واکنش موزه فرش به قطع مجدد درختان؛ برای ساخت‌وساز نیست، برای بازآفرینی و احیاست | اقتصاد فارسی

اکوایران: برخی از فعالان محیط زیست و شهروندان تصاویری از قطع درختان در محوطه موزه فرش را در شبانه روز گذشته- یکشنبه 10 آبان- برای اکوایران ارسال کردند. برای بررسی بیشتر موضوع، خبرنگار گروه منهای اقتصاد اکوایران با محمد جواد اینانلو شاهوردی، رییس موزه فرش، گفت‌وگو کرده که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید.

**برخی شهروندان امروز تصاویری از قطع درختان «زنده» در موزه فرش را برای ما ارسال کردند، چه تعداد درخت و به چه علت قطع شده است؟

اینها  بوته‌های عرعر بوده که به سایر درختان آسیب می‌زند اصلا درخت نبود. این بوته‌ها کنار یک درخت نارونی رشد کرده است و طبیعتا قبل از اینکه بخواهد به سایر گونه‌ها آسیب بزند باید قطع شود. ما در حال حذف اینها هستیم. هم اکنون ما در تلاش هستیم تا درختان تازه خریداری کنیم و بتوانیم شکل و ظاهر فضای سبز موزه را احیا کنیم. در این 25 سال که به موزه رسیدگی نکردند، کسی به جایی گزارش نداده بود که این فضا آشفته بازار شده و از حالت موزه به حالت مرتع تبدیل شده است. اکنون که بودجه دولتی گرفتیم و در تلاشیم تا آن را آباد کنیم و سیستم آبیاری درستی برای آن تعبیه کنیم. همه با سنگ در حال حمله به ما هستند.

تصاویر ارسالی مخاطبان

 برای جلوگیری از قطع درخت، دراز می‌کشم!

**آقای اینانلو! در چند روز گذشته هم اخباری درباره قطع درختان منتشر شده بود که شما پاسخ دادید و گفتید چند مورد بیشتر نیست، اما از تصاویر پیداست که درختان قطع شده، زنده و تنومند هستند، شما اکنون این موضوع را رد می‌کنید؟

نه واقعیت این است که اینطور نیست. درخت تعریف دارد و ما خودمان می‌دانیم که داریم چه می‌کنیم، موزه فرش تحت پیمان پیمانکار است و پروژه و ارزیابی‌ها مشخص است. یک زمانی هست که درخت قطع می‌کنند تا ساختمان بسازند، در آن صورت خودِ من جزو افرادی هستم که دراز می‌کشم تا چنین اتفاقی نیفتد اما هدف ما بازآفرینی و احیای فضای سبز موزه فرش است. ما هزینه می‌کنیم تا محیط را درست کنیم و مردم بتوانند از آن استفاده کنند. در این حالت باید تفاوت‌هایی وجود داشته باشد. یک زمانی نفت پای درختی می‌ریزند تا آن را خشک کنند و برج بسازند، ما چنین هدفی نداریم و نخواهیم داشت اما ما الگویی داریم در موزه فرش که همان الگوی ثبت ملی شده است، که محل کاشت و گونه‌های گیاهی کاملا مشخص است. ما براساس الگوی ثبت ملی در حال بازآفرینی فضای سبز هستیم.

**این بازآفرینی که چندبار از آن صحبت کردید، دقیقا چه معنایی دارد؟ به معنای کاشت نهال‌های جوان است؟

حدود 70 روز است که چند اکیپ فضای سبز در حال فعالیت در موزه فرش در حال فعالیت هستند. ما چون در تصاویر قدیمی مشاهده کردیم که در این فضا بیدمجنون بوده- درختی که 20 سال پیش در این فضا بوده و خشک شده است- حالا دوباره مکان یابی کردیم و 8 بیدمجنون در موزه کاشتیم.

**آقای اینانلو اما تصاویری از قطع درختان قدیمی هم به دست ما رسیده و برخی از فعالان محیط زیست تایید کردند که گونه‌های قدیمی هم قطع شدند.

نه چنین چیزی نیست. اکنون من در حال خرید درختان با بن‌های 30 به بالا هستم. آنجا سه چنار داشته که رای آن را گرفتیم که ده سال پیش خشک شده است و ما آن را قطع کردیم اما هشت درخت جایگزین آن کردیم. کسی به ما اجبار نکرده اما چون در الگوی موزه بوده، وظیفه قانونی ما بوده که چنین کاری انجام دهیم. اما در این میان برخی دوستان کم لطفی می‌کنند، درخت را می‌ببینند اما درختان جایگزین شده را نمی‌ببینند.

دمای هوا زیاد شده، تاب‌آوری درختان کم می‌شود

**چرا درختان خشک شدند؟

هم شما مستحضرید و هم همه دست اندرکاران حوزه محیط زیست می‌دانند که درخت چنار دمای محیطش بین 27 تا 37 درجه است، اکوسیستم تهران وقتی تغییر می‌کند، این درخت شروع به از بین رفتن می‌کند. طبیعی است که درختان از بین می‌رود، اکنون فقط در محدوده تجریش که هوا اندکی خنک‌تر است، چنارها باقی ماندند. البته ما تمام تلاشمان را کردیم تا چنار را نگهداریم. آبیاری هم درست و به موقع است اما وقتی دمای هوا گرم می‌شود، تاب‌آوری درخت هم پایین می‌آید.

**اما شما اشاره کردید که سه چنار را قطع کردید.

اینطور نیست که در این دو سال چنار خشک شود، فرآیند خشک شدن درخت بالای 40 سال، در طول 10 سال رخ داده است.

**پس آبیاری صورت گرفته و شما دلیل خشک شدن درختان را عدم آبیاری نمی‌دانید.

مگر می‌شود که آبیاری صورت نگیرد.

**یکی از مباحثی که برخی مطرح می‌کنند، آبیاری قطره‌ای به برخی درختان قدیمی است، موضوعی که اکنون برخی فعالان محیط زیست در سایر نقاط شهر هم نگرانی دارند.

ببینید اینگونه نیست، ما سیستم آبیاری مکانیزه برای موزه تدارک دیدیم که هم روش آبیاری سنتی (با شلنگ) را اجرا کنیم و هم آبیاری قطره‌ای داشته باشیم، سیستم آبیاری قطره‌ای را برای درختانی که تازه کاشتیم فراهم کردیم. با استفاده از شلنگ هم درختانی که از قبل بودند را آبیاری کردیم. برای تمام این موضوعات هم طرح مطالعاتی و پژوهشی انجام شده است، ما سیستم و فرآیندی را طی می‌کنیم. یک فرد به تنهایی تصمیم‌گیرنده نیست، موزه فرش از دهه 50 که تاسیس شده است یکی از مهم‌ترین مکان‌های فرهنگی کشور بوده است و به راحتی نمی‌توان برای آن چنین تصمیمی گرفت. اما برخی دوستان کنار گود نشستند، یک گوشی هم دست می‌گیرند و با چند عکس جوسازی می‌کنند. اما من مدیر هیچگاه روی کشتی‌ای که نشستم میخ نمی‌زنم. اما این نوع رفتار و نگرش باعث می‌شود که افراد بگویند، چرا به این فضا دست زدند، همانطور که مدیران قبلی فعالیتی نکردند. درحالیکه در فضای سبز به جای چمن آفت و علف تا کمر بالا آمده بود. یا به طور مثال درخت عرعر دور درخت توت پیچیده است یا وسط تنه درخت افرا رفته است. عامل خشکی درخت همین بوده که آفت حذف نشده است. یا فرد دیگری کنار درخت چنار، درخت تاک کاشته. اما چون این فضا سبز بوده، کسی متوجه مشکلات نبوده است.

**پس در واقع شما می‌گویید درختان قطع شده؛ مهاجم و عرعر بودند.

بله و موجب آسیب به درختان ارزشمندتر می‌شد.