امید محمدی؛ بازار گروه خودرو: در حالی که صنعت تایر ایران به عنوان یکی از حلقه های اصلی زنجیره تامین خودروسازی کشور شناخته می شود، این روزها با چالشی چند وجهی از کمبود ارز، ناترازی انرژی و سیاست های مبهم قیمت گذاری دست و پنجه نرم می کند. تایرسازان می گویند اگر تخصیص ارز به موقع انجام نشود، توقف خطوط تولید دور از انتظار نخواهد بود. بررسی ها بازار نشان می دهد سهم تایرسازان از منابع ارزی به طرز نگران کننده ای کاهش یافته و بسیاری از شرکت ها ناچار شدند برای تامین مواد اولیه به بازار آزاد روی آورند؛ مسیری که هم هزینه تولید را بالا برده و هم سود عملیاتی شرکت ها را به حداقل رسانده است. از سوی دیگر، تاخیر در پرداخت مطالبات از سوی خودروسازان و نامشخص بودن فرآیند قیمت گذاری، وضعیت نقدینگی تولیدکنندگان تایر را بیش از پیش بحرانی کرده است. در همین رابطه و برای واکاوی عمیق تر وضعیت فعلی صنعت تایر، با «جمال میرزایی»، عضو انجمن صنفی صنعت تایر ایران و مدیرعامل گروه صنعتی بارز به گفت و گو پرداختیم؛
طی هفت ماه گذشته حدود ۳۰ میلیون یورو کمتر از نیاز خود ارز دریافت کردیم که همین موضوع باعث شده امنیت تولید به خطر بیفتد و بخشی از تعهدات ما به تامین کنندگان با تاخیر مواجه شود
* با گذشت بیش از ۷ ماه از سال، وضعیت فعلی صنعت تایر از نظر تولید و تامین ارز چگونه است؟
امسال علی رغم همه محدودیت ها، در مجموعه بارز حدود ۹ درصد رشد تولید در بخش تایرهای سواری داشتیم. این در حالی است که تامین ارز با دشواری زیادی انجام می شود. ما برای دریافت ارز هم از بانک مرکزی و هم از وزارت صمت منتظر تایید هستیم و روند بسیار کندی را تجربه می کنیم. در مجموع، طی هفت ماه گذشته حدود ۳۰ میلیون یورو کمتر از نیاز خود ارز دریافت کردیم که همین موضوع باعث شده امنیت تولید به خطر بیفتد و بخشی از تعهدات ما به تامین کنندگان با تاخیر مواجه شود.
* با وجود این محدودیت ها، میزان تولید امسال چگونه بوده و آیا خطر توقف خط تولید برای تایرسازان وجود دارد؟
بله، خطر کاملا جدی است، تا امروز حدود ۸۰ هزار تن تایر در مجموعه بارز تولید کردیم، اما با توجه به اینکه به حداقل ذخایر مواد اولیه رسیدیم، اگر وضعیت تخصیص ارز بهبود پیدا نکند، توقف خط تولید اجتناب ناپذیر خواهد بود. در برخی موارد ناچار شدیم مواد اولیه را از بازار آزاد تهیه کنیم که هزینه تمام شده را به شدت افزایش داده است. در نتیجه، هم قیمت تمام شده بالا رفته، هم نقدینگی شرکت تحت فشار قرار گرفته است.
در حال حاضر بیشتر از ۳ هزار میلیارد تومان صنعت تایر از خودروسازان طلب دارد
* وضعیت نقدینگی و مطالبات تایرسازان از خودروسازان در حال حاضر در چه وضعیتی است؟
خوشبختانه با پیگیری هایی که انجام شده، بخشی از مطالبات صنعت تایر از خودروسازان پرداخت شده، اما هنوز عدد قابل توجهی باقی مانده که نقدینگی ما را آسیب پذیر کرده است. برخی از شرکت ها در شرایط فعلی حتی با زیان فعالیت می کنند و سودآوری ماهانه آن ها به سختی به ۳ یا ۴ درصد می رسد. طبیعی است که در چنین فضایی امکان سرمایه گذاری یا توسعه خطوط تولید وجود ندارد. در حال حاضر بیشتر از ۳ هزار میلیارد تومان صنعت تایر از خودروسازان طلب دارد.
* بحث قیمت گذاری تایر در چه مرحله ای است و آیا اصلاح نرخ ها در دستور کار قرار گرفته؟
پرونده تعدیل قیمت ها اکنون در سازمان حمایت در حال بررسی است. ما مستندات مربوط به افزایش بهای نهاده های تولید را ارائه دادیم و منتظر طرح موضوع در ستاد تنظیم بازار هستیم. با توجه به افزایش هزینه های تولید، به ویژه در بخش انرژی و مواد اولیه، اگر بخواهیم سود خالص ۱۷ درصدی را برای شرکت ها منطقی بدانیم، باید حداقل ۱۵ درصد افزایش نرخ اعمال شود. در غیر این صورت، بخش عمده از شرکت ها وارد زیان خواهند شد.
* یکی از انتقادات تایرسازان در سال های اخیر به تبعیض میان واردکنندگان و تولیدکنندگان داخلی بوده است. آیا این نابرابری همچنان وجود دارد؟
بله متاسفانه هنوز هم این تبعیض دیده می شود. آمارها نشان می دهد واردات تایر کاهش یافته، اما تخصیص ارزی به واردکنندگان به مراتب آسان تر از تولیدکنندگان انجام می شود. ما در صنعت تایر به ازای هر ۹۰ سنت ارز، یک کیلو تایر تولید می کنیم، در حالی که واردکنندگان برای واردات هر کیلو تایر بین ۳.۵ تا ۳.۷ دلار دریافت می کنند. این یعنی اگر اولویت تخصیص ارز به تولید داخلی داده شود، با هزینه ارزی کمتر، حجم بیشتری تایر در داخل کشور تولید و نیاز بازار تامین می شود. سیاست فعلی نه تنها به نفع تولید نیست، بلکه عملا مانعی بر سر خودکفایی صنعت تایر به شمار می رود.
