بازار؛ گروه بورس: با نزدیک شدن به فصل سرما، بازار سرمایه علاوه بر ریسک‌های سیستماتیک همیشگی با دغدغه تازه‌ای روبه‌رو شده است؛ احتمال قطعی گاز صنایع. این مسئله به‌ویژه برای صنایع انرژی‌بر همچون فولاد، سیمان و پتروشیمی اهمیت دارد و می‌تواند سودآوری شرکت‌ها و در نتیجه روند کلی بورس را تحت فشار قرار دهد. در معاملات اخیر نیز نشانه‌های این نگرانی آشکار شد؛ حجم بالای صفوف فروش برخی صنایع و نمادهای خاص نشان داد که بازار نه تنها از فشار عرضه نوسانگیرها، بلکه از سایه این ریسک جدید نیز تأثیر پذیرفته است.
طی هفته های اخیر بازار دو رویداد نگران‌کننده را تجربه کرده است؛ نخست برخورد شاخص به سقف و عقب‌نشینی تحت فشار فروش و دوم کاهش مستمر حجم معاملات. این عوامل در کنار نگرانی‌های مربوط به محدودیت انرژی، ممکن است فضای پرعرضه‌ای را رقم بزند. به همین دلیل سرعت رشد نسبت به گذشته کاهش یافته و حرکت بازار با احتیاط بیشتری همراه شده است.
در این میان، شایعاتی درباره خروج نقدینگی مطرح شد، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد جریان پول همچنان در بازار حضور دارد و حتی خریدهایی در راستای ورود سرمایه جدید انجام شده است. با این حال، رفتار سرمایه‌گذاران محتاطانه‌تر شده و هر خبر منفی، به‌ویژه در حوزه انرژی و بودجه، می‌تواند موجی از فروش‌های سنگین را به همراه داشته باشد.
علی رضایی، معتقد است که در شرایطی که بسیاری از حقوقی‌ها نقش تماشاچی دارند، صندوق‌های تثبیت و توسعه می‌توانند با حمایت از نمادهای کلیدی، جو فروش را کنترل کنند. حضور این صندوق‌ها در روزهای پرریسک، به‌ویژه با نگرانی‌های کمبود گاز، می‌تواند مانع سقوط شدید صنایع انرژی‌بر شود
سناریوی پیش‌روی بازار احتمالاً دوره‌ای از استراحت و کف‌سازی خواهد بود. تا پایان آبان، نوسانات مشابه روزهای اخیر ادامه خواهد داشت و برگشت‌های موقت بازار به اخبار اقتصادی وابسته خواهد بود؛ از جمله تغییرات نرخ دلار، تصمیمات بودجه‌ای و گزارش‌های کدالی شرکت‌ها. برای آغاز یک رالی پایدار، نیاز به اصلاحات کلان اقتصادی وجود دارد. در این مسیر، نقش جریان پول و صندوق‌های تثبیت و توسعه به‌عنوان چتر حمایتی بازار اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
علی رضایی کارشناس بورس در گفتگو با بازار با اشاره به اینکه مثبت های همه گروه ها و صنایع مختلف بورس پایدار نیست گفت: در شرایطی که بسیاری از حقوقی‌ها نقش تماشاچی دارند، صندوق‌های تثبیت و توسعه می‌توانند با حمایت از نمادهای کلیدی، جو فروش را کنترل کنند. هرچند تمرکز آنها بر چند صنعت خاص بوده، با این حال عملکردشان نسبت به بسیاری از حقوقی‌ها بهتر ارزیابی می‌شود. حضور این صندوق‌ها در روزهای پرریسک، به‌ویژه با نگرانی‌های از کمبود گاز، می‌تواند مانع سقوط شدید صنایع انرژی بر بازار شود.
وی افزود: در کنار این مسائل، بار دیگر بحث دامنه نوسان مطرح شده است. واقعیت آن است که جهت بازار را عوامل بنیادی که بر سود صنایع تاثیر می گذارد تعیین می‌کنند، نه محدودیت دامنه. در شرایط فعلی دامنه سه درصد منطقی به نظر می‌رسد، اما آنچه اهمیت بیشتری دارد ساماندهی صندوق‌های اهرمی و سهامی و همچنین توجه به نرخ بهره است که به سطح ۴۰ درصد نزدیک شده و تهدیدی جدی برای سود صنایع محسوب می‌شود.
رضایی با بیان اینکه بازار سرمایه در آستانه زمستان با دو چالش بزرگ مواجه است، تصریح کرد: با توجه به وضعیت روابط خارجی همچنان ریسک‌های سیستماتیک می توانند وجود داشته باشند و احتمال قطعی گاز صنایع نیز مشابه سال های قبل برای صنایع عدم النفع ایجاد می کنند. این ترکیب می‌تواند سودآوری شرکت‌ها را تحت فشار قرار دهد و فضای معاملات را پرریسک‌تر کند. در چنین شرایطی، نقش جریان پول، صندوق‌های تثبیت و توسعه و اخبار اقتصادی کلان بیش از گذشته اهمیت دارد. بازار نیازمند مدیریت هوشمندانه و حمایت هدفمند است تا بتواند از این دوره پرچالش عبور کند و در مسیر منطقی‌تری قرار گیرد.
سه سناریوی متفاوت برای مسیر پیش‌رو بورس
همچنین علیرضا سادات کارشناس اقتصادی در گفتگو با بازار گفت: در شرایطی که بازار درگیر نوسان است، سه سناریوی متفاوت برای مسیر پیش‌رو مطرح شده، پرسش اصلی این است که کدام صنایع می‌توانند در این فضای پرریسک همچنان مسیر خود را حفظ کرده و بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند. واقعیت آن است که همه صنایع به یک اندازه در برابر ریسک‌های سیستماتیک و شرایط زمستانی آسیب‌پذیر نیستند و برخی حوزه‌ها ظرفیت بیشتری برای عبور از این دوره دارند.
به گفته علیرضا سادات صادرات‌محورها با پشتوانه نرخ ارز، صنایع مصرفی با تقاضای پایدار، بانک‌ها با ظرفیت‌های مالی و شرکت‌های توسعه‌محور، چهار گروهی هستند که می‌توانند در این دوره همچنان بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران بسازند و نقش ستون‌های مقاوم بازار را ایفا کنند
وی افزود: نخست باید به صنایع صادرات‌محور اشاره کرد؛ پتروشیمی‌ها و فلزات اساسی همچنان از مزیت نرخ ارز برخوردارند. هرچند ریسک قطعی گاز برای بخشی از آنها جدی است، اما شرکت‌هایی که توان صادراتی بالاتر و بازارهای متنوع‌تری دارند می‌توانند بخشی از فشار هزینه‌ها را جبران کنند. در صورت تثبیت نرخ ارز در سطوح بالاتر، این گروه‌ها همچنان جذابیت خود را حفظ خواهند کرد.
سادات تاکید کرد: در کنار آنها، صنایع غذایی و دارویی به دلیل ماهیت مصرفی و تقاضای پایدار، کمتر تحت تأثیر نوسانات شدید قرار می‌گیرند. این گروه‌ها معمولاً در دوره‌های اصلاح بازار نقش پناهگاه امن سرمایه‌گذاران را ایفا می‌کنند و می‌توانند بازدهی نسبی مناسبی داشته باشند. از سوی دیگر، بانک‌ها و شرکت‌های مالی با توجه به افزایش نرخ بهره و تغییرات سیاست‌های پولی، در موقعیتی قرار دارند که می‌توانند از محل تسعیر ارز و رشد درآمدهای کارمزدی سودآوری خود را تقویت کنند. هرچند فشار بر تسهیلات تکلیفی همچنان وجود دارد، اما در فضای اصلاح بازار، این گروه‌ها می‌توانند بخشی از نقدینگی را جذب کنند.
این کارشناس تصریح کرد: همچنین باید در مقطع کنونی به ظرفیت به شرکت‌های کوچک‌تر با پروژه‌های توسعه‌ای مشخص اشاره کرد. در شرایطی که بازار درگیر نوسان است، سرمایه‌گذاران به دنبال نمادهایی هستند که چشم‌انداز رشد عملیاتی و طرح‌های توسعه‌ای روشن دارند. این شرکت‌ها می‌توانند در میان‌مدت بازدهی مناسبی ایجاد کنند، حتی اگر کلیت بازار در فاز استراحت باشد.
وی ادامه داد: مسیر بازار در هفته‌های آینده به وضوح مشخص خواهد شد، اما آنچه اهمیت دارد انتخاب صنایع و نمادهایی است که توانایی عبور از ریسک‌های زمستانی و شرایط اصلاحی را دارند. صادرات‌محورها با پشتوانه نرخ ارز، صنایع مصرفی با تقاضای پایدار، بانک‌ها با ظرفیت‌های مالی و شرکت‌های توسعه‌محور، چهار گروهی هستند که می‌توانند در این دوره همچنان بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران بسازند و نقش ستون‌های مقاوم بازار را ایفا کنند.
