بازار؛ گروه کشاورزی: کود NPK نوعی کود ترکیبی است که حاوی سه ماده مغذی اصلی ضروری نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) برای رشد گیاه است. در واقع نیتروژن برای رشد برگ و ساقه بسیار مهم است و باعث ایجاد شاخ و برگ سرسبز و شاداب می شود. فسفر نقش حیاتی در رشد ریشه، گلدهی و میوه دهی دارد و ظرفیت کلی تولید مثل گیاهان را افزایش می دهد. پتاسیم به گیاهان کمک می کند تا در برابر بیماری ها مقاومت کنند، جذب آب را بهبود می بخشد و به کیفیت و طعم میوه ها و سبزیجات کمک می کند.
افزایش تقاضای غذا ناشی از رشد جمعیت و ضرورت استفاده از کودهای سه گانه NPK
به این ترتیب است که ترکیب این سه ماده مغذی در کودهای NPK را می توان با توجه به شرایط مختلف خاک و نیازهای محصول تنظیم کرد و باعث می شود که آنها به طور گسترده در کشاورزی مدرن برای افزایش عملکرد محصول و بهبود کیفیت محصول مورد استفاده قرار گیرند.
این در حالی است که پیش بینی های سازمان ملل متحد نشان می دهد که جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ به ۹.۷ میلیارد نفر خواهد رسید که مستلزم افزایش ۷۰ درصدی تولیدات کشاورزی است. تشدید مصرف کالری و پروتئین در آسیا و اقیانوسیه و آفریقا مستقیماً تقاضای مواد مغذی در هر هکتار را افزایش می دهد و تضمین می کند که بازار کودهای NPK رشد حجمی گسترده ای را حفظ کند. شهرنشینی در حال کاهش سرانه زمین های زراعی است، بنابراین بهبود عملکرد محصول از طریق رژیم های متعادل NPK ضروری می شود.
کشورهای برتر در تولید کودهای سه گانه
در شرایطی که به گفته سازمان فائو از منظر تولید کودهای NPK کشورهایی همچون «روسیه، هند، اندونزی، ویتنام، کره جنوبی، لهستان، ژاپن، بلاروس، فرانسه و مراکش» پیشرو هستند، طبق داده های منتشر شده از سوی سایت تحقیقی Mordor Intelligence اندازه بازار کودهای NPK در سال ۲۰۲۵ به ۲۳.۵۲ میلیارد دلار آمریکا رسید و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ به ۲۹.۴۵ میلیارد دلار آمریکا گسترش یابد که نشان دهنده نرخ رشد مرکب سالانه ۴.۶ درصد است.
در واقع افزایش نیازهای جهانی به غذا، گسترش شیوه های دقیق کوددهی و مشوق های دولتی برای بهره وری مواد مغذی، حتی با وجود چالش هایی که نوسانات قیمت مواد اولیه و جایگزین های بیولوژیکی ایجاد می کنند، از این رشد پشتیبانی می کنند. گسترش جمعیت در آسیا و اقیانوسیه و کشورهای جنوب صحرای آفریقا، تقاضای پایه را حفظ می کند، در حالی که ارتقاء فناوری در آمریکای شمالی و اروپا، خرید را به سمت محصولات باکیفیت با بهره وری بالاتر سوق می دهد. نوآوری های مایع و محلول در آب، منابع ارزش تازه ای ایجاد می کنند و حمایت سیاستی برای کاربرد متعادل مواد مغذی، روندهای مصرف بلند مدت را تقویت می کند. به این ترتیب است که در یازار جهانی کودهای NPK شدت رقابت در حال افزایش است به ویژه اینکه تأمین کنندگان در مسیرهای تولید با انتشار کم، فناوری های بازیابی فسفات و پلتفرم های زراعت دیجیتال سرمایه گذاری می کنند.
تغییر به سمت ترکیبات متعادل NPK در محصولات
از سوی دیگر به گفته کارشناسان امر، سطح زیر کشت محصولات تخصصی در سال ۲۰۲۴، به میزان ۱۵درصد افزایش یافت و کشاورزان به دنبال فرمولاسیون هایی بودند که ویژگی های کیفی مانند «ماندگاری، رنگ و تراکم مواد مغذی» را بهبود بخشد. شرکت های کوددهی این تقاضا را از طریق نسبت های NPK مخصوص هر مرحله از محصول که از طریق کود آبیاری ارائه می شوند، برآورده می کنند. پذیرش کود مایع در محصولات تخصصی، مزایای عملیاتی از جمله سازگاری با سیستم های آبیاری مدرن، کاهش نیاز به ذخیره سازی و کنترل دقیق کاربرد را که هدررفت مواد مغذی را به حداقل می‌رساند، ارائه می دهد.
نوسانات قیمت پتاس و آمونیاک در سال ۲۰۲۴
نکته قابل تامل اینکه طبق گزارش سایت Mordor Intelligence قیمت آمونیاک در سال ۲۰۲۴ به دلیل اختلالات عرضه گاز طبیعی، کاهش حاشیه سود تولیدکنندگان و پیچیده شدن زمان خرید کشاورزان، ۴۰ درصد افزایش یافت، با این وجود قیمت پتاس ثابت تر بود.
با این تفاسیر این نوسانات، حاشیه سود تولیدکنندگان را کاهش می دهد و در تصمیمات خرید کشاورزان، به ویژه در بازارهای حساس به قیمت که کودهای NPK مستقیماً با جایگزین های تک ماده مغذی رقابت می کنند، عدم اطمینان ایجاد می کند. این در شرایطی است که ارتباط مستقیم قیمت گاز طبیعی با هزینه های آمونیاک همچنان عامل اصلی نوسانات قیمت NPK مبتنی بر نیتروژن است.
پیش بینی نرخ رشد مرکب سالانه ۵.۷ درصدی کودهای NPK مایع تا ۵سال آینده
در بخش دیگری از این گزارش به بررسی بازار از منظر فرم کودهای NPK پرداخته شده که می گوید: محصولات خشک/گرانوله ۶۸.۲ درصد از درآمد بازار کودهای NPK را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص دادند، اگرچه بخش مایع سریع ترین نرخ رشد مرکب سالانه ۵.۷ درصد را از سال ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ نشان می دهد.
همچنین نکته قابل تامل اینکه غلات و حبوبات ۴۹.۴ درصد از تقاضای بازار جهانی کودهای NPK را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داده اند؛ با این وجود پیش بینی می شود میوه ها و سبزیجات بالاترین نرخ رشد مرکب سالانه ۶.۹ درصد را در بازار کودهای NPK به خود اختصاص دهند.
از نظر جغرافیایی، آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۴، ۴۷.۳ درصد از درآمد را به خود اختصاص داد و پیش بینی می شود که این منطقه با نرخ رشد مرکب سالانه ۴.۷ درصد، در پنج سال آینده، سریع ترین رشد جغرافیایی را داشته باشد
گزارش می گوید: از دیدگاه قاره ای، آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۴، بیش از ۴۷ درصد از درآمد جهانی را به خود اختصاص داده است و پیش بینی می شود با نرخ رشد مرکب سالانه ۴.۷ درصد رشد کند که نقش این منطقه را به عنوان لنگر حجم و موتور رشد بازار کودهای NPK تأیید می‌کند.
از سوی دیگر، آمریکای شمالی با افزایش نفوذ محصولات مرغوب، مصرف ثابتی را نشان می دهد، زیرا کشاورزان تجهیزات نرخ متغیر و تجزیه و تحلیل خاک را با هم ادغام می کنند. در حالی که اروپا همچنان به دلیل سیاست های زیست محیطی در مورد کل میزان مواد مغذی محدود است، اما از NPK های با راندمان بالا برای رعایت محدودیت های نیترات استقبال می کند.
علاوه بر این آمریکای جنوبی به عنوان یک فرصت رشد قابل توجه پدیدار می شود، چرا که توسعه کشاورزی برزیل و افزایش مصرف کود در آرژانتین، تقاضای منطقه ای را افزایش می دهد. در شرایطی که بازارهای آفریقا با گسترش برنامه های توسعه کشاورزی و ابتکارات امنیت غذایی که منجر به پذیرش کود می شود، پتانسیل رشد بلند مدت را نشان می دهند و کشورهایی مانند نیجریه از سرمایه گذاری در ظرفیت تولید محلی بهره مند می شوند.
