مزایای شغلی که زندگی شما را تغییر می‌دهد؛ مشاغل سخت و زیان‌آور را بشناسید | اقتصاد فارسی

مزایای شغلی که زندگی شما را تغییر می‌دهد؛ مشاغل سخت و زیان‌آور را بشناسید | اقتصاد فارسی
×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

سرخط اخبار اقتصادی

افزونه جلالی را نصب کنید.  .::.   برابر با : Friday, 5 December , 2025  .::.  اخبار منتشر شده : 111 خبر
مزایای شغلی که زندگی شما را تغییر می‌دهد؛ مشاغل سخت و زیان‌آور را بشناسید

فهرست محتوا

معیارهای شناسایی مشاغل سخت و زیان‌آور

حقوق و مزایای کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور

۱. ساعات کاری

۲. مرخصی سالانه

۳.معاینات پزشکی دوره‌ای

بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور

شکایت کارگران و نحوه پیگیری حقوق

گسترش نیوز: بر اساس تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بیمه تامین اجتماعی مصوب ۱۳۵۴، مشاغل سخت و زیان‌آور به کارهایی گفته می‌شود که در آن‌ها عوامل محیطی شامل شرایط فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی، استاندارد نبوده و کارگران در اثر انجام آن کارها فشار جسمی و روانی بیش از ظرفیت طبیعی انسان را تحمل می‌کنند و در نتیجه ممکن است به بیماری‌ها و عوارض ناشی از شغل مبتلا شوند.

در آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور، مشاغل به دو دسته تقسیم شده‌اند:

۱. دسته اول: مشاغلی که ویژگی سخت و زیان‌آور بودن آن‌ها با ماهیت شغلی مرتبط است، اما می‌توان با رعایت تمهیدات ایمنی و بهداشتی، سختی و زیان‌آوری آن‌ها را کاهش یا حذف کرد. نمونه بارز این گروه، کارگاه‌های صنعتی است که در آن‌ها کارفرما وظیفه دارد تجهیزات ایمنی مانند دستکش، عینک و ماسک را برای کارگران فراهم کند. برای مثال، جوشکاری در محیطی با تجهیزات ایمنی ناکافی، جزو مشاغل سخت و زیان‌آور دسته اول قرار می‌گیرد.

۲. دسته دوم: مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان‌آور هستند و حتی با رعایت تمهیدات ایمنی، همچنان سختی و زیان‌آوری آن‌ها حفظ می‌شود. نمونه این گروه شامل مشاغلی مانند کار در معادن، جوشکاری داخل مخازن و کار در محیط‌های دارای تشعشعات رادیواکتیو است.

تصمیمات شورای عالی حفاظت فنی، مشاغل ملوانی و صیادی را نیز در گروه دوم مشاغل سخت و زیان‌آور قرار داده است. بدین ترتیب، شاغلان این گروه‌ها می‌توانند از مزایای ویژه این مشاغل مانند بازنشستگی پیش از موعد برخوردار شوند.

معیارهای شناسایی مشاغل سخت و زیان‌آور

تعیین سخت و زیان‌آور بودن یک شغل بر اساس آیین‌نامه مربوطه انجام می‌شود و مرجع آن شامل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی است.

فرایند شناسایی مشاغل سخت و زیان‌آور شامل مراحل زیر است:

بررسی سوابق شغلی و شرایط محیط کار توسط کارشناسان بهداشت حرفه‌ای.

بازدید از کارگاه‌ها و ارزیابی عوامل زیان‌آور محیط کار.

تایید اولیه توسط کمیته‌های بدوی استانی.

بررسی مجدد و تایید توسط کمیته‌های تجدید نظر استانی.

پس از تایید سخت و زیان‌آور بودن شغل، کارفرما موظف است ظرف دو سال نسبت به ایمن‌سازی محیط کار اقدام کند تا فشار و زیان‌آوری آن کاهش یابد. رعایت استانداردهای بهداشتی و ایمنی، حتی در مشاغل گروه دوم، باعث کاهش نسبی خطرات می‌شود اما ماهیت سخت و زیان‌آوری شغل از بین نمی‌رود.

حقوق و مزایای کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور

برخی از مزایای کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور به شرح زیر است:

۱. ساعات کاری

بر اساس مقررات موجود، ساعات کاری روزانه در مشاغل سخت و زیان‌آور نباید از ۶ ساعت تجاوز کند و ساعات هفتگی نیز محدود به ۳۶ ساعت است. این محدودیت‌ها به منظور کاهش فشار جسمی و روانی کارگران و پیشگیری از فرسودگی زودرس آن‌ها اعمال می‌شود.

۲. مرخصی سالانه

ماده ۶۵ قانون کار، مرخصی سالانه برای کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور را ۵ هفته در نظر گرفته است؛ یعنی یک هفته بیشتر از سایر کارگران. توصیه شده است که این مرخصی به دو نوبت در پایان هر شش ماه تقسیم شود تا فشار کاری کارگران کاهش یابد.

۳.معاینات پزشکی دوره‌ای

کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون تامین اجتماعی مکلف هستند قبل از محول کردن کارهای سخت و زیان‌آور به کارگران، معاینات پزشکی انجام دهند تا قابلیت و استعداد جسمانی و روحی کارگر متناسب با نوع کار سنجیده شود. این معاینات حداقل یک بار در سال تکرار می‌شود تا سلامت کارگران تحت نظارت باشد.

بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان‌آور

یکی از مهم‌ترین مزایای مشاغل سخت و زیان‌آور، بازنشستگی پیش از موعد است. این نوع بازنشستگی به دلیل فرسودگی زودرس جسمی و روانی کارگران، اهمیت ویژه‌ای دارد.

بر اساس آیین‌نامه مشاغل سخت و زیان‌آور:

بیمه‌شدگانی که حداقل ۲۰ سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه متناوب در مشاغل سخت و زیان‌آور داشته باشند، بدون شرط سنی می‌توانند بازنشسته شوند.

اگر کمیسیون‌های پزشکی قبل از رسیدن به سابقه مقرر، فرسودگی جسمی یا روحی کارگر را تایید کنند، بازنشستگی پیش از موعد برای او امکان‌پذیر است.

پس از تایید شرایط، سازمان تامین اجتماعی موظف است مستمری بازنشستگی را از تاریخ ترک کار برقرار کند. همچنین کارفرما باید ۴ درصد مستمری محاسبه‌شده توسط سازمان را به‌صورت یکجا پرداخت نماید.

در اصلاحیه مرداد ۱۳۹۳ آیین‌نامه، اگر در یک سال بیش از ۱۰ روز وقفه در سابقه سختی کار وجود داشته باشد، این وقفه به صورت مجموع کل سوابق محاسبه می‌شود و دیگر به صورت جداگانه برای هر سال در نظر گرفته نمی‌شود.

شکایت کارگران و نحوه پیگیری حقوق

کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور در صورت بروز اختلاف با کارفرما، به ویژه در خصوص پرداخت ۴ درصد حق بیمه مشاغل سخت و زیان‌آور، می‌توانند از روش‌های زیر اقدام کنند:

۱. ثبت شکایت در دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی؛ کارگر با ارائه مدارک لازم و اخذ نوبت می‌تواند شکایت خود را به صورت حضوری مطرح کند.

۲. مراجعه به اداره کار حوزه کارگاه؛ ثبت شکایت و پیگیری از طریق واحدهای اداری

۳. سامانه جامع روابط کار؛ ثبت شکایت به آدرس prkar.mcls.gov.ir به صورت آنلاین

مطابق بخشنامه ۱۴۰۳/۰۳/۰۹ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اقامه دعوا علیه کارفرما می‌تواند شامل پیمانکاران هر دوره از قرارداد کار و سهم هر کدام باشد. این قانون تضمین می‌کند که کارگران بتوانند حقوق خود را به صورت قانونی مطالبه کنند.

گسترش نیوز

اقتصاد

مزایای شغلی که زندگی شما را تغییر می‌دهد؛ مشاغل سخت و زیان‌آور را بشناسید

بانک و بیمه

مزایای شغلی که زندگی شما را تغییر می‌دهد؛ مشاغل سخت و زیان‌آور را بشناسید

کدخبر:
365618

امیر خیرخواهان

۱۴۰۴/۰۹/۱۴ ۲۰:۰۰:۰۰

✅ آیا این خبر اقتصادی برای شما مفید بود؟ امتیاز خود را ثبت کنید.
[کل: 0 میانگین: 0]

  • دیدگاه های ارسال شده شما، پس از بررسی توسط تیم اقتصاد فارسی منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی توهین، افترا و یا خلاف قوانین جمهوری اسلامی ایران باشد منتشر نخواهد شد.
  • لازم به یادآوری است که آی پی شخص نظر دهنده ثبت می شود و کلیه مسئولیت های حقوقی نظرات بر عهده شخص نظر بوده و قابل پیگیری قضایی می باشد که در صورت هر گونه شکایت مسئولیت بر عهده شخص نظر دهنده خواهد بود.
  • لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما منتشر نخواهد شد.