در نخستین روز اسفندماه، شاخص کل بورس با رشد بیش از ۱۲ هزار واحدی، روند صعودی خود را ادامه داد. این در حالی است که بازار سرمایه در ماه گذشته با افت قابلتوجهی همراه بود و موجب نگرانی سرمایهگذاران شده بود. همچنین، شاخص هموزن و فرابورس نیز رشد ملایمی را تجربه کردند.
با معامله ۱۰.۸ تن نقره از ابتدای راه اندازی معاملات گواهی سپرده و آتی نقره در بورس کالای ایران تاکنون، ارزش معاملات این فلز ارزشمند از یک همت فراتر رفت.
بازار سرمایه در هفته اخیر با افت شدید مواجه شده و شاخص کل بورس با شکست حمایت ۲.۷ میلیون واحدی، وارد کانال ۲.۶ میلیون واحد شد. سیاست پیشفروش سکه توسط بانک مرکزی و افزایش فاصله نرخ دلار توافقی و آزاد، دو عامل اصلی خروج گسترده نقدینگی از بورس بودهاند.
بررسی صورتهای مالی شرکتهای پتروشیمی اورهساز فعال در بازار سرمایه نشان میدهد؛ این شرکتها نسبت به سال قبل سود عملیاتی بیشتری را کسب کردهاند.
میزان عدمالنفع پالایشگاهها از محل مصوبه دی ماه ۱۴۰۲ وزارت نفت، در پایان دی ماه امسال، به ۲۹ هزار و ۷۸ میلیارد تومان رسیده است.
بهمن ۱۴۰۳ با تصمیمات اقتصادی و تحولات کلان، بورس تهران را به چالش کشید. از حذف گواهی سپرده ۳۰ درصدی و بازگشایی نمادهای پتروشیمی تا خصوصیسازی ایرانخودرو، همگی نوید رشد بازار را میدادند. اما در مقابل، افزایش ریسکهای سیاسی، عرضه یک میلیون سکه توسط بانک مرکزی، افزایش نرخ دلار و طلا و نگرانی از نرخ خوراک پتروشیمیها، بازار را با فشار فروش و خروج نقدینگی مواجه کرد.
در سیامین روز بهمن ۱۴۰۳ شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران ۱۸ هزار و ۳۳۷ واحد افزایش یافت و به رقم دو میلیون و ۷۱۹ هزار و ۳۷۸ واحد رسید.
با وجود آنکه طرح واگذاری سهام عدالت به ۵.۴ میلیون مشمول جدید به تصویب مجلس رسیده است، در دولت قبل این مصوبه اجرا نشد و در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نیز دولت نسبت به واگذاری سهام عدالت موظف نشده است؛ لذا در سال جاری امکان واگذاری سهام عدالت جدید وجود ندارد.
بازارهای بورس، سهام و فارکس از مولفههای کلیدی در پیشبرد اقتصاد کشورهای مختلف، به ویژه در ایران محسوب میشوند. این نهادهای مالی با ایجاد بستری مناسب برای جذب سرمایه، تأمین منابع مالی برای شرکتها و ایجاد فرصتهای شغلی، زمینههای توسعه اقتصادی را هم در سطح ملی و هم در سطح بینالمللی تقویت میکنند. بهطور کلی، عملکرد بازارهای بورس و سهام با جذب سرمایههای داخلی و خارجی، رونق تولید و اشتغال را به همراه دارد و بازار فارکس با تسهیل تبادلات ارزی و کاهش هزینههای مربوط به معاملات، نقش بسزایی در تثبیت و رشد اقتصاد جهانی ایفا میکند. همچنین، توجه به بهبود زیرساختها و افزایش شفافیت در این بازارها میتواند روند توسعه اقتصادی را به سرعت بهبود بخشد.

تعاریف و مفاهیم پایهای بورس، سهام و فارکس
در ادامه به معرفی مختصر و جامع هر یک از این بازارها پرداخته شده است.
بورس چیست؟
بورس، به عنوان بازاری برای معامله اوراق بهادار و ابزارهای مالی، بستری فراهم میآورد تا شرکتهای دولتی و خصوصی بتوانند با عرضه اوراق بهادار، سرمایه لازم برای توسعه فعالیتهای خود را جذب کنند. برای حضور در این بازار، شرکتها ملزم به ارائه گزارشهای مالی دقیق، مستندات حسابرسی شده و رعایت حداقل سرمایه مورد نیاز هستند.
سهام چیست؟
سهام نشانگر مالکیت نسبی در یک شرکت است و به سهامداران حق دریافت بخشی از درآمد و داراییهای شرکت را میدهد. به عبارت دیگر، سهامداران به عنوان مالکان جزئی شرکت در افزایش یا کاهش ارزش آن سهم دارند. معاملات سهام عمدتاً به صورت الکترونیکی در بورسها انجام میشود و بازارهای مختلف مانند NYSE و NASDAQ نمونههایی از این نوع بازارها محسوب میشوند. برخی شرکتها نیز به صورت مستقیم سهام خود را به سرمایهگذاران عرضه میکنند که از طریق کارگزاریها نیز این فرآیند تسهیل میشود. بازار سهام (Stock Market) از نقش حیاتی در توسعه اقتصادی کشور برخوردار است.
فارکس چیست؟
فارکس (Forex یا FX) به عنوان بزرگترین بازار مالی غیرمتمرکز جهان، زمینه تبادل ارزهای مختلف را فراهم میآورد. در این بازار، معاملهگران با خرید یک ارز و فروش ارز دیگر با هدف کسب سود، در جریان معاملات بینالمللی شرکت میکنند. فعالیت در این بازار علاوه بر فراهم کردن بستر مناسب برای تجارت ارز، نقش مهمی در کاهش هزینههای معاملاتی و تسهیل تبادلات اقتصادی بین کشورها دارد.
تاثیر بازارهای مالی بر رشد اقتصاد کشورها و جهان
بازارهای بورس، سهام و فارکس با ایجاد فرصتهای سرمایهگذاری و تأمین مالی برای شرکتها، به رشد و توسعه اقتصادی کمک شایانی میکنند. از جمله اثرات مثبت این بازارها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش جذب سرمایههای داخلی و خارجی: حضور فعال شرکتها در بازارهای مالی، زمینه جذب سرمایههای نوین را فراهم میآورد که به نوبه خود منجر به افزایش تولید و اشتغال میشود.
- تأمین منابع مالی برای شرکتها: از طریق عرضه اوراق بهادار در بورس و جذب سرمایه از طریق فروش سهام، شرکتها قادر به تأمین منابع لازم برای توسعه فعالیتهای خود خواهند بود که این امر به رشد اقتصادی کشور کمک میکند.
- تسهیل تجارت بینالمللی: بازار فارکس با فراهم آوردن بستر تبادل ارزها، نقش مهمی در تسهیل تجارت و جریان سرمایه در سطح جهانی دارد که در نهایت موجب رشد اقتصادی میشود.
- کاهش هزینههای معاملاتی: تسهیل تبادلات ارزی و کاهش هزینههای مرتبط با معاملات در بازار فارکس، شرایط مطلوبتری را برای تجارتهای بینالمللی ایجاد کرده و به بهبود وضعیت اقتصادی جهانی منجر میشود.
در نهایت، بهبود زیرساختها و افزایش شفافیت در عملکرد این بازارها از اهمیت ویژهای برخوردار بوده و میتواند روند توسعه اقتصادی در ایران و سایر کشورها را به طرز چشمگیری تسریع بخشد.