– اخبار استانها –
به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، مرگ، همیشه پایان نیست. گاهی آغازی است برای زندگی دیگران؛ وقتی قلبی که در سینه‌ای خاموش شده، دوباره در سینه‌ای دیگر به تپش می‌افتد. در بیمارستان‌های استان همدان، سالانه خانواده‌هایی با یکی از سخت‌ترین تصمیم‌های عمرشان روبه‌رو می‌شوند: «آیا اجازه می‌دهید عزیزتان با اهدای اعضایش، جان چند انسان دیگر را نجات دهد؟» برخی با چشمانی اشک‌بار پاسخ مثبت می‌دهند، برخی نیز در هیاهوی غم، این فرصت را از دست می‌دهند. اما حقیقت این است که هر تصمیم، سرنوشت چند انسان را تغییر می‌دهد.
پشت پردۀ این فرآیند، افرادی مانند دکتر ویدا سمیعی، مسئول واحد اهدای عضو و پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی همدان، با چالش‌های بی‌شماری دست و پنجه نرم می‌کنند. او که سال‌هاست در این عرصه فعالیت دارد، از آمارهای تأمل‌برانگیز می‌گوید: سال گذشته، ۱۷ خانواده در همدان با ایثاری بی‌نظیر، جان ده‌ها بیمار را نجات دادند، اما در سوی دیگر، ۲۰ خانواده در سایه‌ای از تردید، این فرصت را از دست دادند.
در این مصاحبه روایتی از تلاش‌های خاموشِ کادر درمان به رهبری دکتر ویدا سمیعی، داستانِ خانواده‌هایی که در سخت‌ترین لحظات، «بخشیدن» را برگزیدند آمده است، زیرا هر عضو اهداشده، تنها یک عدد در آمار نیست، بلکه نفس‌کشیدن دوباره‌ای است که می‌تواند تاریخِ یک خانواده را تغییر دهد.
تسنیم: لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید در کدام بخش از اهدای عضو فعالیت دارید؟
سمیعی: دکتر ویدا سمیعی هستم، دارای دکترای مدیریت مراکز بهداشتی و درمانی و مسئول واحد اهدای عضو و پیوند اعضا در دانشگاه علوم پزشکی همدان.
تسنیم: لطفاً آمار فعلی اهداکنندگان عضو در استان را اعلام بفرمایید. همچنین بفرمایید چند نفر در لیست انتظار پیوند هستند؟
سمیعی: از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون، ۹ مورد اهدای عضو در استان داشته‌ایم که آخرین مورد آن دیشب برای اهدا به تهران اعزام شد. از این تعداد، دو مورد مربوط به دانشگاه‌های دیگر بودند، اما چون اهداکنندگان از هم‌استانی‌های ما بودند، پیکرشان به استان بازگشت. در سال ۱۴۰۳، ۱۷ مورد اهدای عضو داشتیم و در سال ۱۴۰۲ نیز ۱۸ مورد. بزرگ‌ترین چالش ما در سال گذشته، عدم رضایت خانواده‌ها بود. از ۱۷ مورد اعزام‌شده، ۲۰ بیمار دیگر نیز داشتیم که واجد شرایط اهدای عضو بودند، اما به دلیل عدم رضایت خانواده‌ها، این موارد از چرخه اهدای عضو حذف شدند.
تسنیم: وضعیت ثبت‌نام‌کنندگان کارت اهدای عضو در استان چگونه است؟
سمیعی: در گذشته، ثبت‌نام کارت اهدای عضو به‌صورت استانی و غیرمتمرکز انجام می‌شد، اما اکنون سامانه‌ای در سطح ملی راه‌اندازی شده است. ثبت‌نام به‌صورت آنلاین و بسیار ساده انجام می‌شود؛ کافی‌ست با وارد کردن کد ملی، نام، نام خانوادگی و آدرس، عضو سامانه شوند و کارت خود را پرینت بگیرند. خوشبختانه در استان همدان روند اهدای عضو رو به رشد است که نتیجه فرهنگ‌سازی و افزایش سطح آگاهی مردم است.
تسنیم: مهم‌ترین موانع فرهنگی و ذهنی مردم همدان در مسیر اهدای عضو چیست؟
سمیعی: اصلی‌ترین چالش ما در استان، موضوع رضایت‌گیری از خانواده‌هاست. ما در شناسایی و نگهداری بیماران مرگ مغزی، به‌ویژه در شهرستان‌های ملایر، نهاوند و تویسرکان عملکرد خوبی داریم و پرستاران آموزش‌دیده‌ای در اختیار داریم. اما مسئله رضایت‌گیری، بسیار دشوار و فرساینده است. خانواده‌ها در آن لحظه سخت، با ترس از قضاوت‌های اطرافیان مواجه هستند. گاهی نگران‌اند که متهم به فروش اعضای بدن عزیزشان شوند. با این حال، اغلب پس از رضایت، وقتی احترام جامعه را می‌بینند، آرامش می‌گیرند. سال گذشته اگر ۲۰ مورد عدم رضایت، تبدیل به رضایت می‌شد، آمار اهدای عضو دو برابر می‌شد و حدود ۶۰ نفر را از مرگ نجات می‌دادیم.
تسنیم: چه اقدامات فرهنگی یا کمپین‌هایی برای آگاه‌سازی مردم استان انجام داده‌اید یا در حال اجراست؟
سمیعی: ما از شخصیت‌ها و نهادهای مختلف برای برگزاری سمینارها و وبینارهای آموزشی کمک گرفته‌ایم. همچنین از ظرفیت ائمه جمعه و رهبران مذهبی بهره بردیم. آن‌ها در خطبه‌های نماز جمعه درباره اهمیت اهدای عضو صحبت می‌کنند. هنگام اهدای عضو در شهرستان‌ها، ائمه جمعه به دیدار خانواده‌ها می‌روند و با احترام به آن‌ها، این اقدام را تأیید و تقویت می‌کنند که بسیار تأثیرگذار است.
تسنیم: آیا خانواده‌های اهداکنندگان حمایت روانی یا اجتماعی دریافت می‌کنند؟
سمیعی: بله، حتماً. ما در بخش مددکاری، روان‌شناسان مستقر در بیمارستان‌ها داریم که پیش و پس از رضایت‌گیری در کنار خانواده‌ها هستند و در صورت بروز سوال یا تردید، با آن‌ها صحبت می‌کنند. همچنین در مراسم ترحیم اهداکنندگان، با اهدای بنر، سبد گل و حضور در مساجد از خانواده‌ها قدردانی می‌کنیم و در سخنرانی‌ها به مردم یادآور می‌شویم که این خانواده‌ها ایثارگرانی واقعی هستند.
تسنیم: فرآیند شناسایی و تأیید بیماران مرگ مغزی چگونه انجام می‌شود؟
سمیعی: زمانی که بیماری با کاهش سطح هوشیاری به بیمارستان منتقل می‌شود، پرستار ICU اولین فردی‌ست که مشکوک به مرگ مغزی می‌شود. در هر بیمارستان یک هماهنگ‌کننده اهدای عضو داریم که با هماهنگ‌کننده ارشد استان در ارتباط است. با توجه به نبود جراح برداشت کبد در همدان، با بیمارستان سینا تهران قرارداد داریم و بیمار با آمبولانس مجهز اعزام می‌شود. تیم تاییدکننده مرگ مغزی شامل پنج متخصص (مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب، داخلی، ریه و پزشکی قانونی) است و با تأیید حداقل سه پزشک، مرگ مغزی قطعی می‌شود. سپس تیم رضایت‌گیر وارد عمل شده و پس از رضایت خانواده درجه یک، فرآیند اعزام انجام می‌شود.
تسنیم: چالش‌های همکاری بین بیمارستان‌ها و انجمن‌های مرتبط با اهدای عضو چیست؟
سمیعی: متأسفانه انجمن اهدای عضو و انجمن پیوند کلیه در همدان غیرفعال هستند. این انجمن‌ها زمانی فعال بودند و سفیران اهدای عضو را تربیت می‌کردند. در نبود آن‌ها، بخشی از بار فرهنگ‌سازی بر دوش واحد اهدای عضو دانشگاه افتاده است.
تسنیم: وضعیت زیرساخت‌های پیوند عضو در استان چگونه است؟ آیا همدان مرکز پیوند دارد؟
سمیعی: در همدان تیم پیوند کلیه داریم که در بیمارستان شهید بهشتی مستقر است. بر اساس قانون، از اهداکننده مرگ مغزی که به تهران اعزام می‌شود، یکی از کلیه‌ها به همدان بازمی‌گردد. این فرآیند نیازمند هماهنگی دقیق و سریع است، زیرا در کمتر از ۲۴ ساعت باید بیمار گیرنده در بیمارستان بستری شود. خوشبختانه تاکنون پیوندهای موفقی انجام داده‌ایم.
تسنیم: کدام نقاط استان در زمینه اهدای عضو پیشگام هستند و چرا؟
سمیعی: بیمارستان بعثت همدان به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز ترومای استان، پیشتاز اهدای عضو است. بیمارستان امام حسین ملایر، علی مرادیان نهاوند، شهید قدوسی و بیمارستان تویسرکان نیز از مراکز فعال در این زمینه هستند.
تسنیم: به‌یادماندنی‌ترین تجربه شما در زمینه اهدای عضو کدام بوده است؟
سمیعی: هر مورد اهدای عضو داستانی دارد، اما موارد کودکان بسیار در یادمان مانده است. مثلاً تارای دوساله و مهرزاد ۱۲ ساله که تک‌فرزند بودند، از خاطره‌انگیزترین‌ها هستند. خانواده مهرزاد، بدون هیچ تردیدی برای اهدای عضو اقدام کردند و از شریف‌ترین خانواده‌هایی بودند که با آن‌ها مواجه بودیم. با این حال، همه اهداکنندگان برای ما عزیز و به‌یادماندنی هستند.
تسنیم: واکنش خانواده‌هایی که اعضای عزیزشان اهدا شده چگونه است؟ آیا با گیرندگان ارتباط می‌گیرند؟
سمیعی: خانواده‌ها معمولاً از تصمیم خود پشیمان نیستند و احساس می‌کنند عزیزشان هنوز با قلبی که می‌تپد یا عضوی که کار می‌کند، در این دنیا حضور دارد. البته بر اساس پروتکل وزارت بهداشت، ارتباط مستقیم میان خانواده دهنده و گیرنده عضو مجاز نیست.
تسنیم: انتظار شما از مسئولان و رسانه‌ها در زمینه حمایت از فرهنگ اهدای عضو چیست؟
سمیعی: ما انتظار داریم مسئولان و رسانه‌ها در مسیر آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی همراه ما باشند تا روزی برسد که هیچ عضو سالمی به خاک سپرده نشود و هیچ بیماری در لیست انتظار نماند. این هدف نهایی ما در اهدای عضو کشور است.
تسنیم: پیام شما به مناسبت روز اهدای عضو چیست؟
سمیعی: پیام من این است که به کادر درمان اعتماد داشته باشید. پزشکان ما قسم خورده‌اند که برای نجات جان بیماران تلاش کنند. مرگ مغزی با کما تفاوت دارد و بازگشتی ندارد. اهدای عضو اقدامی ارزشمند است که می‌تواند جان هشت بیمار را نجات دهد. اگر عزیزی را از دست دادید، با تصمیمی آگاهانه، فرصت زندگی را به دیگران هدیه دهید.
گفت و گو از فائزه محمدی
انتهای پیام/
https://eghtesadefarsi.com/?p=47880
