بازار؛ گروه کشاورزی: جدیدترین گزارش سایت تحقیقی Mordor Intelligence پیش بینی می کند ارزش بازار گوجه فرنگی که در سال ۲۰۲۵، به ۲۰۸.۴ میلیارد دلار برسد و تا سال ۲۰۳۰ به ۲۶۲.۲ میلیارد دلار برسد و نرخ رشد مرکب سالانه ۴.۷ درصد را ثبت کند. این میزان گسترش بازار نیز به افزایش تقاضا برای گوجه فرنگی تازه و فرآوری شده، کشت گسترده گلخانه ای که عرضه مداوم را تضمین می کند و ابتکارات دولتی که از توسعه باغبانی حمایت می کنند، نسبت داده می شود.
آسیا و اقیانوسیه با سهم ۴۵ درصدی در سال ۲۰۲۴ بر بازار گوجه فرنگی تسلط داشتند، در حالی که پیش بینی می شود آفریقا در طول سال های ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ با بالاترین نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) معادل ۴.۸ درصد رشد کند
نکته قابل تامل در این گزارش اینکه می گوید: آسیا و اقیانوسیه ۴۵ درصد از ارزش بازار جهانی گوجه فرنگی را تشکیل می دهند و چین تولیدکننده اصلی آن است. طبق گزارش سازمان غذا و کشاورزی، تولید گوجه فرنگی تازه چین از ۶۶.۶ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ به ۷۰.۲ میلیون تن در سال ۲۰۲۴ افزایش یافته است.
طبق آمار سازمان فائو سالانه تولید جهانی این محصول به ۱۸۰ میلیون تن می رسد و سهم ایران نیز در این میان ۵ تا ۷ میلیون تن در سال است. در حالی که آمار فائو بیانگر این است که در حوزه تولید کشورهای «چین، هند، ترکیه، ایالات متحده و مکزیک» پیشرو هستند.
از سوی دیگر گزارش می کوید: در حالی که اروپا فناوری پیشرفته گلخانه ای را در مناطق شمالی با ظرفیت فرآوری گسترده در کشورهای مدیترانه ای ادغام می کند، اسپانیا و پرتغال قصد دارند حجم فرآوری را از طریق برنامه های حمایتی اتحادیه اروپا که سیستم های قطره ای کم مصرف و کاشت دو ردیفه را ترویج می دهند، افزایش دهند.
از سوی دیگر گزارش پیش بینی می کند: آفریقا با نرخ رشد مرکب سالانه ۴.۸ درصد تا سال ۲۰۳۰، بالاترین نرخ رشد را نشان می‌د هد و از نزدیکی خود به بازارهای اتحادیه اروپا بهره می برد. به طوری که مصر و مراکش از مزایای آب و هوایی خود برای صادرات گوجه فرنگی تازه در فصل زمستان استفاده می کنند.
هزینه خرید جهانی گوجه فرنگی وارداتی در سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۱۲.۲ میلیارد دلار بوده است
همچنین سایت تحقیقی worldtopexports در گزارشی به بررسی هزینه خرید جهانی گوجه فرنگی وارداتی پرداخته که نشان می دهد: هزینه جهانی خرید گوجه فرنگی وارداتی در سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۱۲.۲ میلیارد دلار بوده است که به این ترتیب کل هزینه های گوجه فرنگی وارداتی در طول سال ۲۰۲۴ برای همه کشورهای وارد کننده نسبت به سال ۲۰۲۰، زمانی که خرید بین المللی گوجه فرنگی ۹.۹ میلیارد دلار بود، ۲۲.۷ درصد افزایش یافت. همچنین هزینه کل گوجه فرنگی وارداتی در مقایسه با ۱۱.۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳، سالانه ۲.۱ درصد افزایش یافت.
این در شرایطی است که طبق آمارهای ثبت شده این گزارش، بزرگترین بازارهای بین المللی گوجه فرنگی، ایالات متحده آمریکا، آلمان، فرانسه، بریتانیا و هلند هستند. روی هم رفته، این پنج وارد کننده بزرگ تقریباً دو سوم (۶۵ درصد) گوجه فرنگی تازه یا سرد وارداتی را در سال ۲۰۲۴ خریداری کردند.
قاره اروپا؛ پیشرو در واردات گوجه فرنگی
همچنین از دیدگاه قاره ای، خریداران مستقر در کشورهای اروپایی با خریدهایی به ارزش ۷.۳۷ میلیارد دلار یا ۶۰.۴ درصد از کل جهانی، بالاترین ارزش دلاری گوجه فرنگی وارداتی را در طول سال ۲۰۲۴ خریداری کردند. وارد کنندگان مستقر در آمریکای شمالی با ۳۴.۴ درصد در رتبه دوم قرار گرفتند. ۴.۲درصد دیگر از گوجه فرنگی وارداتی در سراسر جهان به مشتریان در آسیا تحویل داده شد. درصد کمتری به آمریکای لاتین، آفریقا و سپس اقیانوسیه رسید.
به عبارت دقیق تر در مدت نامبرده ایالات متحده با ثبت وارداتی به ارزش ۳.۸ میلیارد دلار که حدود ۳۱ درصد از کل گوچه فرنگی وارداتی می شود در جایگاه نخست قرار دارد و پس از آن آلمان با وارداتی به ارزش ۱.۷ میلیارد دلار، فرانسه با ۱.۱ میلیارد دلار، بریتانیا با ۸۰۱ میلیون دلار و هلند با ۵۱۸ میلیون دلار در رده دوم تا پنحم واردات قرار دارند. همچنین کشورهای «لهستان، کانادا، روسیه، اسپانیا، ایتالیا، رومانی، سوئد، جمهوری چک، اتریش، بلژیک»، در رتبه های بعدی تا پانزدهم جای گرفته اند. به این ترتیب است که از نظر ارزش، ۱۵ کشور ذکر شده ۸۵.۳ درصد از کل گوجه فرنگی وارداتی در سال ۲۰۲۴ را خریداری کردند.
سریع ترین کشورهای رو به رشد گوجه فرنگی کدام هستند؟
در میان کشورهای فوق، سریع ترین بازارهای رو به رشد گوجه فرنگی از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ عبارتند از: کانادا (۲۷.۴ درصد افزایش)، ایالات متحده (۱۴.۶درصد افزایش)، هلند (۱۴.۱درصد افزایش) و روسیه (۱۳درصد افزایش) از آن طرف کشورهایی که کاهش خرید گوجه فرنگی وارداتی خود را ثبت کردند، عبارتند از: بلژیک (کاهش ۲۴درصد نسبت به سال ۲۰۲۳)، سوئد (کاهش ۱۳.۸درصد)، آلمان (کاهش ۸.۸درصد) و لهستان (کاهش ۴.۷درصد).
مکزیک، هلند، اسپانیا؛ پیشرو در صادرات گوجه فرنگی
گفتنی است در حوزه صادرات نیز گزارشات سازمان فائو نشان می دهد در سال ۲۰۲۳ کشورهایی چون مکزیک، هلند، اسپانیا، مراکش و فرانسه بیشترین ارزش صادراتی را رقم زده اند و حدود ۷۰ درصد از کل گوجه فرنگی های فروخته شده در بازارهای بین المللی را ارائه داده اند. همچنین کشورهای ترکیه، کانادا، بلژیک، ایالات متحده، ایتالیا، چین، آذربایجان، پرتغال و لهستان در رده های بعدی صادرات این محصول از منظر ارزش صادراتی جای دارند.
از دیدگاه قاره ای نیز کشورهای اروپایی در صدر هستند و پس از آن صادر کنندگان آمریکای شمالی، آفریقا، تامین کنندگان آسیایی، صادر کنندگان آمریکای لاتین، و قاره اقیانوسیه قرار دارند.
