Eghtesad
eFarsi .Com
در حالی که کشور در آستانه یک تعطیلات رسمی سه‌روزه قرار دارد، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال اضافه شدن دو روز دیگر به این تعطیلات به دلیل بحران برق، فضای رسانه‌ای و مجازی را داغ کرده است. هرچند دولت هنوز واکنشی رسمی نشان نداده، اما ناترازی انرژی و قطعی گسترده برق، زمینه نگرانی‌ها را فراهم کرده است.
در حالی که نشانه‌های ثبات در اقتصاد جهانی پررنگ‌تر شده، اوپک‌پلاس تصمیم گرفته است بخشی از کاهش داوطلبانه تولید نفت را کنار بگذارد. بر اساس بیانیه‌ای رسمی، هشت کشور عضو این ائتلاف در ماه ژوئیه روزانه ۴۱۱ هزار بشکه به تولید خود اضافه خواهند کرد—گامی مهم در مسیر بازتعادل بازار جهانی انرژی.
شرکت مدیریت شبکه برق ایران اعلام کرده است که همزمان با شروع فصل گرما، مصرف برق در استان ها به دلیل استفاده گسترده از تجهیزات سرمایشی تا ۱۵ درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر، محدودیت‌های تولید در نیروگاه‌های حرارتی و کاهش ظرفیت نیروگاه‌های آبی به دلیل کمبود منابع آب، باعث تشدید این وضعیت شده است.
سخنگوی کاخ سفید از ارسال پیشنهاد مفصلی توسط استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، به ایران برای احیای توافق هسته‌ای خبر داد، اما شرط توقف کامل غنی‌سازی اورانیوم در این پیشنهاد، با واکنش قاطع مقامات ایرانی مواجه شده که آن را خط قرمز و غیرقابل مذاکره می‌دانند. در عین حال، ایده تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای نیز مطرح شده است.
صنعت برق ایران در تله‌ای از اتلاف گسترده انرژی و یارانه‌های غیرهدفمند گرفتار شده که نه تنها مانع توسعه زیرساخت‌ها شده، بلکه بودجه دولت را تحت فشار قرار داده است. در گفت‌وگو با نیما رضایی، استاد اقتصاد انرژی، به ریشه‌های این بحران و راهکارهای خروج از آن پرداخته‌ایم.
هرچند فروش اکتان‌افزا و ادتیوهای بنزین در جایگاه‌های سوخت ممنوع است، اما گزارش‌ها حاکی از تخلف گسترده و فروش اجباری این مواد توسط برخی کارکنان پمپ بنزین‌ها، به‌ویژه در تهران است؛ اتفاقی که مالکان خودرو را در برابر کلاهبرداری‌های پرهزینه و بی‌پاسخ قرار داده است.
در حالی که مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا وارد پنجمین دور خود شده و نشانه‌هایی از پیشرفت در گفت‌وگوها دیده می‌شود، رئیس سازمان انرژی اتمی از تدوین سند راهبردی ۲۰ ساله برای توسعه صنعت هسته‌ای کشور خبر داد. محمد اسلامی تأکید کرد صحبت‌هایی چون «غنی‌سازی صفر» بیشتر برای مصرف داخلی رژیم صهیونیستی است و جایگاهی در واقعیت مذاکرات ندارد. در همین حال، دونالد ترامپ نیز از احتمال دستیابی به توافق با ایران در آینده‌ای نزدیک سخن گفت.
مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر، با ابلاغیه‌ای جدید به شرکت‌های توزیع برق، از برخورد قاطع با مشترکان پرمصرف خبر داد. این ابلاغیه که با هدف مدیریت مصرف برق صادر شده، شامل تشکر از مشترکان کم‌مصرف و اخطار قطع برق برای پرمصرف‌هایی است که الگوی مصرف را رعایت نکنند.
زیرساخت‌های حیاتی هر کشوری بدون حضور صنایع مرتبط با برق، آب و انرژی قابل تصور نیستند. این حوزه‌ها با فراهم آوردن منابع ضروری برای سایر بخش‌های اقتصادی، نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشرفت و توسعه دارند. اختلال در تامین این منابع می‌تواند تأثیرات منفی و جبران‌ناپذیری بر روند اقتصادی داخلی و جهانی به‌جا بگذارد.
در حوزه برق، تولید و انتقال انرژی الکتریکی به‌عنوان نیروی محرکه فعالیت‌های صنعتی، تجاری و خانگی اهمیت فراوانی دارد. این صنعت شامل نیروگاه‌های متنوع – از فسیلی و هسته‌ای گرفته تا آبی و تجدیدپذیر – و شبکه‌های توزیع مرتبط است که بدون آن، رشد اقتصادی در هر کشوری تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد. به همین دلیل، اقتصاد ایران و سایر نقاط جهان برای توسعه به پشتیبانی برق مستمر نیازمند است.
از سوی دیگر، صنعت آب با مسئولیت تامین، تصفیه و توزیع آب برای مصارف مختلف – از شرب گرفته تا کاربردهای صنعتی و کشاورزی – زیرساخت‌های مرتبط از جمله سدها، تصفیه‌گاه‌ها و شبکه‌های توزیع را در بر دارد. بهبود این بخش نه تنها موجب ارتقای کیفیت زندگی مردم می‌شود بلکه زمینه‌ساز پیشرفت‌های چشمگیری در بخش‌های مختلف اقتصادی است.
در بخش انرژی، تنوع منابع از جمله نفت، گاز طبیعی، زغال‌سنگ، انرژی هسته‌ای و تجدیدپذیر همچون بادی و خورشیدی، نقش اساسی در تأمین انرژی پایدار و مطمئن برای جامعه دارد. صنایع مرتبط با انرژی به عنوان محرکی برای اقتصاد، با ایجاد شغل و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی، زمینه رشد و توسعه اقتصادی را هموار می‌سازند.
در ادامه، توضیحاتی در خصوص صنعت برق و همچنین صنایع آب و حامل‌های انرژی (Water and Energy Carriers) جهت شناخت بهتر این صنایع ارائه می‌گردد.
برای آشنایی عمیق‌تر با این حوزه‌ها، نکات زیر را مورد توجه قرار دهید:
۱. صنعت برق: این بخش شامل فرآیندهای تولید، انتقال و توزیع انرژی الکتریکی به مصرف‌کنندگان و واحدهای صنعتی می‌باشد. نیروگاه‌های فسیلی، هسته‌ای، آبی و تجدیدپذیر در کنار شبکه‌های توزیع، تضمین‌کننده جریان پیوسته برق هستند که بدون آن، توسعه اقتصادی و تجاری هر کشوری دچار مشکل خواهد شد.
۲. صنعت آب: مهم‌ترین وظیفه این صنعت، مدیریت منابع آبی از طریق تصفیه، توزیع و نگهداری زیرساخت‌هایی مانند سدها و تصفیه‌گاه‌هاست. این اقدامات نقش مهمی در تقویت بخش‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی ایفا می‌کنند و به بهبود وضعیت اقتصادی کمک می‌نمایند.
۳. صنعت انرژی: این حوزه با تولید و تأمین منابع انرژی مختلف – از جمله منابع فسیلی و تجدیدپذیر – پایه و اساس فعالیت‌های اقتصادی را فراهم می‌کند. تولید انرژی مطمئن و به‌صرفه، نقشی کلیدی در تحریک رشد اقتصادی و ایجاد بستر همکاری‌های بین‌المللی دارد.
وجود صنایع برق، آب و انرژی می‌تواند به شیوه‌های متعددی اقتصاد کشورها را تقویت کند:
در مجموع، نقش بی‌بدیل صنایع برق، آب و انرژی در ایجاد بستر توسعه و رفاه اقتصادی نه تنها برای ایران بلکه در سطح جهان اهمیت ویژه‌ای دارد. تغییرات و نوآوری‌های این حوزه‌ها می‌تواند تأثیر مستقیم و مثبتی بر زندگی روزمره و پیشرفت جامعه داشته باشد، به همین دلیل پیگیری اخبار و تحولات مرتبط از اهمیت بسیاری برخوردار است.
