجمیع تقاضا و تخصیص ارز خارج از نوبت را بهعنوان راهکار فوری مدیریت بحران پایان سال مطرح کرد
نماینده صمت: کمبودی نداریم!
نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت در این جلسه با اشاره به آمار گمرک گفت: در هفتماهه امسال حدود ۷۸ هزار تن مقوا وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل تفاوت معناداری ندارد، بنابراین کمبود فیزیکی مقوا در کشور وجود ندارد. وی افزود: مشکل اصلی در کندی تخصیص ارز و فرآیندهای بانکی است و نباید این وضعیت بهانهای برای افزایش غیرمنطقی قیمتها شود.
در ادامه، نماینده سازمان صنعت، معدن و تجارت استان تهران با تأکید بر اهمیت بستهبندی در قیمت کالاهای اساسی گفت: افزایش قیمت کاغذ و مقوا مستقیماً روی لبنیات، دارو و مواد غذایی اثر میگذارد و این موضوع از دغدغههای جدی مدیریت استان است. وی افزود: تأکید استاندار تهران این است که مشکل کاغذ و مقوا بهطور ویژه پیگیری شود.
جمعبندی سخنرانان نشان داد که بحران فعلی، بیش از آنکه ناشی از کمبود باشد، ریشه در بینظمی سیاست عرضه و ارز دارد. فعالان صنعت چاپ هشدار دادند: اگر تصمیمات شفاف، زمانمند و پاسخگو اتخاذ نشود، فشار این بحران از زنجیره چاپ عبور کرده و مستقیماً به سفره مصرفکننده منتقل میشود؛ جایی که دارو، مواد غذایی و کالاهای اساسی، هزینه بیثباتی را میپردازند.
